Түөрт сылтан бэттэх итинник, синтетическэй дэнэр наркотиктар бүтүн дойду үрдүнэн «инники күөҥҥэ» тахсыбыттар. Былдьанар наркотиктан 70 %-на «спайс» (туймаардар булкааһык) буолар. Биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр 2010 сылга 163, 2011 с. – 103, 2012 с. – 227, 2013 с. – 209 уонна бу сыл 9 ыйыгар 230 оннук чахчы бэлиэтэммит. Түөрт сыл иһигэр Саха сиригэр синтетическэй наркотик саҥа 37 көрүҥэ баар буолбут. Бу көрүҥнэр бары дойду сиригэ-уотугар эргитиигэ бобуулаах наркотиктар испииһэктэригэр киирбиттэр.

Бу күһүн Дьокуускай куоракка аҥардас балаҕан ыйыгар тоҕус киһи итинник наркотиктан сүһүрэн өлбүт диэн сурах тарҕанан, дьону ороһуппута. РФ Наркотигы эргитиини хонтуруоллуур федеральнай сулууспатын Саха сиринээҕи управлениетын начальнигын солбуйааччы, полиция подполковнига Вячеслав Стародубцев биһиги хаһыаппытыгар иһитиннэрбитинэн, ити өлүүлэр чахчы «спайс» содула буолаллара бигэргэнэ илик. Ону Пермь куоракка баар судаарыстыбаннай фармацевтическай академия химико-фармакологическай экспертизата эрэ быһаарах кыахтаах эбит. Ити экспертиза эрэ түмүгүнэн, синтетическэй наркотиктары атыылыыр-тарҕатар дьону холуобунай эппиэккэ тардыахха сөп диэн кини бэлиэтиир.

Киһи дьиксинэрэ баар, синтетическэй наркотиктар өрөспүүбүлүкэ бөдөҥ куораттарыгар эрэ буолбакка, тыа улуустарыгар эмиэ көстүтэлиир буолан эрэллэрэ. Ол курдук, «спайс» араас көрүҥнэрэ Томпоҕо, Ньурбаҕа, Хаҥаласка уонна Уус-Алдаҥҥа булуллан былдьаммыттар. «Синтетиканан» үлүһүйэр дьон саастара, сүрүннээн – 24-тэн 39-гар диэри. Кыаммат-түгэммэт, айгыраабыт олохтоох дьон эрэ буолбакка, бэрт сэнэхтик олорор ыал оҕолоро эмиэ түбэһэллэр эбит. Онон, чугас киһигэр ураты болҕомтолоох буолуу ирдэнэрэ өйдөнөр. Синтетическэй наркотик куттала диэн – номнуо иккис туттууттан киһи күүскэ ылларан, түмүгэ хобдох буолуон сөп.

Оттон наркополиция сүрүн сыалларыттан биирдэстэрэ – наркотик киирэр ханаалларын сабыы, сокуоннайа суох эргитиинэн дьарыктанар тэрээһиннээх бөлөхтөрү булуу. Бу сыл 9 ыйыгар наркополицейскайдар Кытайтан, Перуттан, Москва, Санкт-Петербург уонна Новосибирск куораттартан синтетическэй наркотик киирэр ханаалларын булан уодьуганнаабыттар. 6 тэрээһиннээх бөлөх холуобунай дьыалалара силиэстийэлэнэн бүтэн, прокуратураҕа бигэргэтиигэ барбыттар. Онтон холуонньаларга наркотигы киллэрэ сатааһын чахчыларынан 12 холуобунай дьыала тэриллибит.