Барытын былааннаан, номнуо харчы бөҕөтүн бараан баран түөскэ анньыллар ордук кыһыылаах буолуо. Татьяна айанныырга бэҕэһээ быһаарыммыт киһи буолбатах. 2012 сыллаахха Норвегияҕа алта ый олорон үөрэммит. Ити дойдуну олус сөбүлээн, ХИФУ-ну бүтэрэн баран, онно баран салгыы үөрэнэргэ быһаарыммыт.

Россия – Америка курдук державалар Украина тула айдааннарыгар Норвегия Америка өттүн тутуста. Татьяна Норвегиятааҕы табаарыстара этэллэринэн, Осло куоракка телевизорынан биир кэм Россияны буруйдаах курдук кэпсииллэр эбит -- сөмөлүөт сууллуутугар, Донецкайга дьон өлүүтүгэр, о.д.а.

Тоҕо таласта?

Татьяна 2009 сыллаахха ХИФУ омук тылын институтугар үөрэнэ киирбитэ. Үһүс кууруска (2012 с.) үөрэнэ сылдьан, кыах көстүбүтүгэр, индивидуальнай график ылан Норвегияҕа көппүтэ. 2012-2013 үөрэх дьылыгар норвежскай тылы үөрэппитэ. 2013 сыллаахха төннөн кэлбитэ. Быйыл саас дипломун суруйан, көмүскээн ХИФУ-ну ситиһиилээхтик бүтэрдэ. Антах үөрэнэ сырыттаҕына Норвегия Арктическай университетыгар тылы үөрэтэ ыҥырбыттар. Ону ылынан бара сатыыр. Биэс сыл үөрэнэр быланнаах. Норвегия Шенген дуогабарын баттаабыт дойду.

-         Татьяна, норвегиялар ккаастаабыттарын тоҕо Америка-Россия өйдөспөт буолууларын кытта ситимниигин?

-         Россия атын регионуттан, чуолаан, Архангельскай уобаластан бараары гынар кыргыттарга эмиэ аккаастаабыттар. Биһиги 2012 сыллаахха элбэх дойдуттан кэлэн үөрэммиппит. Атын дойду кыргыттарыгар барыларыгар виза биэрбиттэр. Россияларга эрэ аккаас.

-         Төһө харчыны бараатыҥ?

-         Быһа холоон, 100 000 солкуобай кэриҥэ ороскуотуран олоробун Билиэт 20 000 кэриҥэ, виза уопсай ороскуота 20 000, олоруохтаах хоспор депозит (урутаан бэриллэр, төннөрүллүбэт харчы – авт.) төлөппүттэрэ, ону таһынан 30-40 киилэ малбын транспорт компаниятынан ыыппытым. Онно эбии харчыбынан номнуо евро атыыласпытым, төттөрү солкуобайы атыылаһар түгэммэр баһаамы сүтэрэбин. Онон, уопсай ороскуотум 100 000 кэриҥэ...

-         Чахчы ыҥырбыттара дуо? Билигин Европа дойдулара кыргыттар сыала суох кэлэриттэн куттаналлар дии...

-         Университет салалтата “кэлиҥ, үөрэниҥ” диэн ыҥырбыта. Көтөр билиэппитин ылан, олор хоспутун депозиттаан кэбиһэргэ сүбэлээбиттэрэ... Бу билигин хаттаан сайаапка оҥоро сылдьабын. Быйыл сатаммат түгэнигэр, эһиил холонуом. Политическай кырааскалаах буолан наһаа уустук боппуруос. Холобур, бу интервью биэрэрбиттэн да куттанар курдукпун. Баҕар, аны, айдаан таҕыстаҕына, университет салалтата “биһигини айдааҥҥа кытыаран, кыһабыт аатын-суолун киртитэҕит” диэн матыыптаан букатын да аккаастыан сөп. Барыта куттал.

 
Прокопий БУБЯКИН.

Статистика

Шенген визатыгар, уопсайынан, төһө аккаастыыллар эбитий? Статистика көрдөрөрүнэн, олох аҕыйах. Холобур, статистика көрдөрөрүнэн, былырыын белорустарга 0,55%, россияннарга 1,5%, украинецтарга 3,1% эрэ аккаастаабыттар. Ол аата, Натальяны 1,5% иһигэр киирбит диэххэ сөп. Политика?

Эксперт санаата

Алексей Федоров диэн Норвегияҕа олорор, нефть тэрилтэтин үлэлиир, Саха сиригэр уоппускаҕа кэлэ сылдьар киһини булан ыллыбыт. Бу ыстатыйаҕа санаатын этэригэр көрдөстүбүт. 

-         Билбэт киһим булан, быһыыны-майыгыны тойоннуурум уустук. Саха кыыһа устудьуон визатын ыла сатаабыт эбит. Ол аата үөрэххэ киирбит эбэтэр үөрэнэргэ ыҥырыылаах буолуон сөп. Норвегия полицията маннык төрүөттэринэн аккаастыыр:

1. Европаҕа урут туох эмэ кыра буруйу оҥорбут буолуон сөп.
2. Россияҕа ылбыт үөрэҕэ анарааҥҥы үөрэҕэр сөп түбэспэт.
3. Полициялар кыыс онно салгыы олоро хаалыан баҕарарын уорбалаабыттар. Айах адаҕата кинилэргэ наадата суох. Норвегия аан дойду дьоно саамай тардыһар сирэ. Олоҕун таһыма үрдүк, дьоно көрсүөлэр, климата үчүгэй, криминала кыра. Дьон үчүгэй олоххо тардыһара сөп. Норвегия правительствота “бу киһи биһиэхэ наада дуо?” диэн ыйытыынан өрүү сирдэтинэр. Инженердэр наадалар, гуманитарийдар бэйэлэригэр элбэхтэр. Бэйэлэрин оскуолаларын таһыма мөлтөх, технарьдар букатын тиийбэттэр.
4. Политическай быһыы-майгы чахчы дьайыан сөп. Холобур, Украина айдаана. Ол эрэн быстах кэмҥэ. Кыыс кэлин апелляция биэрдин. Университет ыларга сөбүлэспитэ кыра, полиция бэйэтэ быһаарар.
5.