Информационнай сэрии уонна суруналыыстыка анала

Пленарнай мунньах сүрүн кэпсэтии суруналыыстыка аналын туhунан буолла. Суруналыыс информацияны эрэ тиэрдиэхтээх дуу? Эбэтэр ону бэйэтин тылынан уларытан, тугу саныырын эмиэ тиэрдиэхтээх дуо? Мунньаҕы ыыппыт ВГТРК биир биллэр суруналыыhа Эрнест Мацкявичюс байыаннай уонна эйэлээх кэмҥэ суруналыыстыка уратылаах буоларын бэлиэтээтэ. Тылын тамаҕыттан иhиттэххэ, Украинаҕа буола турар сэрии Россия нэhилиэнньэтин уонна сонуну киэҥник тарҕатар тэрилтэлэрин биир сомоҕо оҥоруохтаах. Кини этэринэн, билигин суруналыыстары информационнай байыас быhыытынан, ардыгар оннооҕор өстөөх курдук көрөллөр.
Киин телеканаллар общественно-политическай биэриилэригэр үгүстүк ыалдьыт буолар Максим Шевченко санаата маннык: "Информациянан спецсулууспалар дьарыктаналлар. Онтон суруналыыс уопсастыба сайдыытын туhугар кыhаллар. Кини бэйэтин санаатын син-биир тиэрдэр". Максим Шевченко саныырынан, российскай суруналыыстыка урут-уруккуттан аҥардас сонуну эрэ тиэрдиинэн муҥурдаммат. Суруналыыстары, бастатан туран, норуот дьылҕата, уопсастыба сайдыыта долгутар. Онон кини этэринэн суруналыыстыка - бэйэ санаатын тиэрдии буолар.
"Комсомольская правда" хаhыат кылаабынай редакторын солбуйааччыта Игорь Коц суруналыыстары икки бөлөххө араарар: "сонуну тиэрдэр" уонна "сонуну ырытар". Холобура, Украинаҕа билигин үлэлии сылдьар хаhыат корреспондена сонуну түргэн үлүгэрдик тиэрдэ охсор соруктаах. Кини ырытар, анализтыыр кыаҕа да, бириэмэтэ да суох.
Эрнест, куолутунан, эмиэ киин телеканаллар Украина сэриитин хайдах сырдаталларын холобурдуу сатаата. "Оччоҕо пропаганда уонна публицистика туох атыннааҕый? Тоҕо Дмитрий Киселевка Арҕааҥҥы дойдулар санкция биллэрдилэр?", - Мацкявичюс бэйэтин аҕа табаарыhын көмүскэһэр. Ол эрэн ким да ити кэпсэтиини салгыы өйөөбөтө. Хата, миэстэттэн олохтоох суруналыыстар Москва курдук киэҥ сиртэн кэлбит ытыктабыллаах ыалдьыттар ити бүппэт мөккүөргэ батыллан эрэллэрин этиннилэр.
Биир бэйэм федеральнай уонна региональнай суруналыыстыка билигин атын-атын эйгэҕэ сылдьар эбит диэн санааҕа кэллим. Өckөтө федеральнай суруналыыстары информационнай сэрии, пропаганда эрэ долгутар эбит буоллахтарына, олохтоох хаhыаттар, телеканаллар нэhилиэнньэ күннээҕи кыhалҕатын кырдьыктаахтык сырдатарга кыhаналлар. Норуокка быдан чугастар.
Максим Шевченко "суруналыыс элбэх киhи санаатыгар сөп түбэүэ сатыа суохтаах" диэн эппитим биир бэйэм ылымматым. Кини этэринэн, дьон улахан аҥара информацияны толору өйдүүр кыаҕа суох. Ол иhин үрдүнэн-аннынан кэпсиэххэ сөп диэбитин сөбүлээбэтим. Хата, биир бэйэм Игорь Коц этэрин сэргээтим. "Региональнай суруналыыстыка олохтоох боппуруостары, хас биирдии киhи проблемалары сырдатыахтаах. Биhиги судьуйабыт - ааҕааччы," - дии кини. Кырдьык, биhиги ааҕааччыбыт уhуну-киэҥи ыйдаҥардар, олоҕу-дьаhаҕы ырытыhар киhи.
Түмүккэ Суруналыыстар сойуустарын сэкирэтээрин Надежда Ажгихина этиитин аҕалыым. Суруналыыстар "кырдьыгы суруйа сатыахтаах, тутулуга суох буола сатыахтаах уонна кимиэхэ эмит куhаҕаны оҥоруо суохтаах" диэтэ. Информационнай сэрии бүрүүкээбит кэмигэр ити тыллар суруналыыстарга барыларыгар ананар. Федеральнай, региональнай, оройуоннааҕы буоларыттан тутулуга суох. Ханнык да сэрии буоллун, суруналыыс бэйэтин аналын умнуо суохтаах.