Роман Михайлович төрөөбүт күнүгэр

Турнир бастакы күнүгэр түөрт ыйааһыҥҥа Россия, Казахстан, Монголия, Молдова, Белоруссия, Корея, Греция, Кыргызстан, Латвия, Украина, Азербайджан хамаандаларыттан көбүөргэ барыта 61 бөҕөс тахсан күөн көрүстэ.

Күрэхтэһиини үөрүүлээхтик аһыыга СР Правительствотын председателин солбуйааччы А.Ю.Соловьев, UWW техническэй делегата Хижран Шарифов (Азербайджан), олимпийскай чемпион Хаджимурад Магомедов уонна турнир бочуоттаах ыалдьыта азербайджанец Рафик Гаджиев мустубут дьону эҕэрдэлээтилэр. Үөрүүлээх түгэҥҥэ суруналыыс Иннокентий Иннокентьевич Птицыҥҥа “Физическэй культура уонна спорт сайдыытыгар үтүөтүн иһин”, оттон Таджикистантан ыалдьыппыт Рустам Мурадовка “Гражданскай килбиэн” бэлиэлэр туттарылыннылар.   

50 кг ыйааһыҥҥа 15 кыттааччы баар. Манна хара ааныттан Саха сирэ уонна Казахстан бөҕөстөрө баһылыыр оруолу ыллылар. Финал чиэппэригэр үс казах, биэс саха таҕыста. Финалга тахсар иһин киирсиигэ Эбээн Бытантай ыччата, маастарга кандидат  Егор Потапов уолаттарга Россия чемпиона, аан дойду күрэхтэһиитин иккис призера Максим Заморщикову 8:0, оттон Казахстан спордун маастара Архат Байдарбеков биһиги Роберт Оконешниковпытын 9:7 ахсааннарынан кыайдылар.

Финалга Егор Потапов казаҕы 5:0 ахсаанынан кыайан иһэн, үөһэттэн албастаан мостикка түһэрэн, балайда мөҕүһүннэрэн баран ыраастык ууран, көрөөччүлэри сүрдээҕин үөртэ. Санатан эттэххэ, Егор Потапов Дьокуускай 3 №-дээх спортивнай оскуолатыгар тренер Никита Никифоров салалтатынан дьарыктанар, уолаттарга Россия күрэхтэһиитин үһүс призера.

Бу ыйааһыҥҥа бэйэбит уолаттарбыт Максим Заморщиков уонна Роберт Оконешников боруонса мэтээллэринэн наҕараадаланнылар. Манна даҕатан эттэххэ, кыайыылаахтар – 45,  иккистээбиттэр – 30, үһүстээбиттэр – 15 тыһ. солк. харчынан бириэмийэлэннилэр. Оттон кыайыылааҕы бэлэмнээбит тренер 20  тыһ. солк. бириэмийэлэннэ.  

60 киилэҕэ (24 кыттааччы) сытыы хапсыһыылар буоллулар. Сэрэбиэйи көрөөт тустууну таптааччылар үөһэ бөлөхтөн соторутааҕыта улахан дьоҥҥо Саха сирин чемпионунан буолбут Николай Охлопковы, оттон аллараа бөлөхтөн Красноярскайдааҕы Иван Ярыгин турнирын иккис призера Начын Куулары финалга тахсан утары көрсүөхтэрин сөп диэн сылыктааһыннара туолла. Санатан эттэххэ, былырыын күһүн Красноярскайга ыытыллыбыт Россия эдэрдэргэ түһүлгэтин финалыгар бу бөҕөстөр көрсөн тураллар. Онно бэрт мөккүөрдээх хапсыһыыга Куулар кыайан турар.

Уолаттар иккиэн куоталаспыт курдук, барыллааһын күрэхтэһиигэ утарсааччыларын бииртэн биир кыайталаатылар. Ол курдук, Николай Охлопков – Эрилик Олесовы 10:0, Эдуард Григорьевы 9:2, молдован Петру Йовуну 12:2, оттон Начын Куулар – казах Еламан Мухамбетказины, Карл Ноговицыны, бурят Очир Доржиевы уонна казах Бауржан Торебегы 10:0 ахсааннарынан эрэллээхтик кыайталаатылар.

