Дьоро киэһэ талба талааннаахтар, уран, хомоҕой тыллаахтар уутуйан үөскээбит, биһиктэрэ буолбут ытык сир, Саха сирэ бүтүннүүтэ киэн тутта ааттыыр дьоммут - Былатыан Ойуунускай, Өксөкүлээх Өлөксөй дорҕооннура дуораһыйар, сатарыы сааллар хоһооннорун культура колледжын устудьуоннара ааҕыыларыттан саҕаланна.

Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх артыыстара Клавдия, Герман Хатылаевтар салайар «Тэтим», «Добун дорҕоон» ансаамбыллар саха омук төрүт үнстрүмүөннэригэр дирбиэннээх-дарбааннаах толоруулара сүргэни көтөхтө, улугу уһугуннарда, нэһи сэргэхситтэ.

Эмиэ кинилэр салайар «Дьөһөгөй» ансаамбылларын доҕуһуолунан Кыыл Уолун аатынан Үҥкүү национальнай тыйаатыра «Дьөһөгөй» үҥкүүтүнэн көрөөччү санаатын өрүкүттэ Кинилэр уран хамсаныылара өҥ-ньүөл кырыстаах төрөөбүт дойдубут сыһыыларыгар тиэрдэргэ, күөлэһийэ көрүлүүр, кистээн дьырылатар сыспай сиэллээх, айыы кыыла – дьөһөгөй үөрүн хараххар тута ойуулаата.

Таатта Ытык сирэ, чахчыта да, киһи талаана аһылларыгар, дьоҕура чочулларыгар ураты эйгэни үөскэтэр. Ханна да хатыламмат, атылыыта суох кэрэ-мааны айылҕата киһиэхэ айар иэйиини иитиэхтиир диирим арааһа, алҕас буолуо суоҕа.

Айар иэйии абылаҥар куустарбыт биир дойдулаахтарбыт, аныгы кэм биллэр суруйааччылара, поэттара Николай Винокуров – Урсун, Ольга Корякина – Умсуура, Виталий Власов кырыымпа матыыбын доҕуһуолугар төрөөбүт төрүт буордарыгар, иитиллибит Ийэ сирдэригэр, айыллыбыт Аҕа дойдуларыгар уҕараабат тапталларын тиспит хоһооннорун үөрэ-дьүөрэ туойдулар.

Чөллөркөй, чуор куоластаах ырыаһыттар дьоро киэһэ сиэрин ситэрдилэр, кэрэтик киэргэттилэр. Виталий Андросов ырыата элэс гынан ааһа охсон, түүл курдук күрэнэн, уостан, сүтэн хаалбыт эдэр-эмньик сааспыт кэрэ кэмигэр эргитэн илтэ.  

 Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх артыыһа опера уонна балет тыйаатырын солиһа Николай Попов операттан быһа тардан ыллаабыта арааһа, барыбыт санаатын өрүкүппүт, сүргэтин көтөхпүт буолуохтаах.

Алиса Саввинова – Хомус Куо, Виталий Очиров, Куһумууннар уо.д.а. ырыалара таалар налыы хонулаах Тааттабыт сирин өйбүтүгэр-санаабытыгар, сүрэхпитигэр-дууһабытыгар сөҥөн сылдьары субу баардыы ойуулаан көрдөрдө.

«Таатта алмаас, көмүс курдук сиртэн хостонор эҥин-эгэлгэ баайа суох. Ол эрээри Таатта сирэ талыы-мааны талааннаах, ураты дьоҕурдаах дьонунан байым, барҕа баайдаах» - диэн уонна маныаха майгынныырдыы дьон үгүстүк этэрин куруук сөбүлүү уонна сөбүлэһэ истэбин уонна итинник саныырга суос-соҕотох буолбатахпар бүк эрэллээхпин.

Олох хайа да эйгэтин хайан көр, бастакы саҕалааччыларынан, суолу солооччуларынан биһиги, таатталар буолабыт диэн күүскэ этиэхпитин сөп. Онтубут дарбатыы, үлүннэрии да, күүрдүү, күүркэтии да буолбатаҕын “Аартыгы арыйааччылар” библиографическай ыйынньык да  туоһулуур.

 Таатта улууһун хаһыатын кылаабынай редактора Анна Посельская бырайыагынан, Таатта киин библиотекатын көмөтүнэн, “Таатта» хаһыат эрэдээксийэтэ бэлэмнээн, бэчээттээн бу кинигэ күн сирин көрдө.  

 «Олох бары эйгэлэригэр - литератураҕа, уруһуйга, спорт араас көрүҥнэригэр, политикаҕа, о.д.а. аартыгы арыйааччылларынан таатталар буолалларын туһунан санаа быстакы кыымын миэхэ «Тааттаавтодор» генеральнай дириэктэрэ И.И.Бочонин сахпыта. Кини ити санаатын биллиилээх кыраайы үөрэтээччи Е.Д.Андросов бигэргэппитэ. Ол кэнниттэн улуустааҕы библиотека уонна хаһыат эрэдээксийэтин көмөлөрүнэн бу - бэртээхэй ыйынньык буолан таҕыста», - диэн "Таатта" хаһыат кылаабынай эрэдээктэрэ Анна Посельская СИА-ҕа эттэ.

