Аан бастаан Күлүмнүүр мемориальнай дуоскатыгар сибэкки дьөрбөтүн ууруу сиэригэр-туомугар депутаттар, уопсастыбаннай деятеллэр, суруйааччылар, артыыстар уо.д.а. кытыннылар. Ол кэнниттэн Национальнай библиотека Историческай саалатыгар “Саха театра сылтан сыл. 2011-2014 театральнай сезоннар” диэн саҥатахсыбыт кинигэни сүрэхтээһин буолла. Бу кинигэ Саха театрын үс томнаах антологиятын кэнниттэн 5-с таһаарыынан буолар. Саҥа кинигэҕэ Василий Никифоров-Күлүмнүүр Лев Толстой «Власть тьмы» («Хара дьай күүһэ) драматын тылбааһа киллэриллибитэ кэрэхсэбиллээх. Тылбаас толору тиэкиһинэн бу кинигэҕэ бэчээттэнэн тахсыыта Күлүмнүүр төрөөбүт күнүгэр табыгастаахтык сөп түбэстэ.  

Ол да иһин, СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэн) спикерэ, “Саха театра сылтан сыл. 2011-2014 театральнай сезоннар” кинигэ бырайыагын ааптара Александр Жирков: “Саҥа кинигэҕэ Лев Толстой “Власть тьмы” айымньытын Василий Никифоров тылбаастаабыта киллэрилиннэ. Биһиги итинэн Күлүмнүүр нуучча классиктарын айымньыларын сахалыы тылга бастакы тылбаасчытынан уонна аан дойду классикатын уһулуччулаах айымньыларын бастакы тарҕатааччынан буоларын бэлиэтиибит”, -- диэн мемориальнай дуоскаҕа сибэкки дьөрбөтүн ууруу сиэригэр-туомугар эттэ.

Национальнай библиотека библиотекара, СӨ культуратын үтүөлээх үлэһитэ Анастасия Алексеева саҥа үлэни бэчээккэ бэлэмнээһин хайдах барбытын билиһиннэрдэ. Санатан эттэххэ, 2010 с. театр антологиятыгар сыралаах көрдөөһүннэр, чинчийиилэр кэмнэригэр хомуллубут матырыйааллартан Саха театра хас сыллаахха төрүттэммитэ быһаарыллыбыта. Ол эбэтэр 1906 с. тохсунньу 3 күнүгэр П.Охлопков-Наара Суох«Бэрт киһи Бэриэт Бэргэн» олоҥхотунан сахалыы бастакы испэктээкил көрөөччү дьүүлүгэр тахсыбыт күнүттэн ыла театр төрүттэммит күнэ ааҕыллар (антология тахсыар диэри театр 1925 с. төрүттэммитинэн ааҕыллара).

«Саха театра сылтан сыл» кинигэни бэчээккэ бэлэмнээһиҥҥэ Саха театрын, Национальнай библиотека, архыып айар бөлөҕө үлэлээтэ.

Театр үйэлээх историятын сэгэтэр кинигэ хас да түһүмэхтэн турар. Манна артыыс идэтин дьиэ кэргэнинэн утумнааччылар, быйыл юбилейдаах саастарын ылар артыыстар мэтириэттэрэ уонна театр пресса хараҕынан көрүүлэрэ киллэриллибиттэрэ олус сонун. Уопсайынан, Саха театрын хас биирдии туруоруутугар, артыыстарга кимнээҕэр да улахан болҕомто ууруллан кэллэ. Кинигэ бэлэмнээн таһаарааччылар артыыстар тустарынан олус элбэх суруллубутун, биир-икки кинигэҕэ киирбэт суруйуулар өссө да хаһааска сыталларын астына бэлиэтээтилэр. Онон инникитин да тахсыахтаах таһаарыылар Саха театрын уһулуччулаах үлэтин бүгүҥҥү күн таһымынан салгыы үөрэтиигэ, чинчийиигэ уонна  сыаналааһыҥҥа көмөлөһөр аналлаахтара сэрэйиллэр.

