Газ сыанатын лаппа туьэрдилэр

Россия Кытайы кытта 30 сыллаах, 40 миллиард дуоллардаах дуогабары туьэристэ. Харчыны биэрээччи биьиги буолбатах, баай кытайдар. Биьиги гааьы биэрээччи, харчыны ылааччы оруолун толоруохпут.

Путин Пекиннэ сырытыыгар 50 улахан контракт туьэрсилиннэ. Олортон 50-нус саамай сурун контракт – Ленскэй оройуонун Орто Наахара нэьилиэгин сиригэр баар Чайындаттан Владивостокка (Кытайга туорааьыннаах) тиийэр «Сила Сибири» турбаны тутан, отут сыл устата гааьы атыылааьын.

Россия элбэх ороскуоттаах Олимпиадатын тумуктээтэ, Путин билигин дойдуга харчыны елерер кэллэ. Хайатын барыы эрэ сылдьыахпытый? Ол иьин Кытайга тиийэн ыалдьыттаата. Хата, уол о5ото сыалын ситистэ.

Си Цзиньпинь 50-нус контрагы баттаан быстыбакка Путины ньиэрбэнэйдэтэ сырытта. Кытайдар аан дойдуга учугэй балаьыанньалаахтарын бэркэ ейдууллэр. Ол иьин сыананы холкутук туьэрсэр кыахтаахтар. Россия углеводородун ейуун кимиэхэ атыылыа±а биллибэт. Кытайдар ону билэллэр. Сарсынны биллэр, ейуунну – суох. Аргаанны дойдулар эрэлэ суох дьон. Наукалара олус тэтимнээхик сайдар, учуонайдара сарсын энергия сана керунун айан кэбистэхтэринэ -- бутэ турабыт. Онуоха эбии, эмиэрикэлэр сланцевай гаас технологиятын олоххо киллэриэхчэ буоллулар.

Илинни дойдулар (лидердэрэ -- Кытай) сотору олус элбэх гааска наадыйыахтара. Ону ете керен дьаьанныбыт быьыылаах. Бугун илии баттаспатахпытына, сарсын хайдах буоларбыт биллибэт этэ. Былаан быьыытынан, бу 30 сыл устата углеводороду атыылыы-атыылыы экономикабыт систиэмэтин санардыахтаахпыт. Бу фантастика анардаах олоххо киирдэ5инэ эрэ табыллабыт. Бюджеппит ньиэптэн, гаастан тутулуктаа5ыттан бу куннэ диэри телеруйбэккэ кэллибит. Арай, бу сырыыга табыллаа ини.

Россия сиртэн хостонор баайга нолуогуттан босхолуох буолла, оттон Кытай углеводород киирэр импортнай пошлиналарын сотуох буолла. Оттон сыана биллибэтэ. Суоттаа ээ – 30 сыл, 40 млрд…

Кубометры 400-600 дуолларга атыылаьан олорор Европа дойдулара кунуулээбэтиннэр диэн кистээтэхтэрэ. Холобур, 800-900 дуоллар эбитэ буоллар, киэн тута кэпсиэ этилэр. Онно эбии «оптом-дешевле» диэбиккэ дылы, уоптабай атыылаьааччыга сыана ессе кыччаата±а...

Билигин ар5ааны дойдулар спецсулууспалара бу сыананы билээри улэлээн ахан эрдэхтэрэ. Том Круhу дуу («Миссия невыполнима-3»), Мэтт Дэймоны дуу («Превосходство Борна») номнуо Пекиннэ командировкалаабыттара буолуо :)