Биһиги ортобутугар олорор биэс Россия Үлэтин Дьоруойа, кинилэр аймахтара уонна арыаллааччылар чахчы да үйэлээх түгэн үүнүө аҕыйах мүнүүтэ хаалбытын, дьэ, өйдөөн, чочумча иһийэн, кыл түгэнигэр чуумпуран ыллыбыт. Сүрэхпитигэр-быарбытыгар, өйбүтүгэр-санаабытыгар киэн туттуу килбиэнэ сыдьаайар.
Бүтүн дойду билиниитин кэрэһитэ
Владимир Путин саалаҕа үктэнээтин кытта, бары сүһүөхпүтүгэр турдубут. Саала инники кэккэтигэр ыксаласпыт быйылгы Россия Үлэтин Дьоруойдарын ортотугар баар биир дойдулаахпыт Михаил Готовцев бүтүн дойду араас кэминээҕи бас-көс дьонун кытта төрдүс төгүлүн сирэй көрсөр. Үлэ Албан аатынан уордьанын толору кавалера Михаил Николаевич түөрт уон аҕыс сыл былаһын тухары республика тыа хаһаайыстыбата туругурарын туһугар миккиллибит, өрө мөхсүбүт сырата-сылбата бу бүгүн иккиһин Дьоруой буолар дьылҕаны бэлэхтээтэҕэ, сахалартан маҥнайгынан Россия Үлэтин Дьоруойа, дойду тыа хаһаайыстыбатын сүөһүнү иитиигэ тутаах салаатыгар бастакынан Россия Үлэтин Дьоруойа буолар аналы түстээтэҕэ. Дьиҥ-чахчы үлэ киһитэ Михаил Николаевич аттынааҕы аргыс дьонун кытта сирэйдиин-харахтыын сырдаабыкка, ураты дириҥник өрө көтөҕүллүбүккэ дылылар.
Россия Президенэ эҕэрдэ тылыгар ыам ыйын 1 күнүгэр – Саас уонна үлэ бырааһынньыгар уһулуччу ситиһиилэринэн дойдубут күүһүн, аатын-суолун, баайын үрдэппит дьоммутун чиэстиирбит үтүө, үчүгэй үгэскэ кубулуйан эрэрин астына бэлиэтээтэ. «Россия Үлэтин Дьоруойа – бу тус дьыалаларын эҥкилэ суох баһылаабыт, харса суох үлэһит, тус бэйэлэригэр итэҕэллээх, ирдэбиллээх уонна эргиччи талааннаах дьоммут дойдубут иннигэр тугунан да кэмнэммэт сүдү өҥөтүн билинии кэрэһитэ“, -- диэн дойду президенэ сыана быста.
Владимир Владимирович маннык сэдэх бэйэбит дьонунан Россия үйэлэр тухары киэн туттарын, киэҥник сураҕырарын аҕынна. Космоска, искусствоҕа, наукаҕа, спорка кыайыыны аҕалбыт, кэнэҕэски олоххо аартык тэлбит дьон буоларын тоһоҕолоон эттэ. «Ханнык да уларыта тутууга бас бэриммэккэ, өрүү олох үрэллибэт сыаннастарыгар тардыспыт, саҕалаабыттарыттан ортотуттан халыйан хаалбакка, куруутун тиһэҕэр тиэрдибит, бастыҥ түмүктэртэн хаһан да уоскуйбакка, дьулуурдарын дьулуруппатах дьон, дьэ, кинилэр – дойдубут дьиҥнээх Дьоруойдара. Эһиэхэ бар дьоҥҥут бараммат махтала өссө уһун үйэлээтин!» -- диэн дойду Президенэ баҕараатын кытта, саала иһигэр ытыс дохсун тыаһа күннээтэ.
Путин бэйэтэ билиһиннэрдэ
Владимир Владимирович Россия Үлэтин Дьоруойа буолбут биэс киһиэхэ кыһыл мэтээллэри туттарыан иннинэ, хас биирдии лауреат олоҕун суолун сырдатта, үлэтин тосхолун билиһиннэрдэ. Россия Президенэ хайдах курдук бэргэнник, уот харахха Дьоруойдар олоххо аналларын анаардай!
