Күрэххэ уопсайа Дьокуускайтан, Бүлүүттэн, Мэҥэ-Хаҥаластан, Чурапчыттан, Намтан, Хаҥаластан, Амматтан, Ньурбаттан 97 киһи кыттыыны ылла. Үгүс биирдиилээн киһи уонна «Тойук», «Дьүөгэ», «Айылгы-2», Дьокуускайдааҕы педколледж, «Мүчүк», «Дьаҥхаада», «Дохсун» фольклорнай ансаамбыллар бары холбоон 43 нүөмэри көрдөрдүлэр.

Күрэх түмүгүнэн кыайыылаахтар ааттара билиннэ.

«Дэгэрэҥ ырыа»:

- Аввакумов Владислав, Төхтүр, Хаҥалас;

- Зыкова Галина, Табаҕа, Мэҥэ-Хаҥалас;

- Николаева Ирина, Антоновка, Ньурба.

Норуот ырыата:

- Екатерина Новикова, Иннокентий Птицын, Дьокуускай;

- “Айылгы” фольклорнай бөлөх, Булгунньахтаах, Хаҥалас улууһа;

- Иванов Константин, Нам улууһа, Партизан.

Хомус:

- Осипов Борис, Дьокуускай.

Чабырҕах:

- «Мүчүк» фольклорнай бөлөх, Балыктаах, Мэҥэ-Хаҥалас улууһа;

- Винокурова Василиса, Дьокуускай;

- Олесова Айна, Уулаах Аан, Хаҥалас улууһа;

Тойук:

- Догуева Александра, Антоновка. Ньурба улууһа;

- Лазарева Сусанна, Чурапчы;

- Андриан Белолюбскай, Өктөм, Хаҥалас улууһа;

- Степан Гоголева аатынан педагогическай колледж, «Олоҥхо тойуга» бөлөх.

Үгэ:

- Максимова Надежда, Дьокуускай.

Дьүүллүүр сүбэ чилиэттэрэ: ХИФУ преподавателэ, уһуйааччы, СР культуратын үтүөлээх үлэһитэ Галина Федорова; Чурапчы культуратын управлениетын испэсэлииһэ, СР культуратын туйгуна Клара Тарабукина; Олоҥхо театрын артыыһа, СР культуратын туйгуна Дмитрий Иванов, СР үтүөлээх артыыската Софья Баранова уонна Аан дойдутааҕы хомус музейын сүрүннүүр специалиһа, СР культуратын туйгуна Николай Жирков.

Түһүлгэ түмүгүнэн, саха фольклорун сайдыытын туһунан дьүүллүүр сүбэ санаатын үллэһиннэ.

Галина Федорова: 

Мин норуот ырыатыгар уһуйарым, эдэр көлүөнэни сиэргэ-туомҥа үөрэтэрим быһыытынан, бу күрэх олус туһалаах дии саныыбын. Үгэстэрбитин илдьэ сылдьан сайыннардахпытына эрэ, биһиги дьиҥ сайдыылаах дьон-норуот буолабыт. Мин оҕолору үөрэтэрбэр этэбин: саха тойуга, сиэрэ-туома  барыта биһиги силиспит буолар диэн. Ону билэр, ону сатыыр буоллахтарына, кинилэр ордук сайдаллар. Норуоппут айымньытын арааһа элбэх. Ырыаны үөрэтэргэ билигин ыарахаттардаах, хас эмэ үөрэх тэрилтэтигэр үөрэтэллэр. Бүгүҥҥү түмүгүнэн көрдөххө, биһиги олох долгунугар олус диэн оҕустарарбыт арылхайдык көстө сылдьар. Олох хамсааһыныгар ылларан, биһиги наһаа элбэҕи аныгытытабыт. Хас биирдии уһуйааччы туойарга үөрэтэргэ ньымалардаах, ону биһиги билигин даҕаны чинчийэ сылдьабыт, үөрэтэрбит элбэх. Маннык күрэхтэртэн биһиги түмүк оҥостон, аныгы тойуксуттарбытын, ырыаһыттарбытын сөптөөх суолга ыйан-кэрдэн биэриэхтээхпит...

Клара Тарабукина: 

Мин бу күрэххэ үһүспүн кэлэбин уонна быйыл Дьокуускайга оҥоһуллубута сөп дии санаатым. Куруук манна ыытылыннаҕына улуус барыта кэлэригэр тоҕоостоох буолар. Ханнык улуустар хайдах хайысхалаах үлэлээн олороллоро өтө көстөр. Культура управлениеларын интэриэстэрин күөдьүтэн, маннык түһүлгэҕэ үгүс киһи кыттарын курдук оҥоруохха наада. Төһөнөн олохтоохтук үлэлииллэр - ол түмүгэ маннык күрэстэргэ ырылыччы көстөн кэлэр.

