«Бичик» кыһа оҕо билиитин байытар, тылын баайын хаҥатар, ааҕарга-суруйарга-суоттуурга эрчийэр кинигэ арааһын саастарынан көрөн араартаан, хото бэчээттээн таһаарар.

Иитээччи идэлээх ааптар Ангелина Захарова «Үчүгэйиин» диэн кырачааннарга кинигэтигэр оҕо болҕомтотун, толкуйдуур дьоҕурун сайыннарыыга аналлаах хоһоонноро киирдилэр. Кинигэ уратыта диэн элбэх ойуулаах уонна биир этиинэн бэриллэр тэттик суруйуулаах.

«Биһиги тиэргэммит», «Ырыых-ыраах джунглига» кинигэҕэ кыыллары сыһыаран, төгүрүгү баттаан, кинилэр хайдах саҥаралларын истиэххит.

Оҕону оскуолаҕа киирэригэр буукубалары холбоон, сүһүөхтээн ааҕа үөрэтэргэ электроннай сахалыы саҥарар азбука «Бичик» маҕаһыыннарыгар хамаҕатык атыыланар. «А» буукубаттан ат, «С» буукубаттан сүөгэй тахсар диэн саҥарар азбука учуутал курдук оҕолоргутун дьарыктыа, билии киэҥ эйгэтигэр сиэтэн киллэриэ.

«Алыптаах Азбука» бу улахан кээмэйдээх дьикти кинигэни арыйдахха, иһигэр магниттаах дуоска баар, маны тэнитэн, оҕо буукубалары, сыыппаралары, остуоруйа дьоруойдарын сыһыаран, ааҕарга-суоттуурга үөрэниэ, кэпсиир, толкуйдуур дьоҕурун сайыннарыа.

Халыҥ хордуон төгүрүк дьөлөһөҕүн быыһынан кулунчук төбөтө өҥөйөн туран, «Дорообо, мин - Кулунчукпун!» диэн ураты кинигэ кэннитигэр илиигин уктаххына өссө хамсыыр. Кыыллар ойууларын баттаан, оҕолор кулунчук, куоска, ыт, бөтүүк, ынах, бараан хайдах саҥарарын, тугу кэпсиирин истиэхтэрэ.

Төрөппүт 6-8 саастаах оҕотун кытта сурукка-ахсааҥҥа, сүһүөхтээн ааҕыыга дьарыктанарыгар, тулалыыр эйгэни кытта билсэригэр улахан кээмэйдээх, элбэх дьэрэкээн ойуулаах «Оҕону сайыннарар кинигэ» буруолаабытынан бу саҥа таҕыста. Манна оҕо дьиэ кэргэнтэн саҕалаан, Сахабыт сирин картатын, улуустарын, айылҕатын, үүнээйитин, хамсыыр харамайын билиэ. Суолга сэрэхтээх буоларга үөрэниэ, ааҕыы, суруйуу, эбии-көҕүрэтии маҥнайгы олуктарыгар эрчиллиэ, араас таайбараҥнары, логическай задачалары суоттуо. Кинигэ холобурдарын батыһан, дьонун кытта бэйэтэ араас оҥоһуктары оҥорорго холонуо. Онон, кырачаан киһини бары өртүнэн сайыннарарга, оскуолаҕа бэлэмнииргэ – бэртээхэй кинигэ!

Төрөөбүт дойдубут айылҕатын кэтээн көрөргө 3-4 кылаас оҕолоругар «Дойдум эмтээх үүнээйилэрэ» диэн улахан кээмэйдээх үлэ тэтэрээтэ Сахабыт сирин айылҕатын, үүнээйитин, отун-маһын билэргэ көмөлөһүө. Манна толкуйдуур, өйгө тутар дьоҕур сайдарыгар аналлаах таабырыннар, таайбараҥнар, карточканан үлэ, «Мемори» оонньуу киирдилэр. Дьыл кэмин, айылҕа кэрэтин хоһуйан, оҕо бэйэтэ кэпсээн, хоһоон суруйарга холоноругар анал балаһа бэрилиннэ.

Тыыннаах курдук көрдөрөр 3D чаҕылхай ойуулаах “Көтөр-сүүрэр саҥата» кырачааннарга бэртээхэй бэлэх буолуо. Бу кинигэни тутан олорон, ойуур саҕатыгар чыычаах ырыатын, кэҕэ этэрин, күөлгэ кус-хаас саҥатын истиэххит, ойуур кыылларын сайын уонна кыһын илэ көрбүт кэриэтэ сананыаххыт.

«Күнчээн» диэн улахан альбом-кинигэ аан бастаан ахсааны үөрэтэргэ, сахалыы ыйдар ааттарын билэргэ, буукубаны холбоон ааҕарга-суруйарга, дьиэҕэ баар тэрилинэн араас оҥоһук оҥорорго, тарбах талаанын эрчийэргэ сүрүн тирэх буолуо.

Оскуолаҕа киирэргэ бэлэмнэнэр оҕолор дорҕоону арааран истэр, тыллары ырытар, сааһылыыр, толкуйдуур, ааҕар, суруйар дьоҕурдарын сайыннарарга Екатерина Крылова «Дорҕооннуун доҕордоһон» диэн улахан кээмэйдээх дьарыктыыр тэтэрээтэ таҕыста. Оҕону аан бастаан ааҕарга, суруйарга үөрэтэргэ бу элбэх ойуулаах тэтэрээт төрөппүттэргэ көмө матырыйаал буолуо.

