ЯСИА12+ СахаМедиа

Сюжеты

Главное Политика Экономика Общество Территория Инвестник Происшествия Культура Спорт Природа Жизнь Подробно Не факт
6 марта 2015, 10:57

«Бичик» кинигэ кыһата: Кулун тутар 8 күнүгэр кэрэ аҥаардарга тугу бэлэхтиибит?


Сааскы чаҕылхай күн сыламыттан сотору кэминэн дьиэлэр кырыысаларыттан таммахтар кылыйса оонньуохтара, хаар ууллан, харалдьык тахсыыта ньургуһун сибэкки тоҥ буору тобулан тыллыаҕа. Сандал сааспыт бастакы бэриэччитэ кэлиитэ кулун тутар 8 күнүгэр кэрэ аҥаардарбытыгар тугу бэлэхтиибит? Бу үүммүт Литература сылыгар кинигэ бэртээхэй бэлэх буолуо диэн этэн туран, бииргэ үлэлиир дьахталларбытыгар, ийэлэрбитигэр саамай кэрэхсэбиллээҕин, алаһа дьиэ далбар хотуттарыгар, кыргыттарга ордук туһалааҕын бүгүн ааҕааччыларбытыгар билиһиннэрэбит.

photoByWidth&id=24996&width=1000

Бу кыһын саха бэчээтин сэргэхсиппит Эдьиий Дора маллаах иһитин таһынан, төгүрүк быһыылаах, арыйдахха мутукча мүөтүнэн дыргыйар «Эдьиий» кинигэтин кэрэ аҥаардарга туһунан бэлэх оҥоруохха сөп. Кинигэ иһигэр 4 кыра кинигэлэрдээх, онно сири хайдах аһатар, бэлиэ сиргэ бэлэх уурар, уруу дьоро киэһэтин, үбүлүөйү, дьиэ малааһынын хайдах сиэри-туому тутуһан тэрийэр туһунан тэттик сүбэлэр киирдилэр.

photoByWidth&id=24997&width=1000

Таптыыр сүрэхтэн илгийэн тахсар истиҥ иэйиинии уруйдуу Сиэн Кынат «Таптал умсулҕана» диэн кинигэтигэр поэт эдэр сылдьан суруммут санаайыктара, тапталлааҕын кытта суруйсубут суруктара, хоһоонноро киирдилэр. Урут Сэбиэскэй кэмҥэ улааппыт оҕолор ис санааларын барытын дневниккэ суруналлара уонна кимиэхэ да көрдөрбөккө сүрэх кистэлэҥэ оҥостоллоро. Поэт Анатолий Старостин-Сиэн Кынат айар куттаах киһи быһыытынан, бэйэтин бүөм санаатын, сүрэҕин өрүкүппүт сырдык иэйиитин ааҕааччылары кытта аһаҕастык үллэстэр. Манна уһун ахтылҕан мунчаарыылара, күүтүүлээх күндү көрсүһүү үөрүүлэрэ, умнуллубат ураты кэрэ түгэннэр, арахсыы аһыы аймалҕана, таптал хаттаан умайыыта, икки тус-туһунан айылгылаах дьон холбоһон биир буолууларын уустук сыһыаннара, өйдөһүүлэрэ ураннык чочуллан ойууланар. Бу өр сыллаах улахан таптал бары дэгэтэ, түһүүтэ-тахсыыта, иэйиитэ-куойуута, уйана-хатана, итиитэ-имэҥэ салгыы хомуһуннаах көҥүл хоһооннорго эргиччи ситэн-хотон хоһуйуллар.

photoByWidth&id=24998&width=1000

Самаан сайын Үрүҥ Тунах ыһыаҕын күөх кырсыгар үгүс ыал дьиэ кэргэнинэн сахалыы сайбаччы таҥнан киирэр үтүө үгэстээх. Ыһыахха кэтэр таҥаспытын эрдэттэн дьаһаннахпытына биирдэ кэмигэр саҥа былааччыйа кэтиэхпит. Модельер Светлана Чоросова «Өбүгэ кэрэтин утумнаан» диэн кинигэтигэр аныгылыы муода ирдэбилигэр сөп түбэһиннэрэн тикпит сахалыы тыыннаах таҥастарын киэбэ, хаартыската үгүс кэрэ аҥаардарга бэрт туһалаах буолуо. Ааптар саҥа иистэнэр дьоҥҥо тигии ньыматын судургу тылынан барытын быһааран биэрэр, сиһилии кэпсиир. Итинэн сирдэтэн, ыһыах таҥаһын, уруу тэринэр эдэр дьон, оҕо таҥаһын, күннээҕигэ кэтиллэр халтаҥ сону, былааччыйаны, көстүүмү тиктиэххэ сөп.

