Ахсынньыга ыытыллыбыт мунньахха үгүс кыттааччы Дьокуускай куоракка саҥа дьиэлэр ыһыллаҕастык, ол эбэтэр бэйэ-бэйэлэриттэн ыраах тутуллалларыттан сыана аһара үрдүүр диэн бэлиэтээбитэ оруннаах. Компаниялар тутуу учаастагын таһаарар инниттэн эргэ дьиэлэри бэйэлэрин үптэринэн көтүрэллэр. Холобур, үс подъезтаах элбэх кыбартыыралаах дьиэ учаастагын бэлэмнээһиҥҥэ, оҥорууга ортотунан 60-90 мөл. солк. ороскуоттанар. Итиннэ эргэ дьиэни көтүрүү, олохтоохторун атын сиргэ көһөрүү эмиэ киирэр. Саҥа учаастакка уу, гаас, уот ситимин эмиэ бэйэлэрин үптэринэн тардаллар. Ол туһуттан баантан кредит ылаллар. Ороскуоттарын төннөрөөрү кыбартыыра сыанатын үрдэтэргэ күһэллэллэр. Ити кэннэ сыана үрдүүрэ чуолкай буоллаҕа. Ол иһин, бүтүн кыбартааллары тутуохха диэн этэллэрэ саамай сөп. Ити бастакытынан. Иккиһинэн, тутуллуохтаах дьиэ учаастагын муниципальнай тэриллии дьаһалталара бэйэлэрин үптэринэн бэлэмниэхтээхтэр диэн этиллибитэ. Бу кинилэр эбээһинэстэригэр киирэрин санаппыттара.

Онон бары биир сүбэнэн, былаан быһыытынан үлэлииллэрэ буоллар, саҥа кыбартааллары дьэндэтии биллэрдик түргэтиэ уонна тутуу ороскуота арыый намтаан, кыбартыыра сыаната аһара үрдүө суоҕа этэ.

Анал фонда тэрийиэххэ

Ипотекаҕа уларытыылары киллэриэххэ дииллэрэ саамай сөп. Саҥалыы үлэлээһин эрэйиллэр. Бастакытынан, бааннар тутуу компанияларын кытары сыһыаннара тупсуохтаах. Кириисис кэмигэр бары биир санаанан үлэлээтэхтэринэ эрэ туох эмэ күттүөннээх үлэ оҥоһуллар кыахтаах. Бааннар ипотека кредитин үрдэппиттэринэн, тутуу компаниялара ыарахан балаһыанньаҕа киирэн олороллор. Маны быһаарар сыалтан государствоттан тутулуктаах олорор дьиэ фондатын тэрийиэххэ сөп. Бу фонда бааннары кытары буолбакка, государство нөҥүө элбэх мэндиэмэннээх дьиэлэри тутар компаниялары кытта үлэлиэхтээх. Ол эбэтэр харчы угуохтаах. Холобур, сүүс квартиралаах дьиэ тутулла турар. Фонда тэрилтэҕэ дьиэ тутуллар сууматын кыра бырыһыаҥҥа барытын ууран биэрэр. Тэрилтэ ол харчынан дьиэни ыйыллыбыт болдьоҕор тутан үлэҕэ киллэрэр. Тутулла турар кэмигэр дьоҥҥо кыбартыыраны атыылыыр. Дьон, государствонан мэктиэлэммит диэн, баантан кредит ылан, куттаммакка дьиэни атыылаһыа этэ. Билигин үгүс киһи дьиэни ыйыллыбыт болдьоҕор үлэҕэ киллэриэхтэрэ дуо диэн сэрэхэдийэр. Государство быһаччы көмөтүнэн тутуллар дьиэҕэ итинник сэрэхэдийии, куттаныы суох буолуо этэ.

 Специалист санаата

Павел Аргунов, СӨ архитектураҕа уонна тутуу комплексыгар миниистирин 1-кы солбуйааччы:

– Тутуу тэрилтэлэригэр уустук кэм кэллэ. Ол иһин, тутар дьиэлэрин сыанатын үрдэтиэхтэрин наада. Тоҕо диэтэххэ, баан кредит бырыһыанын улаатыннарда. Иккиһинэн, дьон кыбартыыра атыылаһара аҕыйаата. Тутулла турар дьиэлэр «тоҥоруллар» кутталланнылар. Сорох тутуу тэрилтэлэрэ хаалбыт кыбартыыраларын түргэнник атыылыыр сыалтан сыананы үрдэппэккэ биитэр кыратык намтатан атыылыыр түгэннэрэ баар буолуон сөп. Ол гынан баран, бу уһуннук салҕаныа суоҕа.

Россия бырабыытылыстыбата кириисис дьайыытын кыччатар, ипотеканы чөлүгэр түһэрэр сыалтан ылыныллыахтаах дьаһаллары үөрэтэр. Ол курдук, олорор дьиэни ипотеканан кредиттээһин агентствотыгар эбии үбү көрөн, кредит бырыһыанын кыччатыыга уонна бэриллэр үп кээмэйин улаатыннарыыга болҕомто уурулунна.