- Николай Сергеевич, спорду таптааччылар сэҥээрэр буолуохтаахтар, хантан силистээххин- мутуктааххын?

- Аҕам Сергей Степанович 50-60 сылларга көҥүл тустууга өрөспүүбүлүкэҕэ биллибит бөҕөс Зосим Иванов бииргэ төрөөбүт быраата, бэйэтэ эмиэ биллэр тустуук. Ийэм Сунтаар улууһун Хадаҥыттан төрүттээх. Бэйэм Нөмүгүтээҕи спорт оскуолаҕа үөрэммитим, Чурапчыга тустуу оскуолатын ааспыт Степан Заморщиковка эрчиллибитим. Спорт араас көрүҥнэринэн сөбүлээн дьарыктаммытым.

- Хайдах манна кэллиҥ?

- Уус-Дьааҥы оройуонугар үлэлии сырыттахпына, М.Д. Гуляев “Эн спорду өрө таһаарыахтааххын”, - диэн манна ыҥыран аҕалбыта. Биэс сыл устатата тыйыс айылҕалаах улууска салайар үлэҕэ кыратык да буоллар мискиллибитим билигин үлэлиирбэр туһалыыр.

- Дьэ, үлэҕин туохтан саҕалаатыҥ?

- “Каадыр барыны быһаарар”- диэни тутуһабын. Билиҥҥитэ Кииммит сөптөөх үлэһиттэринэн хааччылынна, маны таһынан 30 иитиллээччилээх республикатааҕы оҕо спортивнай оскуолата биһиги базабытыгар үлэлиир. Оскуоланы кытта бииргэ үөрэтэр-иитэр, эрчийэр үлэнэн дьарыктанар 25 анал үөрэхтээх тренердээхпит. Үлэһиттэрбит үгүстэрэ маннааҕы олохтоох дьон.

- Кииҥҥитигэр туох баарын быһааран кэпсиириҥ буоллар?

- Аан дойду ирдэбилигэр эппиэттиир 5, 10, 20 км уһуннаах хараҥаҕа сырдатыллар хайыһар суоллара, сайынын үлэлиир 5 км уһуннаах роллернай хайыһарынан сүүрүү суола бааллар. Былырыын сайын манна өрөспүүбүлүкэ араас улуустарыттан 400 оҕо кэлэн эрчиллэн барбыта. Аны дьиэбит иһигэр 120 миэтэрэ уһуннаах сүүрэр манеж (соторутааҕыта Чурапчы оҕолоро кэлэн кылыыга, ыстаҥаҕа, куобахха эрчиллэн барбыттара), тренажер, фитнес саалалара, тир, хайыһар уларсар сир, душ, сауна хосторо, остолобуой, гостиница, 30 оҕо олорор уопсайа бааллар. Таһырдьа стадион, биатлоҥҥа аналлах аан дойду таһымыгар эппиэттиир аныгы техническэй тэриллэринэн сэбилэммит ытар сир...

- Саҥа база туох сыаллаах тутулунна?

- Манна хайыһар сезона 2-3 нэдиэлэ урутаан саҕаланар, онтон ол улахан хайыһардьыттарга элбэҕи быһаарар. Бу сир хайалаах, климата сымнаһыар, хаар балаҕан ыйыттан саас ыам ыйын ортотугар диэри ууллубакка сытар. Онон хайыһардьыттарга эрчиллэллэригэр олус табыгастааҕын билэннэр Россия уонна СӨ Спордун министиэристибэлэрин, хайыһарга федерациятын салайааччылара туруорсаннар, кыһыҥҥы спорт көрүҥнэрин сайыннарар сыалтан Россияҕа 2006-2015 сс. физическэй култуура сайдыытын федеральнай программатыгар киллэрэннэр, хайыһар базатын бастакы уочарата 2012 сыллаахха тутуллан үлэҕэ киллэриллибитэ.

- Спорт миниистирэ Виталий Мутко манна кэлэ сылдьан эппитэ ханна тиийдэ?

- Кырдьык, бу база иккис уочаратын 2015 с. саҕалаан 2016 с. үлэҕэ киллэрэр туһунан эппитэ. Ол гынан баран санкциялар киллэриллибиттэринэн, дойдуга ыарахан экономическай балаһыанньа үөскээбитинэн, бу бырайыак тохтотуллан турар. Билиҥҥитэ республикатааҕы бүддьүөттэн үбүлэнэн олоробут.

- Бачча улахан дьиэ-уот таах турбата буолуо, манна өссө тугунан дьарыктаныахха сөбүй?

-Манна фитнес кулууп, эр дьон, ыччаттар дьарыкталларыгар тренажер саалата үлэлииллэр. Тимир суолу тутар, массыына суолун оҥорор тэрилтэлэри кытта үлэһиттэрэ дьарыктаналларыгар, арааһынай күрэхтэһиилэри, спартакиадалары ыыталларыгар сөбүлэһиилэри түһэрсибиппит. Өрөспүүбүлүкэ тас өттүттэн кэлээччилэр эмиэ бааллар. Холобура, соторутааҕыта Смоленскай эдэр хайыһардьыттара эрчиллэн барбыттара. 

- Чугастааҕы кэмнэргэ ханнык күрэхтэһиилэр ыытылыннылар, туох ситиһиилэр баалларый?

-Ааспыт күһүн балаҕан ыйыгар Нерюнгриттан төрүттээх Дмитрий Плосконосов уонна Александр Филиппов Италия Валь ди Фьемме куоратыгар буолбут роллернай хайыһарга аан дойду Кубогар шведтэр кэннилэриттэн иккис буолбуттара, оҕолорбут быйылгы дьылга киирэн баран сүүрбэччэ буолан баран кыттаннар Дальнай Восток уокуругар хамаанданан бастаан кэлбиттэрэ. Ордук үчүгэй көрдөрүүнү Ленскэйтэн төрүттээх 17 саастаах Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет студена Александр Клуген ситистэ. Кини бу күрэхтэһиигэ 3 дистанцияҕа бастаата. Ити иннинэ Австрияҕа ыытыллыбыт эдэрдэргэ хайыһарга бүтүн Европатааҕы олимпийскай фестивальга Россия хамаандатын састаабыгар киирэн эстафетаҕа бастаан, кыһыл көмүс мэтээли ылбыта. Россия сүүмэрдэммит хамаандатын чилиэнэ, биһиги инникитин элбэҕи эрэнэр хайыһардьыппыт. Биир элбэҕи эрэнэр ыччаппытынан Амма филиалын эдэр кэскиллээх хайыһардьыта Никита Шестаков буолар. Кини соторутааҕыта республика Кубогын 3-с этабыгар 15 саастаахтарга холкутук бастаабыта, Дальнай Восток күрэхтэһиитигэр эмиэ инники күөҥҥэ сылдьыбыта.

Онон инники сорукпутунан хайыһар спордун аан дойду таһымыгар таһаарыы буолар. Улуустарга хайыһар базаларын тэрийии, талааннах оҕолору сүүмэрдээһин биһиги үлэбит сүрүн хайысхатынан буолар.