Охлопков уонна Куулар киирсиилэрин тэрийээччилэр бу күннээҕи күрэхтэһии саамай тыҥааһыннаах, сытыы киирсиитэ буоларын сэрэйэн, күрэхтэһии программатыгар бүтэһигинэн туруордулар. Уолаттар хапсыһыыны тэтимнээхтик саҕалаатылар. Куулар бэрт сытыытык кииртэлээбитин биһиги бөҕөспүт кэбэҕэстик самнартаата. Оттон биир түгэҥҥэ Охлопков киһитин халбарыйан түһэрэн, кутталлаах балаһыанньаҕа тута сырытта. Көрөөччүлэр биир кэм “Коля! Коля!! Коля!!!” диэн уолбутугар ыалдьан, кимиилээх тустууга күөртээтилэр. Ол гынан баран, билигин улахан дьоннуун тэҥҥэ туста сылдьар тувинец маастарыстыбата үрдүк буолан, бииртэн биир албаһы оҥорон, иккис түһүмэххэ өттүктээн түһэрэн ыраас кыайыыны ситистэ. Онон Начын Куулар син эмиэ былырыыҥҥытын курдук, Роман Дмитриев турнирын кыайыылааҕын аатын иккис сылын субуруччу ылла.

Бу ыйааһыҥҥа Намҥа ыытыллыбыт СР норуоттарын спортивнай оонньууларын кыайыылааҕа Эдуард Григорьев хардары-таары бырахсыылаах киирсиигэ молдован Йовуну кыл мүччү 5:4 ахсаанынан хотон, боруонса мэтээлгэ тигистэ.

74 уонна 96 кг биһигиттэн биирдии бөҕөс (Ньургун Сергин уонна Никита Семенов) кытыннылар эрээри, эрдэ хотторон, күрэхтэһииттэн туораатылар.

Роман Дмитриеви кытта көбүөргэ элбэхтэ көрсө сылдьыбыт ССРС, Европа чемпиона, аан дойду кубогын кыайыылааҕа, аан дойду чемпионатын үрүҥ көмүс призера Рафик Гаджиев  суруналыыстарга былдьаһыкка сырытта. (Сотору кини интервьютун бу сайтка ааҕаарыҥ). Күрэхтэһиини үөрүүлээхтик аһыыга Гаджиев: “Роман Дмитриеви – аан дойду биир саамай күүстээх тустуугунан билинэбин. Төһө да көбүөргэ утарсааччылар буолларбыт, олоххо доҕордуу этибит. Кини наһаа интеллигентнай, үрдүк культуралаах киһи этэ. Бары өттүнэн барытынан холобур буолара. Роман Михайлович дьыалатын салҕаан Саха сириттэн чемпионнар өссө да үөскээн тахса турдуннар”, -- диэн этиитэ дохсун ытыс тыаһынан доҕуһуолланна.

Итиэннэ биир бэлиэ түгэнинэн, спортивнай суруналыыс Родион Кривогорницын Саха сиригэр бастакы спортивнай музейы төрүттээбит Иннокентий Тихонович Васильев тустууга сыһыаннаах сэдэх хаартыскаларын Майаттан аҕалан быыстапкалаан көрдөрбүтүн, элбэх көрөөччү сэҥээрдэ. Быыстапка сарсын эмиэ “Триумф” спорткомплекс иккис этээһигэр үлэлиир.

Аны кулун тутар 8  күнүгэр, баскыһыанньаҕа – 55, 66, 85 уонна 125 кг ыйааһыннаахтар тустуохтара. Күрэхтэһии икки ыйааһыҥҥа хапсаҕайынан түмүктэниэҕэ.

50 кг:1. Егор Потапов (Россия, Саха сирэ), 2. Архат Байдарбеков (Казахстан), 3. Максим Заморщиков уонна Роберт Оконешников (Россия, Саха сирэ).

60 кг: 1. Начын Куулар (Россия, Красноярскай), 2. Николай Охлопков (Россия, Саха сирэ), 3. Очир Доржиев (Россия, Бурятия) уонна Эдуард Григорьев (Россия, Саха сирэ).

74 кг: 1. Омарасхаб Нажмудинов, 2. Магомед Дибиргаджиев (Россия, Дагестан), 3. Альберт Юрченко (Латвия) уонна Роман Читадзе (Белоруссия).

96 кг: 1. Расул Магомедов (Россия, Дагестан), 2. Игорь Овсянников (Россия, Красноярскай), 3. Багдаулет Алментай (Казахстан) уонна Тажудин Мухтаров (Россия, Дагестан).