Вячеслав Карповы чиэстиэххэ-бочуоттуохха баара

Дьокуускайдааҕы күрэхтэһии – бу саастаах бөҕөстөргө быйылгы сылга бүтэһиктээх, быһаарыылаах, финальнай диэххэ сөп. Бу түһүлгэ иннинэ федеральнай уокуруктарынан (зоналарынан) сүүмэрдиир күрэхтэһиилэр ыытылыннылар. Маны тэҥэ Крым уонна Севастополь спортсменнара эбиллиэхтэрэ. Онон быһа холуйан 300 эдэр бөҕөс Дьокуускайга түмсүөҕэ. Кинилэртэн бастыҥнара – аан дойду уонна Европа күрэхтэһиилэригэр кыттар быраабы ылыахтара. 

Историяны ылан көрдөххө, бу саастаах уолаттарга ССРС күрэхтэһиитигэр сахалартан бастакынан Вячеслав Карпов чемпионнаан турар.

Ити 1965 сыллаахха Махачкала куоракка этэ. Онно Чурапчытааҕы спортивнай интернат-оскуола иитиллээччитэ Вячеслав Карпов 52 киилэҕэ пьедестал үрдүкү үктэлигэр тахсан, Саха сирин спорка историятыгар дьоһун кыайыыны аҕалбыта.

Саха тустуутун ол өрөгөйдөөх түгэнин туһунан Вячеслав Павлович Карпов “Ат өрөҕөтүнэн, уорҕатынан олох” диэн сэһэн-кинигэтигэр субу курдук суруйбута: 

-- Мин үчүгэйдик баайыллыбыт ат курдук тустар баҕам диэн сүрдээх, формабар, сахалыы малтаччы эттэххэ, күөгэйэр күммэр, дьэлтэйэр дьэппэр сылдьабын. Россияттан тренеринэн Александр Петрович Тимохин барсыбыта, кини көбүөргэ батыһыннаран киирэригэр тугу эрэ быһаарар да, иҥэн-тоҥон өйдүү сатаабаппын, санаабар Бөтүрүөбүс намыын, холку сүбэлиир тылларын истэр курдукпун. Бэлэмим олус үчүгэй буолан, маҥнайгы эргиирдэргэ холкутук кыайталаан бараммын, финалга Стрельцов диэн Украинаттан сылдьар уоллуун туһуннум. Көбүөргэ халаачыктыы эргитиһии, хардары-таары бырахсыы диэн кытаанаҕа манна буолла, хардары-таары уонтан тахсалыы очкону ыллыбыт, мин баалынан чорбойон чемпионнаатым. Илиибин көтөҕөллөрүн кытта тренербит, бөдөҥ баҕайы нуучча киһитэ үөрэн-көтөн, сүүрэн адаҥхастаан иһэрэ харахпар субу баар.

ССРС уолаттарга чемпионунан сахалартан аан бастаан буоллум диэн бастаан утаа улахан үөрүү суоҕа, былырыыҥҥы андаҕарбын толордум ээ диэн саныырым уонна дьиэбэр, ийэбэр тиийэ охсубут киһи диэн баҕалааҕым. 

Манан тугу этиэххэ сөбүй? Ыытыллаары турар Россия күрэхтэһиитинэн сибээстээн үөрүүлээх аһыллыыга Вячеслав Павлович Карповы, ССРС уолаттарга түһүлгэтигэр кыайыытын лоп курдук 50 сыла туоларынан, дьон иннигэр таһааран чиэстиэххэ-бочуоттуохха, эдэр көлүөнэҕэ билиһиннэриэххэ баара. Маны спорт салалтата, күрэхтэһиини тэрийээччилэр туох дииллэрэ буолла?

Оттон тустар уолаттарбытыгар бэйэлэрин дьиэлэригэр-уоттарыгар, ыалдьааччыларын харахтарын далыгар тэриллэр күрэхтэһиигэ ситиһиилээхтик кытталларыгар баҕарыаҕыҥ.