- Мустубут дьону Аҕалар күннэринэн улуус баһылыга А.В.Григорьев итиитик-истиҥник эҕэрдэлээтэ. Чуолаан кини аҕа дьиэ кэргэҥҥэ тутаах оруолу ылыахтааҕын тоһоҕолоон бэлиэтээтэ, улуус олоҕор аҕалар көхтөөх кыттыыны ылан, социальнай-экономическай балаһыанньа тупсарыгар төһүү күүһүнэн буолалларын ыйда.
- Салгыы «Россия ийэлэрэ» тэрилтэ улуустааҕы салаатын салайааччы Т.Д. Казакова, улуус баһылыгын социальнай боппуруостарга солбуйааччы З.В. Иванова, үөрэх управлениетын оскуолаҕа киириэн иннинээҕи саастаах оҕолор салааларын салайааччы А.А. Саввинова саалаҕа мустубут аҕалары эҕэрдэлээтилэр. Антонина Афанасьевна улууспутугар 25 бырыһыан оҕо аҕата суох ыалга иитиллэрин эттэ. Ол сүрүн биричиинэтинэн ыаллар арахсыылара буолар. Аҕата суох оҕо тус иитиитигэр күөмчүлэнэрэ чуолкай. Дьиҥинэн, оҕону кыра эрдэҕиттэн эр киһи иитэрэ туһаттан атыны аҕалбатын бэлиэтээтэ. Соторутааҕыта кини Чурапчыга бара сылдьан, биир оҕо саадыгар иитээччинэн уонна да атын үлэҕэ10 эр киһи үлэлиирин көрөн сөхпүтүн кэпсээтэ. Биһиэхэ эр киһи арай харабынай баара буолуо.
- Үөрэҕирии үлэһиттэрин профсоюһун бэрэссэдээтэлэ В.И. Егоров «Дьиэ кэргэҥҥэ аҕа оруола» диэн бэрт интэриэһинэй иһитиннэриини оҥордо. Бары билэрбит курдук, дьиэ кэргэн общество сүрүн тутааҕынан буолар. Онуоха аҕа оруола олус улахан. Ону баара үксүн тыа нэһилиэктэригэр хамнас аахсааччынан дьахтар буолар. Эр киһи чааһынай хаһаайыстыбатыгар үлэлиир. Биир тылынан хотоҥҥо анньыллар. Маннык балаһыанньа бэрдэ суох буоларын бары өйдүүллэр. Ол гынан баран, тыа сиригэр үлэ миэстэтэ суоҕа мэһэйдиир. Миэстэтигэр аҕалары түмэр сыалтан общественнай тэрилтэлэри үөдүтэн үлэлэтиэххэ наадатын Валерий Иннокентьевич ыйда. Билигин оҕону аһара ньырамсытыы барар диэн аһаҕастык билиннэ. Урукку кытаанах иитии диэн умнулунна. Оттон казахтар, Кавказ омуктара бэйэлэрин үгэстэрин баччаҕа диэри тутан кэллилэр. Оҕо сокуоннай сааһын туоллаҕына, бэйэтин бэйэтэ көрүнэр буолар. Оҕо буруйданнаҕына, сөбүгэр таһыйаллар эбит. Уонна уол оҕо булгуччу армияҕа сулууспалыахтаах диэн чиҥэтэн эттэ.
- Сунтаардааҕы киин балыыһа нарколог бырааһа С.Н.Новгородова улууспутугар нэһилиэнньэ доруобуйатын туругун туһунан кэпсээтэ. Кини бэрдэ суох дааннайдары аҕалла. Ааспыт сылга 195 дьахтар оҕотун түһэттэрбит. 240 киһи өлбүт, ол иһиттэн 97 киһи сүрэх араас ыарыытыттан. 35 киһи эчэйии түмүгэр, 6 киһи бэйэтигэр тиийиммит. Манна эбэн эттэххэ 3 киһи арыгы содулуттан суорума суолламмыт. Иккис улахан кыһалҕанан сыллата улууспутугар сэллигинэн ыалдьыбыт киһи ахсаана элбии турара буолар. Билиҥҥи күннээҕи туругунан улууспутугар 46 сэлликтээх киһи баара биллэр. Тустаах ыарыыны сэрэтэр инниттэн нэһилиэнньэ сүүс бырыһыан флюорографияҕа түһүөн наада.