«Оскуолаҕа бэлэмнэнэбит» сериянан Раиса Андреева, Анна Иванова «Оһуор ойуута» диэн үлэ тэтэрээтэ оҕо саха мындыр оһуордарын билэ, ойуулаан илиитин эрчийэ үөрэнэригэр көмө быһыытынан хос таҕыста. Оҕо уруучуканы тутан суруйа үөрэниэ, сорудахтары толорон билиитин тургутуо.

«Чуораанчык» сурунаал бибилэтиэкэтэ» диэн саҥа сериянан икки тылынан «Эрбэкэ-сэрбэкэ» уонна «Забава» алын кылаас оскуола оҕолоругар сорудахтар, оонньуулар, таайбараҥнар кинигэлэрэ күн сирин көрдө. Бу кинигэ биир өттө сахалыы, тиэрэ туттахха – нууччалыы. Араас таайбараҥнар, сэргэх оонньуулар, сонун сорудахтар, кыргыттарга кумааҕыттан кырыллар, таҥыннарыллар куукула, «Билии аартыгынан» умсугутуулаах остуол оонньуута оҕолор иллэҥ кэмнэрин туһалаахтык атааралларыгар көмөлөһүө.

Евдокия Иринцеева, Альбина Борисова «Ньургун дьиктилээх сырыылара» диэн остуоруйаларыгар сэттискэ үөрэнэр Ньургун эһэтэ кэриэс гынан хаалларбыт тааһын сүтэрэн, атын эйгэҕэ ааны арыйан, дьиктилээхэй сырыыга түбэспитин оҕолоргутун кытта умсугуйа ааҕыаххыт. Гарри Поттер курдук саха ньургун уола абы-хомуһуну туттан, аптаах таас хаһаайына араас албаска да киирдэр, амарах санаатын ыһыктыбатаҕа, угаайыга киирэн биэрбэтэҕэ ааҕааччыны сөхтөрөр. Кинигэ тыыннаах курдук дьэрэкээн ойуута-бичигэ оҕолору остуоруйа алыптаах дойдутугар сиэтэн киллэриэ.

Умсуура «Чуораанчык Уу дойдутугар» диэн улахан кээмэйдээх остуоруйа кинигэтигэр сүрүн герой, тыллаах-өстөөх чобуо уол Чуораанчык мүччүргэннээх сырыылара киирдилэр. Орто саастаах оскуола оҕолоро бу остуоруйаны ааҕа олорон, Уу олохтооҕор Маттаҕа, Үһү дойдуга, Алып Хара Аан Дарбыайга о.д.а. сиргэ сылдьыахтара.

Орто уонна улахан саастаах оҕолорго Дмитрий Собакин «Айылҕа кистэлэҥэ» кинигэтигэр киһи уонна айылҕа быстыспат ситимнээхтэрин, төрөөбүт дойдубут кэрэ көстүүтүн, айылҕа маанылаах кыылларын-көтөрдөрүн туһунан кэпсээннэрэ киирдилэр. Уус-уран хомоҕой тылынан суруллубут тэттик кэпсээннэр оҕону тулалыыр айылҕабытыгар харыстабыллаахтык сыһыаннаһарга, сиэрдээх майгыга, үйэлээх үгэскэ иитэр-үөрэтэр суолталаахтар.

Аатырбыт оҕо суруйааччыта Николай Носов «Билбэтчэй Ыйга ыҥырар» остуоруйатын сахалыы тылбааһыгар кырачаан Билбэтчэй уол доҕотторун кытта Ыйга көтүүтүн таһынан, интэриэһинэй сорудахтар, көрүдьүөс таайбараҥнар, оҕо бэйэтэ ас астыырыгар судургу ырысыаптар кинигэни сэргэхситэн биэрдилэр.

Россияҕа Литература сылын чэрчитинэн нуучча улуу суруйааччыта Лев Толстой «Оҕолорго» диэн остуоруйалардаах, үгэлэрдээх, кэпсээннэрдээх кинигэтэ таҕыста. Бу кинигэ алын кылаас оҕото ааҕарыгар анаан улахан буукубалаах, дьэрэкээн, чаҕылхай ойуулаах. Тулалыыр эйгэ, кыыл-сүөл нөҥүө суруйааччы кырачаан ааҕааччыны үтүөттэн мөкүнү араарарга, дьоҥҥо сайаҕас, амарах санаалаах буоларга үөрэтэр.

Хайа баҕарар төрөппүт маанылаах оҕотугар ас саамай амтаннааҕын, таҥас талбатын, үөрэх үчүгэйин биэрэ сатыыр дьүккүөрдээх. Эмиэ ити курдук, кинигэ кыһата саастарынан көрөн наардаан, оҕолорго кинигэ саамай интэриэһинэйин, чаҕылхайын, тупсаҕайын оҥорон таһаарар. Онон, күндү төрөппүттэр, эбээлэр-эһээлэр, оҕоҕутун үөрэхтээх, үлэһит гына иитэн таһаарарга элбэҕи аахтарыҥ, дьарыктааҥ, билии аартыгын «Бичик» кинигэлэрин кытта бииргэ дабайыҥ!