Софья Баранова: 

Түһүлгэҕэ кэлбит дьон улахан туохха даҕаны үөрэммэккэ баран хаалаллар. Ол оннугар түһүлгэни сэргэ уһуйааччыларга туспа аналлаах сэминээр ыытыллыахтааҕын туһунан санааны кытта сөбүлэһэбин. Сүтэн эрэр жанрдары сөргүтэр боппуруоһу көтөҕүөххэ наада. Холобура, бүгүн кыттыбыт дьон традиционнай каноннартан адьас ыраах баран хаалаллар. Олору тутуспатахха фольклорбут сүтэр кутталлаах. Бүгүн доҕуһуол быһыытынан вокальнай-инструментальнай ансаамбылынан тахсыбыт кыыс аныгы музыкальнай инструменнарынан буолбакка былыргы инструменнарынан тахсыбыта буоллар ордук буолуо этэ.

Дмитрий Иванов: 

Бүгүҥҥү туругунан көрдөххө, норуот ырыатыгар уонна тойукка кыттааччы быдан элбэх эбит. Хомуска, үгэҕэ уонна чабырҕахха бүгүн аҕыйах киһи кыттыбыта хомолтолоох, ону кыра доҕолоҥнооһун курдук көрдүм. Аныгыскыга тэрээһин механизмын өссө үчүгэйдик толкуйдуохха наада эбит. Мин тус бэйэм дэгэрэҥи сэҥээрэр уонна тойукка чуолаан чугаһым буоларым быһыытынан эттэхпинэ, бу күрэхтэн үөрбүтүм аҕыйах. Элбэх буккууру иһиттим. Чопчулаан эттэххэ, сахалыы норуот ырыата суруллубута баар, ол гынан баран, дьоммут ыллыыр кыахтара суох. Өскөтүн норуот ырыата диэн буоллаҕына, норуот бэйэтэ ыллыыр ньымалаах, ону саха киһитэ бэйэтэ матыып оҥоруохтаах. Билигин ити дьону үөрэтэргэ эбэһээт ити ырыаны хайдах ыллыыбыный диэн кэтэһэллэр, үтүктэллэр. Улахан мөккүөр буолбатын диэн холобурдаан этэбин, биһиги "Ньургун Боотур" олоҥхону кыра эрдэхпититтэн истибит буоламмыт, хас биирдии олоҥхоһут - оҕо даҕаны, оҕонньор даҕаны -  бука бары эталон курдук оҥостон кэбиспиппит. Ол эбэтэр, олоҥхо барыта Гавриил Колесов толорбутун курдук буолуохтаах диэн буолбатах. Биһиги тохтоон хаалбакка өссө атын матыыптары, тойукка охсуулары, киэргэтиилэри булуохтаахпыт. Биир тойугу атын киһи уратытык, атыннарга майгыннаабат гына туойар. Бү күрэх түмүгүнэн көрдөххө, ханнык улуус киһитэ тахсан туойа турара биллибэт буолбут. Дьиҥэр, улуус-улуус бэйэтэ туһунан матыыптаах ээ. Хас биирдии тойуксут бэйэтэ туспа туойар ньымалаах буолуохтаах. Бүгүн мин оннук уратыны 2-3 тойуксукка эрэ көрдүм. Уоннааҕылар бары саҥардыы туойан эрэллэрэ биллэр. Уһулуччу чорбойор тойуксуту көрбөтүм, истибэтим. Өссө биир дьиибэни өйдөөбөтүм: ким эрэ тылларыгар, ким эрэ матыыбыгар диэн тойугу адьас билиммэппин. Тойугу киһи тутатына толоруохтаах. Былыргы саха ырыата, тойуга сюжеттаах буолуохтаах. Бука бары мелодияҕа мэҥэстэр буолбуттар. Күрэх түмүгүнэн эттэхпинэ, ырыабыт-тойукпут олус кэбирээбит. Билиҥҥи ырыаһыт суолун-ииһин булла да, ырыаһыт аатырар. Биир сүбэлээхпин – уһуйааччыларга, үөрэтээччилэргэ анаан семинар тэрийиэххэ наада диэн...

Ити курдук "Өбүгэ быстыбат ситимэ" диэн түһүлгэ түмүгэ араас санааны хаалларда. Киһи син-биир инникитин үчүгэйи кэтэһэр, онон, кэлэр сылларга аныгы көлүөнэ ырыаһыттарбыт-тойуксуттарбыт сахалыы хомоҕой тыллаах ырыаны-тойугу бэлэхтээн ааһыахтара диэн эрэл санаалаах хааллыбыт.