- Манна барыта 54 киһи кытынна. Ньурбаттан эмиэ кэлбиттэр. Сунтаартан киин библиотекаттан, үөрэх управлениетыттан, С.Зверев аатынан музейтан ыалдьыттар, экспертэр бааллар. Конференция аһыллыытыгар нэһилиэк баһылыга Герасимов Г.И. Мустубут дьону эҕэрдэлээтэ. Конференция пленарнай чааһыгар Н.Михалева салайааччылаах Сунтаар телевидениетэ 1994 с. устубут «Кэмпэндээйи кистэлэҥнэрэ» диэн документальнай киинэни үгүс киһи долгуйа көрдө. Чахчы да алдьархайдаах, элбэх сүтүктээх ыар сыллар ааспыттарын толору көрдөрөр киинэ. Бу кистэлэҥ күн бүгүҥҥэ диэри ситэ арылла, сырдатылла илик.
- Киинэ автордарыттан биирдэстэрэ Валерий Коротов бу киинэҕэ анаан суруйбут ырыатын ыллаата, музейга киинэни, ырыаларын хомуурунньугун бэлэхтээтэ.
- Конференция кэмигэр «Сунтаардар Ийэ дойду көмүскэлигэр» диэн кинигэ быыстапката, туус собуотун уонна хаайыы историятын кэпсиир хаартыскалар, ахтыылар, докумуоннар көрдөрүүгэ туруорулуннулар. Устьеттан норуот маастара Петрова Евдокия Павловна «Ким да умнуллубат, туох да умнуллубат» диэн Ильмень күөлгэ көмүллэ сытар аҕатын Петров Павел Петрович, таайдарын туһунан киэҥ ис хоһоонноох быыстапканы көрдөрдө.
- Салгыы «Туус собуота сэрии саҕана» уонна «Кэмпэндээйи хаайыытын историята» диэн икки улахан секцияҕа үс бөлөҕүнэн дакылаат аахтылар. Дьүүллүүр сүбэ быһаарыытынан оҕолорго «Туус собуота сэрии саҕана» секцияҕа Кэмпэндээйи оскуолатын 5-с кылааһын үөрэнээччитэ Сымытова Василина “Семеновтар дьиэ кэргэттэрэ сэрии саҕана туус хостооһунугар үлэлэрэ” диэн дакылаатынан бастакы миэстэ, Прокопьева Настя, Семенова Света “Туус хостооччулар кыайыыга кылааттара” диэн үлэни суруйан иккис миэстэ, Сунтаардааҕы гимназия 5-с кылааһын үөрэнээччитэ Алексеев Владик “Умнуллубат ол сыллар” үлэтинэн үһүс миэстэлэри ыллылар. «Кэмпэндээйи хаайыытын историята» секцияҕа бастакы миэстэни Сунтаар 3 №-дээх оскуолатын үөрэнээччитэ Макаров Мирон “Кэмпэндээйи кистэлэҥэ” диэн дакылаата ылла. Иккис миэстэни Кэмпэндээйиттэн Трофимова Ангелина “Холуонньа историята” диэн үлэтэ, үһүс миэстэни Устье оскуолатыттан Тимофеева Маша “Ол ынырык сыллар” диэн үлэтэ ыллылар. Ыччаттарга «Туус собуота сэрии саҕана» секцияҕа бастакы миэстэни олохтоох оскуола үөрэнээччитэ Егорова Күннэй “Сталин суола” хаһыакка сэрии сылларыгар Кэмпэндээйи туһунан суруллубут ыстатыйалары ырытан суруйбут үлэтэ ылла. Оттон 11-с кылаас үөрэнээччитэ Уаров Павел «Федорова Мария Федотовна сэрии саҕана бастыҥ туус оргутааччы» үлэтэ иккис миэстэ, Устье оскуолатын 8-с кылааһын үөрэнээччитэ Корякина Валерия «Кырдьык иһин кыргыска» Күндэйэттэн төрүттээх, сэриигэ барыар диэри Кэмпэндээйи тууһун собуотугар үлэлээбит, Ильмень күөлгэ сырдык тыынын толук уурбут Петров Павел Петрович туһунан суруйбут үлэтэ үһүс миэстэ буолла.