photoByWidth&id=24999&width=1000

Саха киһитэ былыр-былыргыттан күн бүгүнүгэр диэри Дьөһөгөй оҕотугар – сылгыга сүгүрүйэр. Талааннаах тарбахтаах норуот маастара Людмила Жиркова төрүт үгэскэ олоҕуран, аныгы ааҕааччыны ат симэҕин оһуордаан-мандардаан тигэргэ үөрэтэр «Ат симэҕин тигии» кинигэтэ иис кистэлэҥнэриттэн тэттик сүбэлэри биэрэр. Бу элбэх хаартыскалардаах кинигэни тутан олорон, кэрэ аҥаардар чаппарааҕы, кычымы, лэпсэни, бэрэмэдэйи оҕуруонан киэргэтэн оҥорорго, оһуор оҥкулун сукунаҕа хайдах түһэрэргэ үөрэниэхтэрэ. Маны таһынан, ааҕааччы ат симэҕэр туох-ханнык төрүт өйдөбүллээх оһуору туттуохха сөбүн билиэҕэ, иискэ туттуллар оһуордар холобурдарын көрүөҕэ. Онон, төрүт иис киһини ураты турукка киллэрэн, санааны сааһылаан, умсугутар, угуйар ураты күүһүн бу кинигэ итэҕэтиилээхтик арыйар.

Биһиги өбүгэлэрбит таҥаһы, тириини, түүлээҕи мындырдык тигэллэрэ, өссө оҕуруонан дьэрэкээн оһуор таһааран, киэргэтэн-симээн биэрэллэрэ. Өбүгэ үйэлэр тухары муспут сүдү баайын сүрэҕэр-быарыгар иҥэрэ сылдьар, талыы талба Тааттаттан төрүттээх норуот маастара Анна Акимова«Төрүт иис кистэлэҥнэрэ» диэн чаҕылхай хаартыскалардаах кинигэтигэр саха таҥаһын хайдах тигэргэ, киэргэллэрин оҥорорго үөрэтэр. Бу кинигэҕэ баар таҥас киэптэрин туһанан, хайа баҕарар хаһаайка бэйэтэ иистэниэн сөп.

photoByWidth&id=25000&width=1000

Сахабыт сиригэр үүнэр отон арааһыттан киһи мармелад, желе, минньигэс бөрүөк, туорт, булочка, ватрушка, кэмпиэт эгэлгэтин бэйэтэ астыан сөп эбит. Остуолга турар кытаанах хордуон оҥоһуулаах, элбэх чаҕылхай хаартыскалардаах Марианна Трифонова«Блюда из ягод Якутии» кинигэтигэр ырысыап арааһа киирдэ. Сугунтан, моонньоҕонтон, хаптаҕастан, дөлүһүөнтэн, малинаттан, черемухаттан о.д.а. ас арааһын астыырга хас биирдии түһүмэҕэр тиийэ хаартыскалардаах сүбэ сатаабат да киһини үөрэтиэн сөп. Онон, ийэҕитигэр, эдьиийгитигэр, уопсайынан, кэрэ аҥаардарга бу бэртээхэй кинигэни бэлэх оҥорорго тиэтэйиҥ!

Онон, сандал саас бастакы бырааһынньыгар кинигэ бэлэхтээн, чугас дьоҥҥутун, бииргэ үлэлиир биир идэлээхтэргитин үөрдүҥ, сүргэлэрин көтөҕүҥ!

Кинигэ эгэлгэтэ, саҥата эһигини «Бичик» маҕаһыыннарыгар күүтэр!

Маҕаһыыннарбыт аадырыстара:

Дьокуускайга: «Бэчээт дьиэтэ», Орджоникидзе уул.31; «Туймаада» ТРК, 3 этээс, Орджоникидзе уул., 38; Ленинпросп. 9 ("Киэргэ" утары); ХИФУ Киин куорпуһа.

Ньурбаҕа «Бизнес-инкубатор» дьиэтэ, Сунтаарга «Лена», Аллара Бэстээххэ «Сиибиктэ», Майаҕа «Максим» атыы-эргиэн киинэ, Ытык Күөлгэ Ойуунускай аатынан уул., 5, Чурапчыга Ленин уул., 22/1, Бүлүүгэ Чапаев уул., 9, «Ситим» атыы-эргиэн киинэ.

При частичном или полном использовании материалов гиперссылка на сайт ysia.ru обязательна.
Категория: Культура Просмотров: 1406 Источник: ЯСИА Автор: Марианна Тыртыкова Подписаться на обновления

Комментарии

Вы не можете оставить комментарий, пока не войдете на сайт. Вход / Регистрация

Авторизация на сайте через социальные сети

ЯСИА, Якутия, Саха Сирэ