«Герой оҕолор» диэн кинигэҕэ Аҕа дойду Улуу сэриитигэр олохторун толук уурбут, Сэбиэскэй Союз Геройун аатын ылбыт оҕолор тустарынан кэпсэнэр. Уон түөрт эрэ саастаах Валя Котик курдук пионер оҕолор төрөөбүт дойдуларын өстөөх саба түһүүтүттэн көмүскүүргэ хорсун быһыыларын, разведкаҕа кутталлаах, улахан эппиэттээх үлэни толорбуттарын орто саастаах оскуола оҕолоро бу кинигэттэн ааҕан билиэхтэрэ.

«Баҕар өлүөм, баҕар эргиллиэм» хомуурунньукка саха буойуттарын уоттаах сэрии толоонуттан ыыппыт суруктара киирдилэр. Ийэ дойдубут көмүскэлин, кэнэҕэски ыччат кэскилин туһугар геройдуу охсуспут хорсун саллааттар суруктара хас биирдии киһи сүрэҕин таарыйыа, ол кэм чахчытын биллэриэ.

Историяны токуруппакка баар чахчыга олоҕуран, биллиилээх суруналыыс, чинчийээччи Николай Петров «Победа. Одна на всех» кинигэтигэр аан дойдуга 50-55 мөлүйүөн дьон сырдык тыынын илдьэ барбыт, судаарыстыба 70% дохуотун ороскуоттаабыт уоттаах сэрии туохтан саҕаламмытын, саамай кырыктаах кыргыһыылар хайдах түмүктэммиттэрин суруйар.

Ууну-уоту ортотунан ааспыт фронтовик үйэтитээччи Иван Павлов «Улуу сэрии усталаах-туоратыгар» диэн кинигэтигэр 1941 с. күөдьүйбүт сэрии дьиҥнээх төрдүн-төрүөтүн ырытан, кырыктаах кыргыһыылар буолбут куораттарын анааран көрөн суруйар. Ленинград блокадатын босхолуурга, Москва, Сталинград иһин кыргыһыыларга, Курскай Тоҕой уонна Ильмень күөл алдьархайыгар саха саллааттара хорсуннук сэриилэспиттэрэ манна сырдатылынна. Оччотооҕу ССРС бары бырааттыы республикалара сомоҕолоһон, күүстэрин түмэн, өстөөҕү самнарбыттарын, сэбиэскэй норуокка Улуу Кыайыыны аҕалбыттарын ааптар итэҕэтиилээхтик кэпсиир.

«Сэриигэ сылдьан» диэн орто уонна улахан саастаах оскуола оҕолоругар тахсыбыт кинигэҕэ Аҕа дойдуну көмүскүүр улуу сэриигэ кыттыбыт буойун-суруйааччылар айымньылара киирдэ. Сахабыт сириттэн 20 суруйааччы саа-саадах тутан төрөөбүт дойдутун көмүскээбитэ. Кыргыһыы толоонугар Дьүөгэ ааныстыырап охтубута, атыттар бары тыыннаах төннүбүттэрэ. Кыргыһыы толоонугар өлүү-тиллии суостаах күннэрин этинэн-хаанынан билбит дьон норуот өйүттэн-сүрэҕиттэн сүппэт айымньыларын айбыттара. Бу кинигэ Чаҕылҕан

Өстөөх ханна саһан сылдьар,

Өстөөх ханна хайыһар –

Ситиэ онно сытыы буулдьа,

Ситиэ сыыдам хайыһар

диэн аатырбыт бар дьон билэр ырыатынан саҕаланар. Разведчик кэпсээннэрэ, сэриигэ сылдьыбыт саллааттар суруктара ол уот хонуу сылларын субу баардыы киһи хараҕар көстөн кэлэр гына ойуулууллар.

Онон, Улуу Кыайыыны уһансыбыт саллааттарга, тыыл үлэһиттэригэр, бүгүҥҥү эйэлээх олоҕу бэлэхтээбит дьоммутугар истиҥ сүгүрүйүү, муҥура суох махтал буолуохтун!