Ньурба Хорулатыгар ойуур баһаарыттан тыҥааһыннаах быһыы-майгы үөскээтэ. Сэлиэнньэ икки өттүгэр - арҕаа  11 км. тэйиччи сиргэ ойуур баһаара турда. Хотугулуу-илиҥҥи өттүгэр 19 км. сиргэ Үөһээ-Бүлүү ойууругар тэҥинэн уот турда.

Бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Петр Алексеев вертолетунан көтө сылдьан, быһыыны-майгыны билистэ уонна тустаах хамыыһыйаны кытта баһаар уонна онтон дьону хайдах көмүскүүрү ырыттылар.

Бу күн бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Чукаар отчуттарын кытта көрүстэ. Нэһилиэк оттонор ходуһалара уокка былдьаммыттар. Барыллаан 393 га оттуур сир диэн аахпыттар. Аны ардах түспэккэ, кураан сатыылаан, 790 гектар сиргэ от үүнүүтэ быстар мөлтөх. Чукаар дьоно ойуурга турбут уоту да умуруораллар, оттууллар да.

Саха синрин бырабыыталыстыбатын бөлөҕө дьону-сэргэни кытта дьүүллэһиитэ баһаарынан уонна оттооһунунан эрэ муҥурдаммата. Саҥа оскуоланы тутуу, сапараапка станциятын, спорт саалатын, бөһүөлэктэр икки ардыларыгар суолу тутуу, о.д.а. киэҥик ырыттылар. 

Күндээдэ нэһилиэгэр уот 5750 га сири сиэтэ. Баһаары от ыйын 31 күнүгэр тэнийбэт, тарҕаммат гына оҥорбуттар. Манна 50 киһи, 11 тиэхиньикэ үлэлиир.

Оттооһун уонна баһаары умуоруорууга анаммыт мунньахха бырабыыталыстыба бөлөҕүн көһө сылдьар мунньаҕа буолла.