Төһө да уһук хоту улуус буоллар, хороҕор муостааҕы, сыспай сиэллээҕи, хоту дойду маанылаах кыылын табаны иитиинэн дьарыктанан кэллэ. Олохтоох бюджеттан тыа хаһаайыстыбатын салаатыгар сыллата үгүс үп көрүллэр. Холобур, быйыл 12 мөлүйүөн солкуобайдаах араас көмө оҥоһуллуо.

Сүүрбэччэ сыл устата туох даҕаны тутуу барбакка турбут эбит буоллаҕына, кэнники кэккэ сылларга улууска тутуу биллэ тэтимирдэ. Билигин тыа сиригэр кииннэммит ититэр ситимҥэ дьиэлэри холбооһун утумнаахтык ыытыллар. Маныаха СР Үлэҕэ уонна социальнай сайдыыга министиэристибэтин нөҥүө көрүллэр үп улахан көмө буолар. Ол курдук, ааспыт сылга 12 мөлүйүөн көрүллэн, улуус үрдүнэн 117 ыал кииннэммит ититэр ситимҥэ холбонно. Ити нэһилиэнньэ көмүскэлэ суох араҥатыгар биллэр-көстөр көмө буолар. Быйыл даҕаны бу хайысханан үлэ салгыы ыытыллара былааннанар.

Олох-дьаһах тупсарын мэктиэтинэн "Хаарбах туруктаах дьиэлэртэн дьону көһөрүү" бырагырааманан Орто Халыма куоракка элбэх квартиралаах 2 дьиэ тутуллан үлэҕэ киирбитэ буолар. Ону кытта ааспыт сылга "Тулаайах хаалбыт оҕолору дьиэнэн хааччыйыы" бырагыраама чэрчитинэн 8 квартиралаах дьиэ үлэҕэ киирбитэ. Бу дьиэлэр бары аныгы кэм ирдэбилигэр толору эппиэттэһэр гына тутуллубуттара уонна толору хааччыллыылаахтар. Билигин 20 квартиралаах саҥа дьиэ тутулла турар. Бу дьиэҕэ 16 ыал хаарбах туруктаах дьиэлэртэн көһүөҕэ, 3 квартираҕа тулаайах оҕолор киириэхтэрэ.

Ханнык баҕарар киин сиргэ биир кыһалҕанан бэйдиэ сылдьар ыттар буолаллар. Ааспыт сылга улууска субвенция быһыытынан үп көрүллэн, 112 тыһыынчаҕа Орто Халыма куоракка быстах кэмҥэ ыты тутуу пуун аһыллыбыт. Куорат устун сылдьан дьиэ кыылларыгар биэрэпис оҥоһуллубут.

Тыа сирдэрин ылар буоллахха, ааспыт сылга I Хаҥалас уонна Хатыҥнаах нэһилиэктэригэр Култуура кииннэрэ, II Мээтис нэһилиэгэр оҕо саада тутуллан үлэҕэ киирбиттэрэ. Быйылгыттан икки нэһилиэккэ оскуола тутуута, оҕо саадтара, куоракка Оҕо дьоҕурун сайыннарыы киинэ тутуллуохтара. Маныаха төһүү күүһүнэн "Мин республикам XXI-c үйэҕэ" республикатааҕы хамсааһын буолуоҕа.

Орто Халыма улууһа спортка ситиһиитинэн эмиэ биллэр. Ол курдук спорт улахан түһүлгэлэригэр бэйэтин зонатыгар куруук бириистээх миэстэлэри ылар. Намҥа буолбут Саха сирин норуоттарын VI Спортивнай оонньууларыгар улуус хамаандата иккис миэстэни ылары ситиспитэ. Биирдиилээн да республикаҕа миэстэлэһэр спортсмен элбэх. Биир дойдулаахтара тустуук Виктор Рассадинынан киэн тутталлар. Эдэр, кэскиллээх бөҕөстөрүгэр дууһалыын ыалдьаллар, хас биирдии хапсыһыыларын долгуйа кэтииллэр.

Култуура эйгэтигэр даҕаны холобур оҥостор коллективтар, биирдиилээн үлэһиттэр бааллар. Ааспыт сылга Орто Халыматааҕы норуодунай театр 45 сыллаах үбүлүөйүн бэлиэтээбитэ. "Дьүкээбил" үҥкүү бөлөҕө 30 сыллаах айар концерын көрөөччүлэригэр бэлэхтээбитэ уонна ахсынньыга Москваҕа баран дойдулар икки ардыларынааҕы фестивальга лауреат аатын ылан кэлбиттэрэ. Билигин Норуодунай ансаамбыл ааты ылар иһин үлэлэһэ сылдьаллар.

Бу уонна да атын ситиһиилэртэн кынаттанан, улуус олохтоохторо инникигэ бигэ эрэллээхтэр, улуус дьаһалтата ыытар үлэтин биһирииллэр.