Пилотнай бырайыак сөргүтүллэр

Быйыл 520 тыһ. кв. м дьиэ үлэҕэ киллэриллэрэ былааннанар. Ол хайдах ситиһиллэр? Куораттарга уонна улуустарга уопсайа 110,4 тыһ. кв. м эргэ дьиэ көтүрүллүөхтээх. Итилэр оннуларыгар итиччэ иэннээх саҥа дьиэ тутуллуохтаах. Иккиһинэн, элбэх кыбартыыралаах дьиэлэри тутууну көҕүлүүр пилотнай бырайыак тохтотулла сылдьан баран, быйылгыттан үлэлиэҕэ. Ол эрээри онно кириисиһинэн сибээстээн баара-суоҕа 227 мөл. солк көрүллэрэ былааннанар.

Олорор дьиэни тутууга кириисис дьайыыта

2014 сылтан бүрүүкээбит үп кириисиһиттэн дьиэ тутуута бытаарыа, сыаната өссө үрдүө дуо диэн ыйытыы үөскүүр. Билиҥҥи туругунан, үгүс баан ипотека ставкатын биллэрдик үрдэттэ. Холобур, Сбербаан ставкатын 16,5 %-ҥа диэри улаатыннарда. Сорох бааннар бэл иэс биэрии бэрээдэгин уларыттылар. ВТБ24 баантан ипотека көмөтүнэн дьиэни ылыы адьас ыараабыт. Ол курдук, дьиэ уопсай сыанатыттан 50 %-нын уу харчынан ууран биэрдэххэ эрэ, иэс ылыахха сөп. Итини тэҥэ, тутуу компаниялара саҥа дьиэни 80 % бэлэм оҥорбут буоллахтарына эрэ, дуогабар түһэрсэллэр. Дьон баантан кредит ылара аҕыйаабытын түмүгэр дьиэни тутуу тэтимэ бытаарар туруктаах.

Бүгүҥҥү күҥҥэ Дьокуускай куоракка 59 тутуу компанията баар. Балартан үгүстэрэ баантан кредит ылан үлэлииллэр. Кинилэр харчыны иэс ылыыларыгар кириисис ыарахаттары үөскэттэ. Билигин бааннар тэрилтэлэргэ кредити ортотунан 20-25%-ҥа биэрэллэр.

Итини тэҥэ, тутуу матырыйаалын сыаната (тимир арматура, каркас, стеклопакет-түннүк) ортотунан 30 % үрдээтэ. Тутууга сүрүн оруолу ылар цемент сыаната кыратык улааппыт – 3-4 %. Омук дойдуларыттан киирэр табаар (гаас хочуола, билиитэлэр, уо.д.а.) сыаната икки төгүл үрдээтэ. Бу барыта эбиллэн, дьиэни тутуу сыанатын 19 % улаатыннарда.

 Ипотека ставкатын 13 % оҥорор сыалтан 20 млрд солк. көрүлүннэ

РФ бюджетыттан ипотека сыллааҕы ставкатын субсидиялааһыҥҥа 20 млрд. солк көрүллүөҕэ. Бу туһунан РФ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлэ Дмитрий Медведев эттэ. Бэриллэр суума РФ Үбүн министиэристибэтигэр номнуо бигэргэммит. Маннык көмө түмүгэр кредит ылааччыларга ипотека сыллааҕы ставката 13 %-ҥа тэҥнэһиэ. Бу олус сөптөөх дьаһаныы. Өскөтүн, маннык көмө оҥоһуллубатаҕа эбитэр буоллар, тутуу компаниялара икки төгүл улахан охсууну ылыахтарын сөбө. Тоҕо диэтэххэ, кириисиһинэн сылтаан дьон ипотеканан туһанар кыахтара мөлтөөн турар.

Итинник көмө оҥоһуллара бааннарга соһуччу буолла уонна үгүстэрэ билиҥҥитэ улаханнык итэҕэйбэккэ олороллорун туһунан Интернеккэ суруйдулар. Инникитин туох буоларын кэм-кэрдии көрдөрүө.