- Улуус дьаһалтатын социальнай боппуруоска кылаабынай специалиһа В.Н. Хаптасов нэһилиэнньэ туруктаахтык олоруон баҕарар эбит буоллаҕына, чөл олоҕу тутуһуон наадатын ыйда. Билигин улууспутугар 90-нарын ааспыт 22 кырдьаҕас олорор. Биир сүүс саастаах аарыма кырдьаҕас Бүлүүчээҥҥэ баар.
- Арыгылааһын боппуруоһа уруккуттан даҕаны сытыытык турар. Итирик туруктаах сылдьан, буруйу оҥоруу сыллата элбиир. Ону Сунтаардааҕы ис дьыала отделын начальнига, полиция полковнига А.Д.Филатов бигэргэтэр. Бэйэҕит даҕаны сыаналаан көрүҥ. 2013 сыл түмүгүнэн итирик туруктаах сылдьан 86 буруй оҥоһуллубут эбит буоллаҕына, ааспыт сылга бу көрдөрүү 104-кэ тэҥнэспит.
- Урут хас биирдии нэһилиэккэ бэрээдэги көрөр-истэр анал дружинниктар диэн бааллара. Ол тэрээһин, хомойуох иһин, умнууга хаалла. Ону хаттаан сөргүтүөххэ баара диэн Анатолий Дмитриевич бэйэтин санаатын этэр. Билигин арай Элгээйигэ «Щит» диэн народнай дружинниктар этэрээттэрэ баар. Аллыҥалар эмиэ маннык тэринэн үлэлииллэр. Инники былааҥҥа ис дьыала отдела улуустааҕы ыччат управлениетын кытта бииргэ улуус киинигэр анал дружиналары тэрийэр былааннаах.
- Салгыы чөл олох пропагандиһа, «Билии» общество лектора Н.Н. Софронеев кэпсэтии сүнньүнэн бэйэтин санаатын үллэһиннэ. Онно кини чуолаан билиҥҥи дьон бырааһынньыктааҕы остуол булгуччу аһыы утахтаах буолуохтаах диэн өйдөбүллээхтэрин эттэ. Сорох эр дьон бырааһынньык остуолугар арыгы суох буоллаҕына санаалара түһэр эбит. Хас нэһилиэк аайы иһэр-аһыыр дьон баар буолар. Кинилэри дьарыйан биэрэргэ нэһилиэк аайы убаастанар дьонтон турар анал сэбиэт тэриллэн үлэлиирэ буоллар, балаһыанньа биллэ тупсуо этэ диэн санаалаах Николай Николаевич.
- Улуустааҕы бэтэрээннэр сэбиэттэрин бэрэссэдээтэлэ В.Н. Догойдонов аҕа, эр киһи диэн көмүскээччи буолуохтаах диир. Ол иһин оскуола үөрэҕин программатыгар урукку курдук байыаннай дьыаланы хаттаан киллэриэххэ наадатын Валентин Николаевич этэр.
- Сүбэ мунньах кыттыылаахтарын СР Конституционнай суутун бэрэссэ-дээтэлэ А.Н.Ким-Кимэн эҕэрдэлээн тыл эттэ, юрист быһыытынан нэһилиэнньэни правовой үөрэхтээһиҥҥэ улахан болҕомтону ууруохха наадатын ыйда. Ону сэргэ орто оскуола программатыгар «Основы Российского гражданства» диэн анал предмет суоҕа улахан итэҕэһинэн буолар диэтэ.
- Сүбэ мунньах түмүгүнэн улуустааҕы аҕалар сэбиэттэрэ тэрилиннэ. Сэбиэт бэрэссэдээтэлинэн биир санаанан Сунтаардааҕы киэһээҥи оскуола директора Анатолий Степанович Новиков талылынна. Кини солбуйааччытынан Сунтаардааҕы Пенсионнай фонда отделениетын салайааччытын солбуйааччы Иван Николаевич Николаев буолла.
- Мунньах түмүгэр СР Конституционнай суутун бэрэссэдээтэлэ А.Н.Ким-Кимэн уонна Сунтаар улууһун баһылыга А.В. Григорьев бииргэ үлэлээһин туһунан сөбүлэһиигэ илии баттаатылар.
При частичном или полном использовании материалов гиперссылка на сайт ysia.ru обязательна.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети