Николай Егорович оскуола сааһыттан суруйааччы буолар ыралаах эбит. Онно кыым сахпыт киһинэн учууталын, оччолорго олоҕо суох буруйданан хаайылла сылдьыбыт суруйааччы Афанасий Федоровы ааттыыр. 1961 сыллаахха “Күөрэгэй” диэн хоһооно “Бэлэм буол” хаһыакка бэчээттэммитин көрөн үөрэн долгуйбутун, ону кытта кыбыстыы оҕотук санаата үүйэ туппутун күн бүгүҥҥэ диэри умнубат.

СГУ-гар үөрэнэр сылларыгар саха биллиилээх литературнай кириитигэ Егор Шестаков-Эрчимэн салайар “Сэргэлээх уоттара” түмсүүгэ тыл илбиһигэр уһуйуллубута, айар үлэҕэ бастакы хардыыларын оҥорбута. Онно иҥэриммит билиитэ-көрүүтэ литератураҕа бэйэтин суолун солоноругар тирэх буолбута. Кэлин “Чолбон” сурунаалга, кинигэ кыһатыгар, Саха сирин Суруйааччыларын бырабылыанньатыгар үлэлиир кэмигэр саха литературатын аксакаллара В.М.Новиков-Күннүк Уурастыырабы, Н.Е.Мординов-Амма Аччыгыйын, Д.К.Сивцев-Суорун Омоллоону, Е.С.Сивцев-Таллан Бүрэни, Семен, Софрон Даниловтары уо.д.а. кытта ыкса алтыспыт сылларын истиҥник ахтар, дьылҕа бэлэҕинэн махтана ааттыыр. “Семен Данилов, Михаил Тимофеев, Күннүк Уурастыырап, Моисей Ефимов, Гаврил Попов курдук үтүө дьон өйөбүллэринэн суруйааччы буолбутум”, - диэн билинэр.

Биирдэ үлэлиир хоһугар Суорун Омоллоон киирэн: “Тугу гынаҕын?” – диэн ыйыппыт. Саха былыргытын интэриэһиргиибин диэбитигэр, ытык кырдьаҕас: “Дьэ ол саамай сөп. Итинэн ылсан дьарыктан. Ол-бу хоһоону игини суруйума!” – мас-таас курдук этэн кэбиспит. Николай Егорович бу сүдү киһи тылларын алгыс курдук ылынан, саха норуотун былыргы историятын чинчийиигэ олоҕун уон аҕыс сылын анаата, уоппускатын кэмигэр Тыванан, Алтайынан, Монголиянан салдьан элбэх матырыйаал хомуйда. Ол үлэтин чөмчөтөн уон сыллааҕыта “Быралыйбат былыргы”, онтон бу соторутааҕыта, үбүлүөйүн көрсө“Умнуллубат урукку” кинигэлэри ааҕааччыларыгар бэлэх уунна. “Баҕар, бу кинигэлэрим кэнэҕэһин айар үлэм чыпчаалларынан сыаналаныахтара буолуо”, - диэн олоҕун бүгүҥҥү күнүн үрдэлиттэн анааран этэр.

“Чолбон” кылаабынай редакторын кытта кэпсэтиибитигэр сурунаал үлэтин-хамнаһын эмиэ тумнубатыбыт. Николай Егорович редакция бартыбыала толорутун, Сибиир норуоттарын тыһымыгар “Чолбон” туруктаах литературнай сурунаал буоларын эттэ, арай кэнники кэмҥэ улахан жанрдарга – ромаҥҥа, сэһэҥҥэ – хоннохтоохтук үлэлэһэр суруйааччы арыый аҕыйаабытын ыйда. Кэлиҥҥинэн ааҕааччы хаачыстыбата биллэ түспүтүн, детективинэн,“чтиво” дэнэринэн үлүһүйээччи үксээбитин хомойон бэлиэтээтэ. “Чолбон” инникитин даҕаны күннээҕининэн үлүһүйбэккэ, көрүнньүгү сырсыбакка, саха литературата сайдыытыгар үлэлэһэр аналын чиэстээхтик толоруоҕун эттэ.

СИА ааҕааччыларын аатыттан Николай Егорович Винокуровы сэттэ уон сааһын томточчу туолбутунан истиҥник эҕэрдэлиибит, кытаанах доруобуйаны, айар үлэтигэр ситиһиилэри баҕарабыт.

Ыспыраапка

Николай Егорович Винокуров-Урсун Таатта улууһун II Байаҕантай нэһилиэгэр төрөөбүтэ. СГУ историческай-филологическай факультетыгар, Тыл, литература уонна история институтун аспирантуратыгар, Новосибирскайдааҕы үрдүкү партийнай оскуола суруналыыстыка салаатыгар үөрэммитэ.

1980 сыллаахха “Аларга” диэн хоһооннорун бастакы хомуурунньуга күн сирин көрбүтэ. Айымньылара “Полярная звезда”, “Сибирские огни”, о.д.а. сурунаалларга нууччалыы тылбаастанан тахсыбыттара. Н.Е.Винокуров-Урсун литературнай кириитикэҕэ ылсан үлэлэһэр. Платон Ойуунускай, Николай Неустроев, Амма Аччыгыйа, Күннүк Урастыырап, Кулантай, Таллан Бүрэ, Степан Тимофеев, Эрчимэн, Муса Джалиль, Калаубек Турсункулов, Турсунай Оразбаева, Сергей Шевков, Василий Гольдеров, Макар Хара, Николай Рыкунов, Эллэй, Анастасия Сыромятникова, о.д.а. айар үлэлэрин чинчийбитэ, айымньыларын ырыппыта. Суруйааччылар олохторугар, айар үлэлэригэр анаммыт сүүсчэкэ ыстатыйа ааптара.

Маны сэргэ Николай Егорович уус-уран тылбааһынан хоннохтоохтук дьарыктанар. Кини Расул Гамзатов, Михаил Львов, Юрий Кузнецов, Сергей Шевков, Владимир Федоров айымньыларын сахалыы саҥардыбыта. Тылбааска дириҥ хорутуулаах үлэтин иһин Казахстан “Алаш” Государственнай бириэмийэтин лауреатын үрдүк аатын сүкпүтэ.