Быйыл эмиэ бары биир уопсай сыаллаах-соруктаах үлэлиир дьон, кинигэни айааччылар, суруйааччылар уонна тарҕатааччылар мустан, ааспыт сыл түмүктэрин таһаардылар, бастыҥнары наҕараадалаатылар. Кыһа салайааччыта Август Егоров:
-- Кинигэни таһаарыы – үлэ аҥаара эрэ. Саамай уустук уонна эппиэтинэстээх үлэнэн мөлтөх суоллаах-иистээх Сахабыт сирин улуустарынан кинигэни тарҕатыы буолар. Сахалыы өй-санаа кинигэ нөҥүө тарҕанар, ийэлии истиҥник, сахалыы сайаҕастык. Сорох дьон биһигини коммерческай кинигэ оҥороҕут диэн хомуруйаллар. Кыһа хаһан даҕаны омсолооҕу, сиэрэ суоҕу тарҕатар суруйууну бэчээттии илик. Классик уонна аныгы суруйааччыларбыт айымньыларын дьэрэкээн кэмпиэт суутун курдук киэргэтэн, тупсаран оҥорон таһаарабыт. Дьон-сэргэ сэҥээрдин, сэргээтин диэн. Оннук кинигэлэрбит 6000-7000 тираһынан тарҕаналлар. Билиҥҥи олоххо үтүө быһыы, эйэҕэс буолуу, доҕордоһуу, истиҥ таптал сыаннастара улам күлүктэнэр буолан эрэллэр, ол барыта кинигэҕэ баар. Бу үүммүт Литература сыла – үлэбитигэр олук буолуоҕа. Литература үйэлээххэ, кэрэҕэ, сырдыкка сирдиир суолдьут сулуһа быйыл өссө күүскэ тырымныы тыгыаҕа, саҥа талааннарынан суһумнуу оонньуоҕа, -- диэн эттэ.
Август Васильевич үтүө үгэс быһыытынан, саамай улахан суумаҕа кинигэ атыылаабыт, тарҕаппыт 10 бастыҥ тэрилтэҕэ уонна урбаанньыттарга «2014 сыл бастыҥ партнера» диэн ааты иҥэрэн, өйдөбүнньүк бэлэхтэри туттартаата.
Кинигэ атыытыгар инники кирбиигэ таҕыстылар: «Книжный маркет», «Мир знаний», «Якутский книжный дом», биирдиилээн дьонтон Надежда Федотова, Григорий Федотов, Ирина Иванова-Карамзина, Клара Лукина, Любовь Эверстова, Татьяна Попова, Татьяна Иннокентьева. «Саамай бочуоттаах партнер» ааты педагог идэлээхтэр: 87 саастаах Егор Захаров, Егор Белолюбскай, Петр Петров ыллылар. «Эһиги баар буолаҥҥыт дьон кинигэ ааҕар, кэрэҕэ-сырдыкка кыттыһар», -- диэн кыһа салайааччыта бигэргэтэн эттэ.
Саҥа тахсыбыт кинигэ туһунан дьоҥҥо-сэргэҕэ билиһиннэрэр пресса үлэһиттэригэр махтанан туран, «Сахарадио» редакторыгар Светлана Диодороваҕа, «Кыым», «Саха сирэ», «Киин куорат» хаһыат редакцияларыгар эмиэ сэмэй бэлэхтэри туттардылар.
«Кэскил», «Юность Севера» хаһыат кылаабынай редактора, суруйааччы Евдокия Иринцеева-Огдо «Эдьиий» диэн саха бэчээтигэр аан бастаан төгүрүк быһыылаах, мутукча мүөтүнэн дыргыйар маллаах иһиттээх ураты кинигэни суруйан улахан сэргэхсийиини таһаарда. Кини бэйэтин санаатын маннык сааһылаан эттэ:
-- Атын республикалар нэһилиэнньэлэрэ быдан улахан да, кинигэлэрин тираһа олох кыра, биһиги курдук үрдүкү таһымҥа тахса иликтэр, ааҕыыга улахан суолта биэрбэттэр. Мин саамай үөрэрим диэн, тыа сиригэр ыалга киирдэххэ, долбуурга сахалыы кинигэлэри кэчигирэтэн туруораллар, онно оҕолорго «саҥарар», оонньотор, сайыннарар кинигэ арааһа баар. «Бичик» лааппытын курдук. Кинигэ атыытыгар хас биирдии кэм бэйэтин уратытын киллэрэр. Биһиги, сахалар, олох кыбыстыбакка хайа талбыт кинигэбитин доҕотторбутугар бэлэхтиэхпитин сөп. Холобур, Эдьиий Дора кинигэтин киһи чуумпуран, иһийэн, ураты турукка киирэн олорон ааҕарын курдук оҥорбуппут. Ол сыалбытын ситистибит, бу кинигэни ааҕа олорон, киһи өйө-санаата кытта ыраастанар диэн элбэх киһи этэр.
Национальнай библиотека ааҕыыны көҕүлүүр салаатын сэбиэдиссэйэ Анастасия Анисимова ыйытыкка кыттыбыт 1000 киһиттэн 53 % сахалыы ааҕар. Ааҕар улуустар ахсааннарыгар Таатта, Үөһээ Бүлүү, Нам киирэллэр диэн иһитиннэрдэ. Аныгы ааптардартан Галина Нельбисова, Анна Варламова, Куорсуннаах, Сайа, Наталья Харлампьева, Семен Маисов, Евдокия Иринцеева-Огдо айымньыларын сэргээн ааҕаллар диэн чуолкайдаата. Эдэр ыччакка, кини кыһалҕатын таарыйар суруйуу аҕыйаҕын бэлиэтээтэ.
Киһи сөҕөрө баар, 80-тан тахсыбыт аарыма кырдьаҕастар саха кинигэтэ киэҥ сиринэн тэнийэрин, ыал аайы тарҕанарын туһугар күн бүгүн эрчимнэрин ыһыктыбакка үлэлии-хамсыы сылдьаллар. 87 хаарыгар үктэммит Егор Захаров билигин да сүгэ сылдьан кинигэ атыылаан, атыттарга үтүө холобур буолар. Кини оскуолаҕа аахтарыы мөлтөх, онон Үөрэх министиэристибэтин, саха тылын, литературатын учууталларын кытта утумнаах үлэни ыытарга сүбэлээтэ.
Итинник остуол тула мустан олорон, хас биирдии кэлбит киһи санаатын үллэстэн, национальнай кинигэ кыһата баар буолан, саха тыла сүппэт, айымньылаах үлэҕит аатырдын, тас дойдуга таҕыстын диэн алгыстарын анаатылар.
Үүммүт Литература сылыгар итинник кэпсэтии өссө да силистэнэн-мутуктанан тахсыа, өссө хайдах үчүгэй кинигэ оҥорор туһунан сүбэлэһиэхпит диэн тарҕастылар.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети