«Народнай депутат» сурунаалга – Александр Жирков хоту сир дьонун эмтэнэр бырааптарын туруулаһыы туһунан



Ил Түмэн Председателэ Александр Жирков “төгүрүк остуолга” тыл этиитигэр “Российскай Федерацияҕа дьон доруобуйатын харыстааһын төрүттэрин туһунан” саҥа федеральнай сокуон учаастактааҕы балыыһаҕа стационар усулуобуйатыгар дьон бастакы медицинскэй көмөнү ылар кыахтарын суох оҥорбутун бэлиэтээбитэ. Ил Түмэн спикерэ Саха сирэ Арктика сирин сайыннарыыга туһаайбыт государственнай политикатын өйүүрүн, ити федеральнай сокуону тумнан туран, бэйэтин бюджетыттан балыыһалар күнүскү уонна суукканы эргиччи үлэлиир стационардарын саппакка, чөл тутан үлэлэтии ороскуотун сабыыга миллиардынан үбү ыытарын туһунан эттэ. «Арктиканы баһылааһын уһулуччу суолталаах сорук быһыытынан биллэриллибитин санатабын. Биһиги хоту оскуолалары, балыыһалары, культура дьиэлэрин тутабыт. Онон ити сирдэргэ нэһилиэнньэни олохсута, элбэтэ сатыыбыт, оттон доруобуйаны харыстааһын туһунан саҥа сокуон төттөрүтүн оҥорор – хотугу оройуоннартан дьону барарга күһэйэр», -- диэн Александр Жирков Госдума “төгүрүк остуолугар” бэлиэтээбитэ.
Бу күннэргэ “Народнай депутат” диэн федеральнай парламентскай сурунаал таҕыста. Сурунаалга “Арктика – сайдыы сирэ” диэн ыстатыйа Ил Түмэн спикерэ Арктика Россия уонна аан дойду үгүс государстволарын уһун болдьохтоох былааннарыгар улахан миэстэни ыларыгар, ити дойдулар тус интэриэстэрин Арктика регионун кытта ыкса сибээстииллэригэр болҕомтону өссө төгүл туһаайбытын бэлиэтиир. «Ылыллыбыт быһаарыылар төһө да баараҕайдарын иһин, олор Арктика сирдэрин кэлимник баһылааһыны кыайан толору хааччыйбаттар диэн быһаччы этэрбэр күһэллэбин», -- диэн Ил Түмэн спикерэ этэр.
Ыстатыйаҕа Александр Жирков Саха сирэ бэйэтин арктическай оройуоннарыгар оскуолалары, балыыһалары, культура дьиэлэрин тутарын, ити оройуоннарга үлэлии барар дьоҥҥо бастаан тиийэн олохсуйалларыгар эбии харчынан көмөлөһөрүн туһунан кэпсиир. «Ол гынан баран итини сэргэ, мин көрүүбэр, хотугу оройуоннартан төрүт олохтоох нэһилиэнньэ барарыгар күһэйэр быһыы-майгы баар. Өссө сэбиэскэй кэмнэргэ хотугу кыра нэһилиэктэргэ ыарыһах төгүрүк суукка сытан эмтэнэр стационарнай куойкаларын көҥүллүүр этилэр, онуоха икки-үс куойка сөп буолара. Саҥа федеральнай сокуон олох атын ирдэбиллэри туруорбутун, саҥа нуормалары олохтообутун түмүгэр, этэргэ дылы, хотугу киһи тумуулуура эрэ көҥүллэнэр курдук. Онтон атыныгар кини эмтэнэр туһугар сүүһүнэн килэмиэтирдээх улуус киинигэр бэйэтин суотугар айанныырга күһэллэр. Оттон ол үксүгэр -- кырдьаҕас дьон, кыра оҕолор, инбэлииттэр. Итинник буолбатын наадатыгар биһиги федеральнай сокуону оҥорооччуга уонна РФ Правительствотыгар доруобуйа харыстабылын туһунан сокуону ылыныыны иккис сылын туруорсабыт. 90-с сыллары кытта тэҥнээтэххэ, бу ааспыт 24 сыл устатыгар хотугу сир нэһилиэнньэтэ 60 % көҕүрээтэ. Нэһилиэнньэ көҕүрээһинэ билигин да тохтуу илик», -- диэн бэлиэтээтэ Ил Түмэн спикерэ.
Александр Жирков Арктика оройуоннарыгар кыра балыыһалары сабыы нэһилиэнньэ көһүүтүн таһаарбатын туһугар Арктика зонатын састаабын быһаарыы, Хотугу муора суолун, суол-иис инфраструктуратын сайыннарыы, бэйэ кадрдарын үөскэтиигэ, олохсутууга сөптөөх ньымалары булуу, энергетика кыһалҕаларын быһаарыы уо.д.а. курдук, атын элбэх кыһалҕалары таһынан медицинскэй өҥөнү миэстэтигэр ылыы проблематын быһаарыы эрэйиллэр. Арктика ити курдук бары өттүнэн дьон олоҕор куттала суох, олороругар, үлэлииригэр табыгастаах инфраструктуралаах буоллаҕына, дойду социальнай-экономическай олоҕор сөпкө алтыһан олорор усулуобуйата оҥоһуллуон сөп.