Улахан-Ааҥҥа баһылык Александр Максимов нэһилиэк олоҕун-дьаһаҕын туһунан кэпсээтэ, «Молодежнай» саҥа дьоҕус оройуоҥҥа сырытыннарда.

Нэһилиэккэ 1380 киһи олорор. Баһылык этэринэн, оҕо төрөөһүнүттэн, атын улуустартан дьон көһөн кэлиититтэн нэһилиэнньэ ахсаана элбии турар. Эр дьон барыта кэриэтэ үлэлээхтэр, дьахталлар дьарыктаах буолууларыгар кыһалҕалар бааллар. Нэһилиэк оробуочай тиэхиньикэнэн хааччыллыбыт. Саамай улахан кыһалҕа — оҕо сада. Билигин үлэлиир оҕо тэрилтэтэ тутуллубута 60 сыл буолбут.

Бас билии араас көрүҥэр киирсэр тыа хаһаайыстыбатын үс тэрилтэтэ нэһилиэккэ үлэиир. Ол курдук, «Михаил Павлов» (Михаил Павлов) бааһынай хаһаайыстыба, «Бөртө» (Александр Павлов) ХЭТ, «Сатабыл» (Александр Григорьев) СХПК.

Бу тэрилтэлэр салайааччылара тыа хаһаайыстыбатын миниистиригэр үлэлэрин туһунан кэпсээтилэр. Бастакы икки хаһаайыстыба кыстыкка күүскэ уонна үчүгэйдик бэлэмнэнэн киирбит эбит буоллаҕына, «Сатабыл» СХПК суһал миэрэлэр ылыллыахтаахтар.

Сылга базата 97 үлэһиттээх. Манна орто хамнас 16-18 тыһ.солк. Оттон ыанньыксыттар хамнастара 20 тыһ.солк. Сылгыһыттарга 3-4 ыйга аһылыгы, аналлаах таҥаһы атыылаһарга 1,5 тыһ.солк. эбии төлөбүр наадатын үлэһиттэр миниистиргэ туһаайан эттилэр.

Александр Павлов 23 мөл.солк. суумаҕа тутуллубут сүөһүнү иитэр комплексы көрдөрдө. Хаһаайыстыба кыбаартал ахсыл 1 мөл.солк. кредиккэ иэһин төлүүр. Бу комплекска сүөһүнү иитэргэ да, дьон үлэлииргэр да табыгастаах усулуобуйа тэриллибит. Сайылыктарга быйыл ыанньыксыттарга анаан 9 дьиэни туппуттар. Биэс сылга тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин өйөбүлүнэн уопсайа 20 дьиэ туттуллубут.

Тэрилтэ салайааччыта хаһаайыстыбаҕа соҕотуопкалыыр үлэ бэриллэрин, инвестицияттан киирэрэ үптэн-харчыттан иккис комлексы тутууну үбүлүүргэ туруоруста. Ону таһынан сүөһүнү уонна сылгыны өлөрөр пууннары тутууга көмөлөһөргө көрдөстө.

«Михаил Павлов» КФХ салайааччыта ньирэйдэргэ анаммыт ферманы, тутулла турар теплицаны көрдөрдө. Хаһаайыстыба 13 үлэһиттээх. 300 төбө сүөһүлээх, итинтэн ыанара - 170.

2007 сыллаахха тэриллибит «Сатабыл» СХПК федерльнай бырагрыымаҕа киирсибитэ. Ол чэрчитинэн калмык боруодалаах 196 сүөһүнү аҕалбыта. Боруода сүөһү этэҥҥэ кыстаабыт. Хаһаайыстыба салайааччыта эбии аһылыгы туруоруста. Министиэристибэ «Сайсары» ААО эбии аһылыгы мэктиэ суругунан биэрэригэр сорудахтаата.

Хаҥалас улууһун баһылыгын э.т. Василий Афанасьев улуус дьаһалтата тыа хаһаайыстыбатын өйүүрүн эттэ. Быйылгы бюджеккэ бу салааҕа 8 мөл. солк. анаммыт. Сыл бүтүөр диэри 2 мөл.солк. эбии биэрэр былааннаахтар.

Биэс сылга анаммыт кластернай ньыманан 2-с Малдьаҕар нэһилиэгэ тыа хаһаайыстыбатын сайыннарыыга уонна тыа сирин тупсарыыга боруобалыыр нэһилиэк быһыытынан үлэлиир. Нэһилиэк туруоруммут соругун тилэри ситиһэр. Ол курдук, сүөһү ахсаана эбиллэр, дьон-сэргэ олохсуйа кэлэр. Уопсай дохуот уонна социальнай быһыы-майгы тупсар. Ити туһунан тыа хаһаайыстыбатын уонна ас-үөл политикатын министиэристибэтэ иһитиннэрэр.