Аркадий Новиков Күн сириттэн барда

Саха сирин хайа баҕарар муннугар күүтүүлээх ыалдьыт, сатирик, комик-артыыс, киинэ режиссера, Майатааҕы «Көөчөөн көрө» народнай театр төрүттээччитэ, олох омсолоох өттүн уонна көрүдьүөс түгэннэрин театрга, киинэҕэ сөптөөҕүн булан көрдөрөн дьонун-сэргэтин үөрдэр, күллэрэр дьоҕурдаах Аркадий Михайлович Новиков бэҕэһээ киэһэ Майаҕа эмискэ ыалдьан Орто дойдуттан барда.



Аркадий Михайлович Новиков 1947 сыллаахха атырдьах ыйын 18 күнүгэр Мэҥэ-Хаҥалас улууһун Дьаҥхаады нэһилиэгин Бөдьөлөк сэлиэнньэтигэр төрөөбүтэ. Аҕата Михаил Егорович Новиков Быраматтан, ийэтэ Елена Егоровна Никитина куорат Табаҕатыттан төрүттээхтэрэ. Бииргэ төрөөбүттэр үһүөлэр.
Оскуолаҕа Майаҕа, Төхтүргэ үөрэммитэ. Намнааҕа педагогическай училищены бүтэрэн аҕыс сыл учууталлаабыта, Дьааҥы Сайдыытыгар кулуупка үлэлээбитэ. Оскуолатааҕы сылларыттан уус-уран самодеятельность актыыбынай кыттыылааҕа. Улууска үтүө үгэс быһыытынан сыллата ыытыллар культура уонна спорт эстафетатыгар куруутун кыттара.
1979 сыллаахха Хабаровскайдааҕы культура институтун театральнай режиссура салаатын үөрэнэн бүтэрбитэ. Төхтүр, Хорообут, Павловскай, Майа кулууптарыгар идэтинэн үлэлээбитэ.
1991-1992 сс. - Майа народнай театрын режиссера. 1989 сылтан «Дьээбэлээх дьон» республикатааҕы куонкурсу тэрийбитэ. Кэлин онтун «Көөчөөн көрө» мини-театрга кубулуппута. Театр быйыл 37-с сезонун ситиһиилээхтик үлэлиир. Саха сирин массыына сырыыта баар бары оройуоннарынан гастроллаабыта.
«Кусчуттар чэй иһэллэр», «Үскэл», «Сайын дуу, кыһын дуу...», «Бэрт киһи бэтиэхэлээх, үтүө киһи үгэлээх», «Ааһар былыт албыннара, көтөр былыт көлдьүннэрэ», «Аркадий - Арчы дьиэтигэр», «Ороһооспо түүн», «Туохтаан баран туохтаабыт», о.д.а. программалары, шоулары туруортаан дьон-сэргэ билиниитин ылбыта.
2007 сылтан илин эҥэр көрдөөхтөрүн мунньан «Сааскы сирэйдэр» фестивалы тэрийэрэ.
Киинэ режиссерун быһыытынан эмиэ көрөөччү киэҥ сэҥээриитин ылбыта. Киинэлэрэ үксэ көр-күлүү хайысхалаахтар. 1996 сыллаахха «Итэҕэй-итэҕэйимэ» киинэтэ республикатааҕы бастакы фестивальга бастаабыта. Кэлин устубут «Киһи үөйбэтэх өттүттэн», «Тишка-мишка, кот на крыше» сериалларын дьон сэргээн көрөр.
Аркадий Михайлович — бэртээхэй карикатурист-уруһуйдьут. Үлэлэрэ Хабаровскайга «Тихоокеанская звезда», «Молодой пограничник», «Молодой дальневосточник», Саха сиригэр «Сахаада», «Кыым», «Эдэр коммунист», «Молодежь Якутии», «Социалистическая Якутия», «Ленинскэй знамя», «Эркээйи» хаһыаттарга бэчээттэммиттэрэ.
2012 сыллаахха 65 сааһын көрсө «Аркаадьый Нуобукап», «Ээ, дьэ, көр диэтэҕиҥ!» кинигэлэрэ күн сирин көрбүттэрэ.
Аркадий Михайлович Новиков - Мэҥэ-Хаҥалас улууһун Дьаҥхаады, Майа нэһилиэктэрин бочуоттаах гражданина, РФ Суруналыыстарын союһун чилиэнэ, СР культуратын үтүөлээх үлэһитэ.