Манна буолбут көрсүһүүлэр, мунньахтар кэннилэриттэн Юрий Трутнев суруналыыстары кытта кэпсэттэ. Онно кини Саха сирэ ураты регион буоларын, сирэ-уота улаханын, инфраструктурата мөлтөҕүн, тыйыс климаттааҕын ойуччу тутан бэлиэтээтэ.

Нерюнгри куоракка сыһыаннаан чопчу былааннааҕын, дьон үлэтэ суох хаалбатын туһугар сыал-сорук туһаайылларын кини эттэ.  

Омук дойдуларын бобуутугар сыһыаннаан кини бобуу кыаҕы, сатабылы, дьоҕуру түмэргэ, сайдыы саҥа саҕахтарын көрдүүргэ олугу уурарын бэлиэтээтэ.

«Инникилээн иһэр сайдыы сирин тэрийиини биһириибин. Көдьүүһэ суох дьаһайыы суох буолбатах, урукку өттүгэр баара. Юрий Трутнев көҕүлээбит сокуонун бырайыагар инвестордары тардарга, кинилэр көдьүүстээх үлэлэрин көҕүлүүргэ чопчу уонна чуолкай механизмнар ыйыллыннылар", - диэтэ Саха сирин баһылыгын эбээһинэһин быстах кэмҥэ толорооччу Егор Борисов.

Нерюнгрига баайдаах сирдэри туһаҕа таһаарыахтара. «Урукку өттүгэр биһиэхэ баар бырайыактарынан эрэ үлүһүйүө суохтаахпыт. Саҥа собуоттар уонна тэрилтэлэр күрэстэһэр кыахтаах буолалларыгар өссө да күүскэ үлэлиэхтээхпит», - диэтэ өрспүүбүлүкэ баһылыгын э.т.

Саха сиригэр үс бырайыак олоххо киириэхтээх. Ол курдук, сылга 20 мөл.тонна руданы хостуур Таежнайдааҕы металлургическай кэмбинээт тутуллуохтаах. Сылга 6,3 мөл.тонна чоҕу оҥорон таһаарар кыамталаах Инаглинскайдааҕы чох комплексын тутары былаанныыллар. Ону таһынан 2,2 млрд. саппаастаах Эльгатааҕы чох комплекса туһаҕа тахсыаҕа.

Итилэр олоххо киирдэхтэринэ, 10 тыһ. саҥа үлэ миэстэтэ тахсыаҕа, ис валовай бородуукта үрдүөҕэ, бюджеккэ нолуоктан уонна социальнай усунуостартан уон сылга 155 млрд.солк. киириэҕэ. 

Саха сирин бырабыыталыстыбата уонна сүрүн инвестордар социальнай-экономическай өттүнэн эрдэлээн сайдар сири-уоту үөскэппиттэрэ. Оннук, «Северный мир» бырайыак чэрчитинэн өрөспүүбүлүкэҕэ ювелирнай – гранильнай промышленность сайдыахтаах. Барыллаан ааҕыынан, 2030 сылга алмаас сырьета 9 төгүл эбиллиэхтээх, бриллианы, ювелирнай оҥоһуктары атыылааһынтан киирэр үп-харчы кээмэйэ 8,5 бүк улаатыахтаах (2013 сылга 10 312 мөл. солкуобайтан 2030 сылга 87 652 мөл. солк. диэри тиэрдиллиэхтээх). 

«Композитный кластер» чэрчитинэн базальтоволоконнай уонна базальтокомпозитнай матырйаалы, конструкцияны, о.д.а. оҥорон таһаарыы уонна олорор дьиэни, суолу, о.д.а. тутууга, ДьКХ, куорат хаһаайыстыбатыгар уонна энергия туһаныллыыта күүскэ кэҥиэхтээх. Азия ырыынагар тахсар сорук турар. Бу бырайыак түмүгэр 3 тыһыынча үлэ миэстэтэ тахсыахтаах, оҥорон таһаарыы көрдөрүүтэ лаппа үрдүөхтээх. 2026 сылга диэри сылга бюджеттэргэ киирэр дохуот 3 млрд. солк. быһыллар.