Агентство икки хайысханан үлэлиир. Бастакыта - дьиэлэрин, кырдьаҕастары, инбэлииттэри, оҕолору көрөр-истэр үлэһиккэ наадыйар дьоҥҥо көмөлөһөн, социальнай, медицинскэй, педагогическай өҥөнү оҥорор.

Иккиһэ - бастайааннай дьарыга суох дьоҥҥо үлэ биэрэр, төлөбүрүн күнүнэн оҥороллор. Агентство сүүсчэкэ бастайааннай клиеннээх. Ардыгар офис телефона быыстала суох оргуйан олорор, ардыгар эмиэ иһийэн ылар. Ол дьыл кэмиттэн тутулуктаах.

Анна Артамонова кэпсиир:

- Клиеннэрбит хайдах үлэһиккэ наадыйалларын, туох ирдэбиллээхтэрин этэллэр. Үөрэҕин, майгытын-сигилитин, сааһын, бэл дьүһүнүн кытары ыйыталлар. Оччоҕо уопсай сүбэнэн үлэһити талабыт. Онон салайааччыга психолог хаачыстыбата эмиэ баар буолуохтаах.

Ордук элбэхтик кырдьаҕастарга ыҥыраллар. Билигин түөһэйии наһаа элбээтэ. Түөһэйбит кырдьаҕастар дьиэлэриттэн тахсан хаалан, дьиэ кэргэттэрин ууга-уокка түһэрэллэр. Ону сэргэ кырдьаҕастар, төһө да доруобайдарын, дьиэ иһигэр-таһыгар бэйэлэрэ сылдьар кыахтаахтарын иһин, куттанар буолбуттар. Телевизорынан, радионан куһаҕан сонуннары истэ-билэ олорор кырдьаҕас дьиэҕэ соҕотох хаалыан баҕарбат. Ити билиҥҥи олохпут көстүүтэ буолла быһыылаах.

Инсуллаабыт, инфарктаабыт дьоҥҥо медицинскэй үөрэхтээх эбэтэр көрө үөрүйэх үлэһиттэри ыҥыраллар.

Үлэлээн истэҕим аайы бэлиэтии көрөрбүнэн, эдэр ийэлэр оҕолорун көрбөккө, сотору баҕайы үлэлии тахса сатыыллар. Ол эмиэ өйдөнөр. Үлэ миэстэтин былдьаһыы, хамнас кырата, соҕотох ийэлэр уо.д.а. Ол түмүгэр аҕыйах ыйдаах оҕолорун ньээҥкэҕэ көрдөрөргө күһэллэллэр. «Саатар 6 ыйыгар диэри оҕоҕутун бэйэҕит көрүҥ. Оччоҕо эрэ оҕоҕут доруобай буолуо», – диэн сүбэлээн-амалаан көрөбүн. Онуоха: «Рынок диктует свои правила», – дэһэр ийэлэр бааллар.

Инбэлиит оҕолоох төрөппүттэри наһаа аһынабын. Оҕолорун көрөллөрүттэн ордон, бириэмэ булан араас докумуон сырсыытыгар да сылдьар кыахтара суох буолар. Театрга, маҕаһыыннарга сылдьарга бириэмэ ордорунар туһунан санаан да ылбаттар. «Урут хайдах билбэккэ сылдьыбыппытый, элбэҕи да сүүйтэрбит эбиппит», – диэн махтанан бардахтарына, нэһилиэнньэҕэ туһалаах үлэнэн дьарыктанарбытыттан үөрэбит, астынабыт. Киһиэхэ кыра да наада эбээт.

Биир тыл киһини өлөрөр да, өрө көтүтэр да...

– Ити курдук, «Гувернер» агентствоҕа үлэ ыйыталааһааччылар эмиэ араас дьылҕалаахтар.

Медбрат үөрэхтээх Гоша диэн уол үлэ көрдөөн кэлэ сылдьыбыта. Сөптөөх үлэ көстөн биэрбэккэ уонна сулумах буолан, иһэр-аһыыр быһыылааҕын сэрэйбитим. Үчүгэйдик кэпсэтэн баран, үлэлээн көрөрүгэр, биһиги ирдэбилбитин толорботоҕуна ууратар бырааптааҕым туһунан эппитим. Сорох дьоҥҥо, кинилэр дьоллоругар, суоллара аһыллан биэрээччи. Оруобуна кини киирэн олордоҕуна, куорат таһынааҕы нэһилиэктэн сайаапка киирбитэ. Ол уол кырдьаҕастар дьиэлэригэр олорон, отторун-мастарын булан, дьиэлэрин-уоттарын көрсөн, кимнээҕэр үчүгэйдик үлэлээбитэ. Онтон улууска олорор дьоно ыҥыраннар, төттөрү барбыта. Аҕыйах хонуктааҕыта кэлэ сырытта. «Анна Федоровна, үлэтэ суох сырыттахпына, аһыы утаҕы кыралаан амсайарбын билэ-билэ миигин өйдөөбүккэр, өйөөбүккэр, сөптөөх сүбэлэри биэрбиккэр махтана кэллим» – диэн улаханнык долгутта. Дойдутугар үчүгэй үлэҕэ ылбыттарын, уоппускатын ыллаҕына биһиэхэ кэлэн үлэлиир былааннааҕын туһунан этэн барбыта. Олохпут наһаа түөрэккэй, кыраттан да тэмтэрийэн түстэр-түһэн бара туруохха сөп. Ити уол үчүгэйдик сылдьарын истэн, сирэйдиин-харахтыын уларыйбытын көрөн бэйэм үөрдүм.

Арай биирдэ мааны да мааны көрүҥнээх, саас ортолоох дьахтар киирэн кэллэ. Кини сааһын тухары бухгалтерынан үлэлээбитин билэн баран: «Эн наар кумааҕыга, докумуоннарга үлэлээбит эбиккин. Биһиги үлэбит олох атын. Дьону, буолаары буолан, кыһалҕалаах дьону кытары үлэлиибит. Эн ону кыайыаҥ дуо? Үчүгэйдик толкуйданан кэллиҥ дуо?» – диэн аһаҕастык ыйыттым. Киһим: «Толкуйданан буоллаҕа. Төттөрүтүн, дьону кытары алтыһар дьоҕурбун сайыннараары кэллим. Миэхэ ол тиийбэт. Кылаабынайа, дьон ортотугар сылдьыахпын баҕарабын», – диэн соһутта.

х х х

Үлэттэн-үөрэхтэн быыс булан, төрөппүттэргэ сөптөөх болҕомтону уурбакка, кинилэри хомотуу, инбэлииккэ тириэрдии, олохторун кылгатыы уо.д.а. мөкү быһыылар тахсалларын мэлдьэһэр кыах суох. Хайдахтаах да кыһалҕалар баалларын иһин, үлэлээх эрэ буоллаххына, дьиэ кэргэниҥ нус-хас олохтонор. Онуоха кырдьаҕастарбытын, чугас дьоммутун мэһэй курдук көрбөккө, кинилэри туора туппакка дьиэ кэргэн дьоллоохтук олороругар «Гувернер» агентство көмөтө улахан. Итини Анна Артамонова бүгүҥҥү кэпсээнэ да итэҕэтэр дии саныыбын.