Магадан трассата, кимиэхэ барытыгар биллэрин курдук, ССРС НКВД-тын Дальстройун хаайыылаахтарын күүстэринэн тутуллубута. Ити туһунан биллиилээх историктар уонна хаайыылаахтар бэйэлэрин ахтыыларын кинигэлэрэ туоһулууллар. 1948-1956 сс. Дальстрой уонна Янстрой НКВД лааҕырдара историческэй нэһилиэстибэ буолаллар. Хаандыга – Эһэ–Хайа массыына суолун тутуу Янстрой лааҕырдарын систиэмэлэрэ ордон хаалбыттар.

Музей 1500-тэн тахса экспонаттаах: олох-дьаһах маллара, туттар сэптэр, тутуу тобохторо уонна хаарчах кырамталара. Коллекция документальнай чааһыгар Дальстрой бирикээстэрин уонна инструкцияларын копиялара хараллан сыталлар. Бэчээттэммит таһаарыылар ортолоругар – «Колыма» сурунаал бюллетенэ (1944) уонна «Альбом гражданских зданий и сооружений» диэн ураты кинигэ баар (Магадан, 1952). Манна Теплай Ключ нэһилиэгэр олохсуйа хаалбыт урукку хаайыылаахтар ахтыылара уурулла сыталлар.

Бэйэтин кэмигэр Саха сиригэр репрессияланан ыытыллыбыт инженер Эрих Герлингергэ, республика биллиилээх деятеллэригэр, суруйааччы Варлам Шаламовка уонна да атыттарга анаммыт стендэлэр бааллар.