- «Кэмпэндээйи хаайыытын историята» секцияҕа бастакы миэстэни “Горькая соль войны” бырайыагынан Сунтаардааҕы лицей 8 “б” кылааһын үөрэнээччилэрэ (салайааччы А.Н. Чойнова) ыллылар. Бу кылаас оҕолоро Тойбохой, Хадан, Илимниир сэлиэнньэлэриттэн хаайыыга сылдьыбыт дьону көрдөөһүҥҥэ элбэх үлэни ыыппыттар. Иккис миэстэни Кэмпэндээйи 9-с кылааһыттан Кириллина Дайаана, Прокопьева Геля “Никита Алексеевич Парфенов-Куобах ойуун сэрии кэминээҕи дьылҕата” диэн үлэлэрэ ылла. Үһүс миэстэни Хороттон Николаева Марфа, Иванова Наташа “Романов Петр Васильевич туһунан умнуллубат өйдөбүл” дакылааттара ылла.
- Улахан дьоҥҥо бастакы секцияҕа “Сэрии саҕана тууска дьахталлар үлэлэрэ” диэн дакылаатынан нэһилиэк киэн туттар ытык кырдьаҕаһа, музейы төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ Ксения Григорьевна Евсеева ылла. Сунтаар сэлиэнньэтин библиотекатыттан Птицына Зинаида Ивановна “Ытык сэрии ылтылҕаныгар: туус тутаах боппуруос” уонна Бордоҥтон “Эбээ Дьэбдьиэ” диэн Петровтар дьиэ кэргэттэрин үлэлэрэ иккис, үһүс миэстэлэри ыллылар. Кинилэр эбэлэрэ Иванова Евдокия Ильинична сэрии саҕана тууска үлэлээбитин туһунан сырдаттылар. Кини хос-хос сиэннэрэ, “Хатыҥчаан” оҕо саадын иитиллээччилэрэ Галя Матросова, Лианна Петрова бэрт элбэҕи кэпсээн чоргуйдулар. «Кэмпэндээйи хаайыытын историята» секцияҕа бастакы миэстэни оскуола библиотекара Федорова Ньургуйаана Ивановна “Репрессия содула: Кэмпэндээйи холуонньатыгар И.Е. Иванов олоҕо” диэн дакылаата ылла. Хадан библиотекатын сэбиэдиссэйэ Кириллина Раиса Алексеевна “Репрессия холоругун сиэртибэлэрэ” диэн үлэтинэн иккис, Хоро библиотекатын сэбиэдиссэйэ Саввинова Евдокия Сергеевна «Ааспыты анааран көрдөххө» дакылаатынан үһүс миэстэлэри ыллылар. Бу секцияҕа Ньурба улууһуттан К.Д. Уткин аатынан Норуоттар доҕордоһуулара музей отделын салайааччыта Борисов Виктор Борисович кыттыыны ылла. Кини сэрии саҕана Ньурбаттан хаайыыга кэлбит дьон тустарынан ахтыылары, архыып докумуоннарын аҕалбыт.
- Конференция түмүгэр кыайыылаахтар грамотанан, кинигэлэринэн наҕараадаланнылар. Устье оскуолатын учуутала Тихонова Матрена Сергеевна музейга анаан хаайыы олоҕун сырдатар Егоров С.И. уруһуйдарын бэлэхтээтэ. Култуура управлениетын анал бирииһин Ксения Григорьевна Евсеева ылла, Сунтаардааҕы С.А. Зверев аатынан музей анал бирииһин Сунтаар 3 №-дээх оскуола үөрэнээччитигэр тигистэ.
- Конференцияҕа киирбит үлэлэр быйыл үбүлүөйдээх сылга тахсыахтаах кинигэҕэ киириэхтэрэ. Түгэнинэн туһанан, улуус нэһилиэктэрэ сэрии сылларыгар Кэмпэндээйигэ туус хостооһунугар эбэтэр хаайыыга сылдьыбыт дьонноох буоллаххытына, түргэн соҕустук суруйан биһиэхэ ыытаргыт буоллар, кинилэр ааттарын кинигэҕэ киллэттэрэн үйэтитиэ этигит.
- Татьяна МЕСТНИКОВА,
- модельнай библиотека сэбиэдиссэйэ.
- Кэмпэндээйи.
При частичном или полном использовании материалов гиперссылка на сайт ysia.ru обязательна.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети