- Александр Васильевич, үлэ-хамнас хайдах баран иһэрий?

- Бу эппиэтинэстээх соругу олоххо киллэриигэ тэрилтэбитигэр түөрт үлэһиттээх физкультура уонна чэбдигирдии салаата тэриллибитэ.

Былырыын спорт министрэ Михаил Гуляев улуус баһылыктарын кытта «О сотрудничестве и взаимодействии по внедрению Всероссийского физкультурно-спортивного комплекса «Готов к труду и обороне» (ГТО) в Республике Саха (Якутия)» сөбүлэһиигэ илии баттаабыта. Маны сэргэ бары министерстволары, суут департаменын Саха сиринээҕи салаатын, ХИФУ Физическэй культураҕа и спорка институтун кытта сөбүлэһии түһэрсиллибитэ. Онно олоҕуран улуустарга, куораттарга, бу үөһээ ааттаммыт тэрилтэлэргэ ГТО тэрийэн ыытыыга эппиэтинэстээх дьон ананан үлэлэрин саҕалаатылар.

Быйыл оскуолаларга уонна орто анал үөрэх тэрилтэлэригэр боруобалаан туттарыыыытыллар. Эһиил, 2016 сылга, үөрэх тэрилтэлэригэр булгуччу киириэхтээх уонна нэһилиэнньэ атын араҥатыгар боруобалаан туттарыы тэриллиэхтээх. 2017 сылтан ГТО-ну туттарыы дойду үрдүнэн булгуччулаах буолуоҕа. Сыл бүтэһигэр ыытыллыбыт үлэни-хамнаһы дьүүллэһэн-ырытыһан баран, итэҕэстэри-быһаҕастары туоратыыгаүлэлиэхпит. ГТО-ну туттарааччылар саастарынан уон биир бөлөххө наарданыахтара – 6-лаах кырачаантан саҕалаан кырдьаҕаһыгар тиийэ, ким баҕалаах туттарыан син. Маныаха быраас көҥүлэ эрэ наада.

Өрөспүүбүлүкэҕэ ГТО-ну тутар үс киин аһыллыаҕа. Илин эҥэргэ - Чурапчытааҕы физкультура уонна спорт института, киин улуустарга уонна Дьокуускайга - ХИФУ физкультура уонна спорт института эппиэтинэстээхтэринэн буолаллар. Биһиги управлениебыт хоту улуустары кытта үлэлэһиэҕэ. Саха сиригэр ГТО-ну бу ааттаммыт үс эрэ тэрилтэ тутар бырааптаах.

- Сыл устата төһө киһи туттарда?

- Былырыын республика үрдүнэн ГТО-ну туттарыыга 2 500 киһи бэйэтин холоммута. Чурапчы улууһугар комплекснай спартакиада чэрчитинэн 17 нэһилиэк олохтооҕо кыттыбыта. Сэтинньигэ киин куорат оскуолаларын физкультураҕа учууталлара, физкультура уонна спорт институтун, сибээс уонна энергетика колледжын студеннара, ахсынньыга Аллайыаха улууһугар Спорт министерствотын күннэрин кэмигэр ис дьыала, быыһыыр уонна баһаары утары охсуһар тэрилтэ 57 үлэһитэ, 174 оскуола оҕото ГТО нормативтарын туттарбыттара. Сыл түмүгүн таһаарар дьаһаллар кэмнэригэр улуустар уонна куораттар спорка эппиэтинэстээх үлэһиттэрэ тардыныыга, анньыныыга, миэстэттэн ыстаныыга, киирэни анньыыга күүстэрин холоммуттара.

Сыл саҕаланыытыгар «Молодая гвардия Единой России» тэрилтэ көҕүлээһининэн ыччат түмсүүлэригэр «Единый день сдачи ГТО» диэн дьаһалы ыыппыппыт. Уопсайа тыһыынча курдук эдэр киһи бэйэтин кыаҕын холоммута. Олунньу ыйга Бүлүүгэ тиийэн 90 киһиттэн туппуппут.

Дьокуускай куорат дьаһалтата киэҥ далааһыннаах үлэни ыытар. Кулун тутарга «Личный пример» диэн ааттаах акциятыгар куорат дьаһалтатын, уокуруктарын, тэрилтэлэрин салайаачылара уонна үлэһиттэрэ - уопсайа 140 киһи - кыттыбыттара.

Муус устарга Муома, Эбээн-Бытантай уонна Үөһээ Халыма улуустарыгар нормативтары тиийэн туппуппут. Онно эдэриттэн эмэнигэр тиийэ кыттыбыттара. Холобура, Үөһээ Халыма Угольное бөһүөлэгин 76 саастаах олохтооҕо Валентина Андрюшина бэйэтэ баҕа өттүнэн нормативтары туттарбыта. Нэһилиэнньэ көхтөөхтүк кыттар. Тыа дьоно куруутун үлэлии-хамныы, бултуу-балыктыы сылдьар буолан куорат дьонуттан көрдөрүүлэрэ ордук.

Бу күннэргэ дойду үрдүнэн ГТО декадата ыытыллар. Дьокуускайга «Туймаада” стадиоҥҥа орто сүһүөх кылаастар, а.э. 11-15 саастаах оҕолор туттараллар. Бастакы түмүктэри көрдөххө, спорт ханнык эмит көрүҥүнэн анаан-минээн дьарыктанар оҕолор көрдөрүүлэрэ ордук буолар диэн этиэххэ наада.Чурапчы сэлиэнньэтигэр 200-тэн тахса студент “Боотур Уус” стадиоҥҥа ГТО нормативын туттарда.

Уопсайынан, сыл устата республика нэһилиэнньэтин түөрт гыммыт биирэ ГТО-ну туттарыыга бэйэтин тургутунан көрүөҕэ.

- Биир сыллаах үлэҕит түмүгэ тугу көрдөрдө?

- Бастатан туран, дьон-сэргэ сөргүтүллүбүт ГТО комплексын сэргээтэ, биһирээтэ. Иккиһинэн, араас тэрилтэлэртэн телефонунан эрийэн “Ханна туттарыахха сөбүй?”, - диэн ыйыталаһаллар. Онтон биһиги үөрэбит эрэ. “Кыайыы 50 сыла” Спорт дыбарыаһыгар ГТО муннугун арыйар былааннаахпыт. Маны таһынан, улахан, элбэх үлэһиттээх тэрилтэлэр бэйэлэригэр тренажердары туруоран, бу курдук муннуктары арыйаллара буоллар диэн баҕа санаалаахпын.