Кинигэҕэ киирбиттэн бэрт кылгастык эмти тутан эттэххэ, «Иннокетий Тарбахов – саха аһын аан дойду таһымыгар бастакынан таһаарбыт асчыт” диэн аатынан киирдэ.

«Борис Неустроев – Мандар Уус саха норуотун культурнай-этнографическай нэһилиэстибэтин сөргүтээччи, тарҕатааччы».

«Эрнст Алесеев – саха үгэс буолбут тутууларын сөргүтэн олоххо киллэрбит норуот маастара».

«Зоя Саввина – саха дьахталларыттан дуобат спордугар бастакы маастар».

«Раиса Крылова – саха дьахталларыттан бастакы анал үөрэхтээх баянист».

«Виталий Власов – Олоҥхо театрын бастакы дириэктэрэ».

«Герман Хатылаев – саха төрүт музыкатын аан дойдуга таһаарбыт үтүөлээх артыыс».

«Елена Слепцова – Куорсуннаах – сахалартан бастакы идэтийбит дрессировщик», уо.д.а.

Ити курдук ыйынньыкка икки үйэ усталаах-туоралаах кэмин хабан чулуу дьоммут биографиялара, кинилэр олохторун, айар үлэлэрин тустарынан кинигэлэр, брошюралар, ыстатыйалар түмүллэн киирбиттэр. 

Анна Константиновна улуустан төрүттээх, Дьокуускай куоракка олохсуйбут дьоҥҥо анаан «Таатта» хаһыат Дьокуускай куоракка атыыланар буолбутун туһунан үөрүүлээх, үтүө сонуну мустубут дьоҥҥо туһаайан эттэ.

2014 сыл түмүгүнэн Таатта улууһуттан төрүттээх бастыҥ ситиһиилэммит дьону чиэстээтилэр-бочуоттаатылар.

2014 сылга Ил Дархан анал бириэмийэтин ылбыт, 70 сааһын туолбут Инноккентий Тарбахов, улуу дьоммутун үйэтитиигэ сүҥкэн кылааты киллэрбит Людмила Кулаковская, 55 сааһын туолбут Ольга Корякина-Умсуура, 2014 сылга П.А.Ойуунускай аатынан государственнай бириэмийэни ылбыт Елена Слепцова – Куорсуннаах, ааспыт сылга Россияҕа спортиҥҥа үрүҥ көмүс мэтээллээх Айаал Макаров, мас тардыһыытыгар 70 киилэҕэ аан дойду чемпиона буолбут Айаал Карбаканов, мас тардыһыытыгар аан дойду чемпионатыгар иккис миэстэни ситиспит Виктор Докалов, тустууга Н.Тарскай бирииһигэр бастаабыт Игнатий Андросов, дуобакка чемпионнаабыт Николай Гуляев, ыараханы көтөҕүүгэ, силовой экстримҥэ бириистээх миэстэлэри ылбыт Михаил Саватеев, төлөпүөннэргэ Индрайвер, Басик, Информякутск сыһыарыылары, о.д.а.  оҥорбут Мичил Андросов, уо.д.а. ааспыт сыл бастыҥнарынан ааттаннылар.

Кыайыы 70 сылыгар бу дьоро киэһэҕэ ураты улахан болҕомто уурулунна. Быйыл биллэриллибит литература уонна Улуу Кыайыы 70 сылларыгар сыһыаннаан саха суруйааччыларыттан түөрт сыл устата уоттаах сэриигэ сылдьыбыт Макар Кузьмин – Макаар Хараны өйдөөн-санаан аастылар.  Кини быйыл төрөөбүтэ 100 сылын туолар. Буулдьа ардаҕын анныгар, өлөр өлүү айаҕар олорон суруйбут хоһоонноро тута ырыа буолан дьиэрэйбиттэрэ. Ити ырыалары дойдуну тилийэ көтүппүт киһинэн кини кэргэнэ опера бастакы режиссера Анна Егорова буолбута. Кинилэр тапталларын кэрэһэлии кэпсиир өйдөбүнньүк мэҥэ таас Дьокуускайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын академиятын тиэргэнигэр туруоруллуоҕа этилиннэ.

Предпринимательствоҕа анаммыт сылга бу эйгэҕэ Таатта ытык сириттэн тэбинэн тахсыбыт дьону киэн тутта аатттаатылар. Кинилэр ортолоругар Александр, Евгений, Вячеслав, Андрей Даниловтар, Айаал Макаров, Спартак Петров, Николай Мочкин, Андрей Варламов, Юрий Дарбасов, уо.д.а. бааллар.

Дьоро киэһэ ааспыты ахтыһар, уруккуну эргитэр ностальжи- биэчэринэн түмүктэннэ.