Абыйга "Салют Победы" улуустааҕы фестиваль ыытылынна


Дьүүллүүр сүбэ нэһилиэктэринэн сырытта. Кэнсиэртэри улуус баһылыгын бастакы солбуйааччы В.Н.Ильин, култуура салаатын начаалынньыга Ж.К.Новикова, иһитиннэрэр, сүбэлиир киин сэбиэдиссэйэ Ж.Н.Жиркова уонна нэһилиэктэртэн иккилии киһи дьүүллээтилэр.
Улуустааҕы көрүү Белай Гора үлэ тэрилтэлэрин гала-концертарын көрүүнэн саҕаланна. Манна 200-тэн тахса киһи кыттынна. "Варварство" күлүгүнэн туруоруу киһи уйулҕатын хамсатар, дууһатын тутар көрдөрүү диэн сыаналанна. "Вдовы" (Белай Гора орто оскуолата) уонна "Письма Матери" (балыыһа) уус-уран ааҕыылар олус интэриэһинэйдэрин уонна фестиваль ис хоһоонугар сөп түбэһэллэрин бэлиэтиэххэ сөп. Ырыаһыттар Алексей Мукминов (балыыһа), Олег Никулин (Сбербанк), Вадим Садовников (Белай Гора дьаһалтата), Изольда Атласова (бэтэринээрдэр салаалара) көрөөччүлэр биһирэбиллэрин ылыахтарын ыллыллар. "В ресторане", "Последний бой" туруоруулар ол сыллардааҕы олоҕу илэ-чахчы көрдөрдүлэр. Биир сонун көстүүнэн 1945 сыллаахха Абый улууһугар ыытыллыбыт Кыайыы ыһыаҕн көрдөрүү буолла. Олус интэриэһинэй, итэҕэтиилээх.
Салгыы, кулун тутар 1 күнүгэр Абыйга көрүү буолла. Кэнсиэр күлүгүнэн көрдөрүүнэн саҕаланна. Эдэркээн оҕолор оскуоланы бүтэрэр күннэригэр күлэ-үөрэ үҥкүүлүү сылдьан сэрии буолбут аймалҕанын истэллэр. Абый нэһилиэгиттэн сэриигэ барбыт биир дойдулаахтарын хаартыскаларын көрдөрө-көрдөрө уус-уран ааҕыыны толордулар. "Февронья Малгинаны" туруорууга артыыстар сүрдээх итэҕэтиилээхтик оонньоотулар. Аҕа саастаах дьон хоһоон аахпыттарын хайҕаатыбыт. Кэнсиэри туруоруу үрдүк таһымнааҕын бэлиэтээтибит. Мини-театр нэһилиэккэ үлэлиирэ арылхайдык көһүннэ.
Кулун тутар 3 күнүгэр Уолбут нэһилиэгин кэнсиэрин көрдүбүт. Олус сэргэх, кыттааччыта элбэх, таҥастара-саптара тупсаҕай, киһи дууһалыын астынар кэнсиэрэ буолла. Уолбукка уус-уран ааҕыыга дьахталлардыын, эр дьоннуун бука бары кытыннылар. Тыл жанрыгар Егор Чээринтэн быһа тардан "Сэниэлим, быраһаай" сценка, Сергей Нектегаев "Үчүгэй баҕайы" монолога үрдүктүк сыаналаннылар. Бэтэрээннэр Елена Слепцова, Анна Слепцова ырыаларын, дьахталлар ансаамбыллара икки куоласка арахсан ыллаабытын, "Көлүөнэлэр үҥкүүлэрэ" сүрдээх тупсаҕайдык туруоруллубутун бэлиэтиир наада.
Кулун тутар 4 күнүгэр Муҥурдаах нэһилиэгэр көрүү буолла. Дьэ манна олох атын тыыннаах, ураты көстүүлээх икки чаастан турар кэнсиэри бэлэмнээбиттэр. Кыттааччы да ахсаана элбэҕэ астыннарда. Маҥнайгы чааһа "Чтобы помнили" диэн Муҥурдаах эдэр ыччатын чаас аҥардаах туруоруута (режиссер Анна Гущенко) дьон биһирэбилин ылла. Олус итэҕэтиилээхтик хас биирдии кыттааччы турукка киирэн, оруолун оонньоон, ис хоһоонун, ырыатын тэтимин тиэрдэн, сэрии алдьархайын чаҕылхайдык, соһуччутук көрдөрдүлэр. Иккис чааһыгар уурбут-туппут курдук бииртэн биир нүөмэр тахсан истэ. Хор (хормейстер Степан Новиков) хас да куолаһынан ыллаан тэҥнээҕин булбата. Ону кытта эр дьон, дьахталлар ансаамбыллара күүстээҕин сыаналаатыбыт. Үгүс нүөмэр олохтоох автордар айымньыларыттан таҥыллыбыт: Уйбаан Уйаандьын, Николай Тимофеев, Иннокентий Хобров, Христина Хабарова, Петр Новиков, Олег Черемкин, Иван Сорокоумов, Галина Полушкина, Степан Новиков хоһоонноругар айыллыбыт ырыалар ылланнылар.

Кулун тутар 5 күнүгэр сутуруохалар кэнсиэртэрин көрдүбүт. Сайыҥҥы сынньалаҥ күн сэрии буолбут сураҕын истэн, дьон-сэргэ аймалҕанынан көрдөрөр композициянан саҕаланна. Ураһалаах аҕа баһылыга Виктор Шкулев дьонун-сэргэтин өйөөн сцеанаҕа тахсан, дьонун түмтэ. Сутуруохалар толорор маастарыстыбаларын таһыма үрдээбитэ харахха быраҕыллар. Хас биирдии нүөмэр олус кичэллээхтик толкуйдаммыт. Көстүүмнэрэ да барсар. Мелодист Мария Стручкова ырыаларын Марианна Соломова, Лариса Яковлева, кыргыттар триолара ыллаатылар. Киһи сэргиир үҥкүүлэрдээхтэр. Людмила Стручкова "Долгунча" үҥкүүнү толоруутун биһирээтибит. Раида Новикова кыыһа Дарья Максимовалыын толорбут ырыаларын сэргээтибит.
Кулун тутар 6 күнүгэр Майыар нэһилиэгэр гала-кэнсиэр буолла. Оскуола, балыыһа кэлэктииптэрэ нүөмэрдэрин хайгыы көрдүбүт. Варвара Слепцова айбыт хоһооно, Альбина Атласова ырыата, Мария Слепцова "Нелтэн һээдьэтэ" болҕомтону тартылар. Кыайыы “һээдьэтэ” ураты көстүү буолла.
Түмүккэ Кыайыы фестивалыгар бары нэһилиэктэр актыыбынайдык кыттыбыттарын бэлиэтиибит. Улуус үрдүнэн уопсайа 400-тэн тахса киһи кытынна. Дьүүллүүр сүбэ көрүүлэр түмүктэринэн бэйэтин санаатын, сүбэтин тириэртэ.