Саха театрын дириэктэрэ Анатолий Николаев театр кэлэктиибин аатыттан 2016 сылы Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр В.В.Никифоров-Күлүмнүүр сылынан биллэрэргэ этэн туран, А.Н.Жирков баһылыктаах редакция бөлөҕөр махталын биллэрдэ. Саха театрын антологията уонна бүгүҥҥү кинигэ Саха театрын эрэ туһунан буолбатаҕын тоһоҕолоон бэлиэтээтэ. Тоҕо диэтэххэ, бу кинигэлэргэ саха омук сиэрэ-туома, культурата, сарсыҥҥыта, саха интеллигенциятын уруккута, билиҥҥитэ, сарсыҥҥыта тыктарыллар. Оттон театр кылаабынай режиссера Руслан Тараховскай эппитинии, бу кинигэ урукку дьыллар мындааларын уонна аныгы олоҕу ситимниир муостанан буолар.

Эһиил Василий Никифоров-Күлүмнүүр төрөөбүтэ 150, Саха театра төрүттэммитэ 110 сыллара бэлиэтэниэхтэрэ. Онон Анатолий Николаев эһиилги сылы Күлүмнүүр сылынан биллэрэргэ, куорат биир кэрэ-бэлиэ миэстэтигэр Күлүмнүүр пааматынньыгын оҥорон туруорарга, куорат биир уулуссатыгар эбэтэр болуоссатыгар кини аатын иҥэрэргэ баҕа санаатын эттэ. «Бичик» кинигэ кыһатын дириэктэрэ Август Егоров эһиил саха бастакы көлүөнэ интеллигенциятыгар ананыахтаах саҥа серия Күлүмнүүртэн саҕаланыахтааҕын уонна Манчаары туһунан кинигэ тахсыахтааҕын туһунан иһитиннэрдэ.

Культура уонна духуобунай сайдыы министрин солбуйааччы Туйаара Пестрякова, РСФСР үтүөлээх, САССР народнай артыыһа Виктор Саввин ииппит кыыһа, үлэ бэтэрээнэЮлия Холмогорова, CӨ үтүөлээх артыыһа Зоя Багынанова, Гуманитарнай чинчийии уонна аҕыйах ахсааннаах хотугу норуоттар проблемаларын институтун музейын сэбиэдиссэйэ Пантелеймон Петров уо.д.а. бырайыак ааптарыгар Александр Жирковка саха норуотун бастакы көлүөнэ интеллигенциятын аатын тилиннэриигэ саҕалаабыт дьыалатын тиһэҕэр тиэрдэригэр, норуот духуобунай олоҕун сайдыытыгар бу курдук хамсааһыны киллэрэн иһэригэр баҕа санааларын эттилэр.

Иван Ушницкай: “Бас-көс дьон норуот духуобунай олоҕор кыттыытын холобурун Василий Васильевич Никифоров-Күлүмнүүр бэйэтэ көрдөрбүтэ. Кини тэлбит ити суолун БалатыанОйуунускай, Василий Протодьяконов-Кулантай уонна Михаил Николаев салҕаабыттара. Холобур, В.В.Никифоров үйэлээх дуоскатыгар бүгүҥҥү сибэкки ууруутун сиэригэр-туомугар Александр Николаевичкыттыбатаҕа буоллар, норуот кыттыыта манна быдан аҕыйах буолуо этэ. Биир сыл 4 эрэ киһи кэлэн турабыт. Онон маннык тэрээһиннэргэ өрөспүүбүлүкэ бастакы салайааччылара бэйэлэрэ кыттыылара булгуччу эрэйиллэр”, – диэн санаатын тириэрдэн туран, Күлүмнүүрү бүтүн Россия таһымнаах деятель быһыытынан сыаналаата.

Күлүмнүүр хос сиэнэ Альбина Кузакова-Никифорова “Саха театра сылтан сыл” кинигэни билиһиннэриигэ кэлбит дьоҥҥо хос эһэтин туһунан үтүө тыллар иһин махтанна уонна Василий Васильевич аатын үйэтитиигэ ылыллыбыт былааннар олоххо киирэллэригэр ситиһиилэри баҕарда.

Театр артыыстара Прасковья Адамова уонна Надежда Ушницкая «Хара дьай күүһэ» испэктээкилтэн оонньооһуннара уонна артыыстар биир идэлээхтэрэ Тимофей Сметанин хоһооннорун ааҕыылара бүгүҥҥү дьоро күн силигин ситэрэн биэрдэ.