Михаил Николаевич туһунан Владимир Путин: «Михаил Готовцев – төрөөбүт дойдутун сайыннарыыга олоҕун тухары сүөһү иитиитинэн дьарыктаммыт туруу үлэһит киһи. Маныаха киһи тугу да ордук-хоһу итэҕэтэрэ наадата суох», -- диэн кэпсии тоһуйда. Үлэни таптыыр, үлэнэн олоҕун киэркэппит киһи хайыы-үйэ биэс сааһыттан ийэтигэр фермаҕа көмөлөһөн барбытын, уон алта сааһыттан колхозка сыстан, ити иһирэх эйгэҕэ утаппыттыы ылларбытына аҕынна. Ленинградтааҕы ветеринарнай институкка үөрэҕин кэннэ төрүт дойдутугар эргиллибитэ. Пятилеткаларга уһулуччу үчүгэй көрдөрүүлэрин иһин Үлэ Албан аатын толору кавалера буолар чиэстэммитэ. «Сэбиэскэй кэм киһитэ олох укулаата төрдүттэн уларыйбытыгар сүрэҕинэн курдаттыы сөбүлүүр идэтигэр сыһыанын букатын уларыппатаҕа. Аныгы кэм ырыынак сыһыаннаһыыларыгар сөп түбэһиннэрэн сылын-хонугун сүтэрбэккэ, кэмигэр тута бааһынай хаһаайыстыба тэринэн, сэбиэскэй саҕанааҕы ылбыт кирбиититтэн түспэккэ, өссө айымньылаахтык түбүгүрэ олорор. Бу – чаҕылхай холобур!» -- диэн Владимир Владимирович сөхтө-махтайда.
Маннык истиҥник, ис сүрэхтэн дойду Президенэ хас биирдии Дьоруой туһунан ырылхайдык, тиийимтиэтик кэпсээтэ. Михаил Николаевиһы кытта тэҥҥэ биир күҥҥэ Россия Үлэтин Дьоруойа буолбут ытык дьоммут кимнээҕий? Ханты-Мансийскай уокурук “Сургутнефтегаз” ААУо скванижаларын капитальнай өрөмүөҥҥэ маастара Иван Айдуллин, Владимирскай уобаластан Владимиро-Суздальскай историко-архитектурнай уонна художественнай музей-заповедник президенэ Алиса Аксенова, Волгоградтан 78 нүөмэрдээх орто оскуола учуутала Юрий Лепехин, Москубаттан Россия сборнай хамаандатын спортивнай бэлэмнээһиҥҥэ киин синхроннай харбааһыҥҥа дойду кылаабынай тренерэ Татьяна Покровская Владимир Владимирович илиититтэн кыһыл көмүс сулустарынан наҕараадалданнылар.
«Мин олоҕум – үлэм...»
Михаил Николаевич Россия Президенигэр харда тылын этэ сценаҕа тахсыбытыгар биһиги, Саха сириттэн сылдьар делегация, олус долгуйдубут, мэктиэтигэр, сорохпут уйадыйан ылла. Туох да диэбит иһин, үлэһит саха норуотун аата дуораһыйдаҕа, саргыта салаллыннаҕа. Киһи тылынан кыайан тиэрдибэт иһирэх, сылаас иэйиитэ иилээтэ.
«Мин тыа сиригэр кырыы дэриэбинэҕэ олорор көннөрү саха уолабын. Соҕотох ийэҕэ улааппытым. Оҕо эрдэхпиттэн ыанньыксыт буолуу ымпыгын-чымпыгын билбитим. Ол кэмтэн харыс да сири халбарыйбакка, атын идэҕэ дураһыйбакка ыанньыксыттаан сааспын моҥоон эрэбин», -- диэтэ Михаил Николаевич. Кини 70-с сыллартан пятилеткалар түмүктэринэн биир ынахтан баалабайынан 5 тонна кг үүтү ыабыта биллэр. 1992 сылтан «Удьуор» бааһынай хаһаайыстыба тэринэн, өссө үрдүк кирбиилэри дабайар инниттэн, осменатор үөрүйэхтэрин иҥэринэн, бастыҥ ынах сүөһүлэри сүүмэрдээн, голштино-хфризской боруоданы туһанан, тыйыс тымныыны тулуйумтуо, өлгөм үүтү, төрөлкөй төрүөҕү биэрэр сүөһүлэри ууһатан-утумнаан таһаардыа. Ол билигин иккис-үһүс көлүөнэҕэ тиийэн, сүөһүлэрэ аҕыйаҕа суох үүтү биэрэллэр уонна Саха сирин кыыдааннаах кыһынын тулуйумтуолар. «Ордук сүргэм көтөҕүллэрэ баар, бу судургута суох да буоллар, наһаа умсугутуулаах үлэбэр эдэр көлүөнэни сыһыардым. Бүгүҥҥү умнуллубат күн баар-суох көмө дьонум – убайым кыыһа Анастасия уонна кини уола – сиэн быраатым Василий Готовцевтары илдьэ кэллим. Күндү дьонум бу саалаҕа миигин кытта баарыттан дьоллоохпун», -- диэн Михаил Николаевич сарсыҥҥы күҥҥэ эрэлэ күүстээҕин сэгэттэ.
