Чэгиэн олоҕу сайыннарыыга гражданскай көҕүлээһиннэри өйөөһүҥҥэ баһылык  гранын олохтооһуҥҥа  дьаһала 2013 сыл бүтүүтүгэр тахсыбыта. Онно тута нэһилиэктэр общественнай түмсүүлэриттэн этиилэр киирэн барбыттара. Бу күннэргэ улуустааҕы кэмииссийэ кыайыылаахтары уонна үбү ылааччылары быһаарда.
Киирбит этиилэринэн көрдөххө, спортивнай эбийиэктэри тэриллэринэн хааччыйыыга кыһалҕалар бааллар эбит. Кураанах саалаҕа элбэх киһини мунньар, физкультуранан уонна спордунан интэриэһиргэтэр уустук.

Оттон куруутун спордунан  дьарыктаныы чэгиэн олох сүрүн төрдө, ордук эдэр ыччакка, буолара биллэр.
2014 сылга баһылык граннара үс нэһилиэккэ барыахтара. Булгунньахтаахтар 20 тыһыынчаны ылыахтара,  өктөмнөр бырайыактара 30 тыһыынчанан өйөнүөҕэ,   Кытыл Дьураа олохтоохторун бырайыага олоххо киирэригэр 50 тыһыынчаны сүүйдүлэр.

V-с Мальдьаҕарнэһилиэгин араас саастаах дьоҥҥо анаммыт   «Дьол түһүлгэтэ» бырайыага,   нэһилиэк бары общественнай түмсүүлэрин, эбии үөрэхтээһин үлэһиттэрин, спортивнай общественноһы түмпүт.  Балтараа  сыл устата кытыл-дьараалар нэһилиэк киинигэр оҕолорго уонна үҥкүүлүүргэ аналлаах, кыра  спортивнай комплекстаах элбэх өҥөнү оҥорор сынньалаҥ түөлбэтин тутарга былааннаналлар. Бэйэлэрин ыра санааларын олоххо киллэрэргэ олохтоохтор эбии бэйэлэрэ биир мөлүйүөн харчыны угар санаалаахтар.

Булгунньахтаахтар ыччакка болҕомтолорун ууруохтара.1-кы Малдьаҕар нэһилиэгин «Сарыал» общественнай тэрилтэтин лидердэрэ «Доруобай көлүөнэ» хамсааһыны тэрийэргэ, бэйэлэрин саастыылаахтарын чэгиэн олох чэрчитинэн олох ураты уонна мүччүргэннээх спорт крүҥнэринэн дьарыктанарга көҕүлүүллэр.

Дьиэ кэргэн сынньалаҥа таах олоруунан уонна телевизоры көрүүнэн муҥурдаммакка, чэгиэн уонна көхтөөх буолуохтаах. Итинник санаанан Өктөм неһилиэгэ салайтарар. Оҕолор төрөппүттэр эрэ холобурдарынан маассабай спорка сысталлар, ыалга эрэ чэгиэн олох тыына иитиллэр. Нэһилиэк олохтоохторугар «Чэбдик» дьиэ кэргэн спортивнвй киинэ  көмөлөһөр кыахтаах. Ити бырайыагы олоххо киллэриигэр спорт сааланы 2013 сыллаах күһүн нэһилиэк күүһүнэн өрөмүөннээбиттэрэ. Бастакы кэмҥэ итиннэ  150 тыһыынча кэриҥэ солкуобай ирдэнэр.