Усулуобуйа суоҕа таһымы мөлтөтөр

Бүгүҥҥү күҥҥэ куорат киин уулуссатыгар тахсан киирэр сир көрдөөн «Бэчээт дьиэтигэр», «Центральнай» киинэ театрыгар, ону сэргэ чугас кафеларга сылдьаллар. Оттон куорат кииниттэн тэйиччи, «Сайсары», 17-с кыбаартал эҥэр эргэрэн сууллаары турар, помуойа, бөх-сах быыһыгар турар мас туалеттар билигин даҕаны бааллар. Бу туалеттарга дьон сиргэнэ-сиргэнэ сылдьар. 

Урут Нуучча театрын ойоҕоһугар төлөбүрдээх общественнай туалет баара. Аан айаҕар саастаах дьахтар олорон эрэ харчы хомуйара. Билигин ол туалет үлэлиирин дуу суоҕун дуу көрөөрү тиийбиппит, туалет турбут онно да суох буолбут. Биһиги салгыы саатар куорат киинигэр ыксаабыт киһи ханна сылдьыан сөбүй диэн санааттан кэрийэргэ сананныбыт. Орджоникидзе уулуссатыгар мас дьиэ иннигэр икки аана тэллэйэн үрүҥ мас туалет турар. Төһө да бу дьиэҕэ сыһыарыылаах туалет буоллар, дьон манна сылдьар буолуохтаах. Иккис маннык көстүү «Центральнай» киинэ театрын кэннигэр баар мас дьиэ тимир туалета буолар. Эҥэрэ төһө да умайан тимир лиис эрийэ тардылыннар, кыһалҕалаахтар, ону ааһан дьиэ олохтоохторо туһанар сирдэрэ эбит. Куорат киинигэр бу икки туалеттан ураты тахсан киирэр сир суох.

Биһиги салгыы 17-с кыбаарталга сырыттыбыт. Тутуу ырыынагын туһаайыытынан икки мас туалет ааныттан ыдьырыйан, киһи өҥөйүөн да куттанар сирдэрэр. 

Ыксаабыт киһи хайдах буолар? Хайыай, тулуйарыгар эрэ тиийэр. Оттон биһиги куорат иһигэр дьон ханна тахсан киирэр эбиттэрий диэн «В Контакте» сайт нөҥүө ыйытык оҥорон бырыһыаннаан көрбүппүт, маннык испииһэк таҕыста:

Ресторан, кафе.

Киинэ театрдара.

Халлаан күөх көһө сылдьар туалеттар (балар улахан тэрээһиннэргэ эрэ туруорулларын аахпатахха).

Үлэлиир тэрилтэлэр.

Атыы-эргиэн кииннэрэ.

Дьиэ анна.

Гаражтар ойоҕосторо.

Төлөбүрдээх туалет.

 Пластмасса күөх туалеттар

Үгүс киһи дьон көрүө диэн кыбыстан кафеларга киирэн кыһалҕатын быһаарар. Ол эрээри ресторан, кафе эрэ барыта манныкка утары барбат. Көҥүллээмиэхтэрин эмиэ сөп. Ол курдук, биир билэр киһим иһэ ыалдьан чугас эргин туалет көрдөөн баран булбакка, дьоппуон омук аһылыктаах рестораҥҥа киирэн кэлбит. Киирээтин кытта эйэҕэс официант утары кэлэн остуолга диэри атаарбыт. Ыксаабыт киһиэхэ эбиитин ас менютун аҕалан тугу сакаастыырын кэтэһэн турбут. Хайаахтыай, илиибин суунуом этэ диэн туалеты ыйдарбыт. Бу киһи курдук балаһыанньаҕа үгүспүт түбэһиэн сөп. 

Арай аҕыйах сыллааҕыта биир чааһынай тэрилтэлээх киһи Киров уулуссатыгар төлөбүрдээх туалет арыйаары техническэй усулуобуйатын барытын ситиһэн баран, сыанатын өҕүтэн ылбакка киоскаҕа кубулуппута. Куораппытыгар уопсайа хас общественнай туалет баарын билээри, биһиги Дьокуускай куорат хаһаайыстыбатын сулууспатыгар сибээскэ таҕыстыбыт. 

Пресс-сэкирэтээр эбээһинэһин толорооччу Марина Мыреева маннык информацияны биэрдэ:

– Куораппытыгар төлөбүрдээх общественнай туалет диэн суох. Сайыҥҥы өттүгэр, ону сэргэ куоракка ыытыллар улахан тэрээһиннэргэ (Хайыһар, кыһыны атаарыы, ыһыах, куорат күнэ) көһөр туалеттар туруоруллаллар. Ааспыт сайын тэрээһиннэрин аахпакка туран, куорат түөрт оройуонугар – Доҕордоһуу болуоссата, бэчээт дьиэтэ, саха театра уонна Ярославскай уулусса туһаайыыларыгар общественнай туалеттар үлэлээбиттэрэ. Балары барытын куорат хаһаайыстыбатын сулууспата көрбүтэ-истибитэ. Оттон сынньалаҥ пааркатыгар, ырыынактарга бэйэлэригэр туспа туалеттардаахтар, онон көһөр туалеттары туруорар наадата суох. Маны таһынан, көһө сылдьар күөх туалеттарбытын Культура управлениелара тэрээһиннэригэр эмиэ уларсык ылааччылар. Маннык көһөр туалеттар уопсай ахсааннара 50 устуука. Түргэнник туһаттан тахсарынан сыл аайы туалеттары саҥардан иһэбит. Бу сотору кириһиэнньэҕэ эмиэ туруорабыт. 

«ЯТО» ханна тиийдэ?

ЯТО – «Якутское туалетное объединение» диэн түмсүү аан бастаан тэриллибитигэр дьон истэригэр дьиибэргии санаабыттара буолуо. Ол эрээри, бу кыһалҕа бүтүн куорат олохтоохторун барыларын долгутар. Тахсан киирэр сир суоҕуттан уопсай дьиэлэр аннылара, ханна бүөм сир баара барыта туалекка кубулуйар. 

Былырыын «ЯТО» хамсааһын кыһамньытынан Дьокуускай куорат Гимеин оройуонугар итии туалет тутуллубута. Бу туһунан НИП «Теплокомфорт» дириэктэрэ Егор Слободчиков маннык кэпсээтэ:

-- Былырыын Гимеин оройуонугар бэйэбит үппүтүнэн туппут ититиилээх туалеппыт сайын эрэ үлэлээбитэ. Дьиҥинэн, бу туалеты биһиги манна элбэх маршрутнай автобус сылдьар буолан автобус суоппардарыгар биэрбиппитин, кинилэр сатаан туһамматылар. Көрүүтэ-истиитэ кыайтарбакка, билигин үлэлээбэккэ турар. Бу туалеты элбэх квартиралаах мас дьиэҕэ эбэтэр ТСЖ-ларга биэриэхпитин баҕарабыт. Куоракка биэрээри хаста даҕаны сурук суруйбуппут, билиҥҥитэ эппиэт суох. Былырыын граҥҥа тиксээри народнай бюджекка кыттыбыппыт, ол эрээри граннары куораты киэргэтии иһин биэрбиттэрэ. Быйыл эмиэ кытынныбыт. Бу сырыыга Залог оройуонугар Тимирязева уулуссаҕа туалет тутары былаанныыбыт. Олохтоохтору мунньан кэпсэппиппит, кинилэр сөбүлэһэллэр. Куораппытыгар общественнай туалеттар баар буолуохтаахтар дии саныыбын.

Түмүк

Дьон санаата араастаһар. Ким эрэ дьоҥҥо-сэргэҕэ наадалаах диэн бэйэтин үбүттэн туалет тутар, онтуката таах туһаныллыбакка турар. Хомойуох иһин, биһиги Корея таһымыгар тиийиэхпит ыраах. Чахчыта да, көһөрүллэр туалеттары тэрээһиннэргэ көрөр-истэр уустуктардаах буоллаҕына, кыһыны быһа үлэлиир туалеттарга бомжтар, аһыыр-сиир ыччат мустуо суоҕа диэн ким мэктиэлиир? 

Сиһилии "Саха сирэ" хаһыат ахсынньы 2 күнүнээҕи нүөмэригэр ааҕыҥ.