Ытык киһибит бу судаарыстыбаннай үрдүк наҕарааданы норуотун иннигэр эппиэтинэс быһыытынан ылынарын эттэ уонна дойду Президенэ Владимир Путин уҕараабат улахан болҕомтото Саха Республикатыгар сүөһүнү иитиигэ үрдүк көрдөрүүлэргэ сирдиэҕэр эрэнэрин биллэрдэ.
Үйэлээх алтыһыы – бу табыллыы!
Бу сааскы чаҕылхай күн республика тыа хаһаайыстыбатын салаатыгар историческай суолталаах түгэҥҥэ кыттар делегацияҕа Саха Республикатын тыа хаһаайыстыбаҕа уонна атыыга-эргиэҥҥэ министрэ Иван Слепцов эмиэ киирбитэ кэрэхсэбиллээх. Владимир Путин наҕараадалары туттарыы кэннэ Дьоруойдары уонна тоҕуоруспут дьону-сэргэни кытта хаама сылдьан хаартыскаҕа түстэ. Саха сирин делегацията маныаха ордук табылынныбыт диирим тоҕоостоох. Президент биһигини кытта анаан-минээн кэлэн илии тутуста, ирэ-хоро кэпсэттэ. Инньэ гынан Михаил Николаевичпыт кынатыгар олорсон, Владимир Путины кытта алтыһан ааспыппыт, биллэн турар, барыбыт да сүргэтин көтөхтө.
Дойдубут тэбэр сүрэҕэр, Кремлевскай Улахан Дыбарыаска, Президент резиденциятын иһиттэн-таһыттан илэ харахпытынан көрүүбүт – эмиэ туһугар киэн туттуу, сөҕүү-махтайыы. Буолумуна даҕаны, министрбит Иван Слепцов миэхэ билиммитинэн, бүгүҥҥү күн аман алгыһа, үтүө өйдөбүлэ, ымыылаах ырата хас биирдиибит сүрэҕэр олохсуйан хаалара саарбаҕа суох. Мин тус бэйэм Михаил Николаевич бааһынай хаһаайыстыбатын бэриниилээх, солбуллубат үлэһиттэрэ балта Анастасия Готовцева уола Василийдыын бу дьоро күнҥэ кыттыыны ылбыттарыттан астынным. «Баар-суох убайдаатар убайбыт урууларыгар олус эрэнэр. Кини сырдык дьайыытынан, соргулаах сүбэтинэн, эргиччи холобурунан мэлдьи аттыгар буолуохпут, хас үүнэр саҥа күнү үлэнэн көрсүөхпүт», -- диэтэ Анастасия.
...Сыллар-хонуктар биир кэм хотоҕостуу субуһан, субуллан, суккуллан иһиэхтэрэ. Ол ахсын сахалартан бастакынан Россия Үлэтин Дьоруойа буолбут Михаил Готовцев Россия Президенэ Владимир Путины кытта көрсүһүүтэ өссө күндүркэйэн, дириҥ суолталанан, үтүмэн үлэ үөһүгэр, оргуйар олох ортотугар сылдьар күттүөннээх иэгэйэр икки атахтааҕы кэнэҕэски кэрэ кэскилгэ угуйа-ыҥыра, умсугута-угуттуу туруохтара!
Салгыыта бэчээттэниэ
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети