Томпо улууһугар Ыччат сылын түмүгүн таһаардылар

Быйылгы сыл Томпо оройуонугар Ыччат сылын быһыытынан ааста. Герой Федор Охлопков төрөөбүт сиригэр - Кириэс Халдьаайыга түмүктүүр тэрээһин буолла. Манна Хаандыга бөһүөлэгин, Байаҕантай, Мэҥэ Алдан, Саһыл нэһилиэктэрин бэрэстэбиитэллэрэ кыттыыны ыллылар.

"Байаҕантай" Культура уонна сынньалаҥ дьиэтэ, Кириэс Халдьаайы орто оскуолата ыалдьыттарга ааннарын тэлэччи астылар. Тэрээһин кыттыылаахтарын оройуон баһылыгын солбуйааччы Петр Новгородов, дьиэ кэргэн уонна ыччат политикатыгар управление начальнига Оксана Назаренко, культура управлениетын начальнига Александра Скрябина, баһылыктар: Хаандыгаттан Михаил Алексеев, Мэҥэ Алдантан Юрий Комиссаров, Байаҕантайтан Яков Степанов эҕэрдэлээтилэр.

Баһылыктар ыччаты кытта үлэлэрин сырдаттылар. Яков Степанов этэринэн, Байаҕантай нэһилиэгэр ыччат тэрилтэтэ 18-35 саастаах 65 киһини хабар. Үһүс сылын А. Охлопкова босхо лидеринэн үлэлиир. Нэһилиэк бэрэстэбиитэллэрэ оройуоннааҕы эрэ буолбакка, республикатааҕы тэрээһиннэргэ тиийэ кытталлар. Дьаһалта кинилэргэ массыына биэрэн көмөлөһөр. Быйыл СР Тыатын хаһаайыстыбатын министерствотын хайысхатынан 5 эдэр ыал дьиэ тутунна, 2016 с. 9 ыал сайаапка киллэрдэ. Быйыл эдэр специалистары дьиэнэн хааччыйар инниттэн үтүө дьыаланан 4 квартиралаах дьиэ тутуута саҕаланна. Өссө Арыы Толооҥҥо уонна Ударникка маннык дьиэлэр тутуулара былааннанар.
Мэҥэ Алдан нэһилиэгин баһылыга Юрий Комиссаров республикатааҕы Ыччат ыһыаҕын тэрийиигэ уонна ыытыыга кыттыбыттарын иһин оройуон ыччатыгар махтанна. Сэлиэнньэҕэ ыччат саҥа лидеринэн Мария Колодезникова буолла. Мэҥэ-алданнар атын оройуоннар ыччаттарын кытта сибээстэһэллэр. Ол курдук, Чурапчыга бара сылдьыбыттар, эһиил Тааттаҕа барарга былааннаналлар. Биир улахан тэрээһининэн Үтүө санаа акциятын ыытыылара буолар. Онно киирбит 70 тыһ. солкуобай кыра оҕо эмтэниитигэр бэриллибит.
Хаандыгаҕа эмиэ ыччат саҥа лидерэ үлэлиир. Баһылык Михаил Алексеев оройуон киинин ыччатын актыыбынаһын үрдэтэригэр төһүү буолуо диэн эрэнэрин биллэрдэ. Хомойуох иһин, оробуочай бөһүөлэк тыа сирин сайдыытыгар туһуламмыт программаларга кыттар кыаҕа суох. Онон атын хайысхалары көрдүүллэригэр тиийэллэр.

"Мин баһылыкпын" дьыалабыай оонньууга хамаандалар бырайыактарын көмүскээтилэр. Хаандыга бэрэстэбиитэллэрэ саҕалаатылар, кинилэргэ "Томпо оройуонугар тыа хаһаайыстыбатын сайдыыта" тиэмэ тигистэ. "Дьаарбаҥка" миниатюраттан саҕалаатылар, онно оройуон киинигэр сыл ахсын ыытыллар тэрээһини көрдөрдүлэр. Хаандыга ыччата Мэҥэ Алдаҥҥа оҕуруоту сайыннарыан, Теплай Ключка - сибиинньэ иитиитин, Тополинайга овцебыктары иитиэн баҕарар. Ити муниципальнай тэриллиилэр географическай балаһыанньаларын, суолу-ииһи уонна нэһилиэнньэ төһө дьарыктааҕын учуоттаан киллэрбит этиилэрэ буолар.
Байаҕантай нэһилиэгин ыччата "Томпо оройуонугар ыччат политикатын сайдыыта" бырайыагы көмүскээтэ. Миниатюраҕа үрдүк сололоох салайааччы бэрэбиэркэ ыыта сылдьара көрдөрүлүннэ. Байаҕантай нэһилиэгин ыччатын бырайыагын сүрүн сыалынан ыччат дьиэтин тутуу буолар. Ол дьиэҕэ парикмахердар, стилистэр, полиграфистар о.д.а. өҥө оҥорор буолуохтара. Араас куонкурустарга кыттыылартан граннар, субсидирование, спонсорскай көмө, республикатааҕы уонна олохтоох бюджеттартан бэриһиннэрии үбүлээһин источниктара буолуохтара. Бу дьиэни тутан олоруу ыччат бэйэтэ өҥөнү оҥоруунан киллэрбит уонна олохтоох бюджеттан ылбыт үбүн суотугар ыытыллыаҕа. Бырайыагы олоххо киллэрии 5 сыл устата барыаҕа.
Мэҥэ Алдантан Мария Колодезникова "Томпо оройуонугар спорт сайдыыта" бырайыагы көмүскээтэ. Бу нэһилиэк бэрэстэбиитэллэрэ төгүрүк сыл устата үлэлиир физкультурнай-доруобай буолуу базатын тутарга этии киллэрэллэр. Онно нэһилиэк ыччата сөбүлээн дьарыктанар хайыһар, биатлон, хоккей, хаҥкылааһын курдук спорт көрүҥнэрин сайыннарыа этилэр.

Волейболга күрэхтэһиигэ хамаандалар үстүү уол уонна үстүү кыыс састааптаах оонньоотулар. Байаҕантай уонна Мэҥэ Алдан нэһилиэктэрин бэрэстэбиитэллэрэ үчүгэйдик оонньуулларын көрдөрдүлэр. Түмүгэр бастакы миэстэни бары хамаандалары 2:0 ахсаанынан кыайбыт хаһаайыннар ыллылар. Бииргэ оонньуу үөрүйэх - бу күн ахсын дьарыктаныы түмүгэ. Площадкаҕа П. Новгородов, А. Скрябина, М. Алексеев, Ю. Комиссаров састааптаах баһылыктар хамаандаларыгар Кириэс Халдьаайы оскуолатын физкультураҕа учууталлара Петр Охлопков уонна Григорий Кобяков киирэн хамаанданы күүһүртүлэр, ол эрээри оонньуу Байаҕантай туһатыгар түмүктэннэ. Чемпион-хамаандаҕа ини-бии Дмитрий, Николай, Семен Колодезниковтар, Владимир Слепцов, Наталия Шаршеналиева, Любовь Винокурова, Алена Кривошапкина, Прокопий Егоров оонньоотулар.

Салгыы айар куонкурус ыытылынна. Бастаан музыкальнай нүөмэрдэри толордулар. Байаҕантайдар "Сомоҕолоһуу" үҥкүү композициятын көрдөрдүлэр, хаандыгалар - индийскэй матыыпка үҥкүү композициятын, Мария Колодезникова саха үҥкүүтүн, Саһыл нэһилиэгин ыччата сценка көрдөрдүлэр. Иккис түһүмэх: авангарднай муоданы көрдөрүү. Көрөөччүлэр И. Барашкованы, А. Охлопкованы, Н. Жегусованы (байаҕантайдар) кытары бииргэ уоттаах-күөстээх латиноамериканскай карнавалга сырыттылар. М. Алексеева (Саһыл) биһигини куйаас сайыҥҥа илдьэ сырытта, үрүмэччи буолан көрдөрдө. Хаандыгалар Тымныы Оҕонньорун, Туундара Хаһаайкатын уонна Хаарчаана таҥастарын көрдөрдүлэр. Олор С. Михайлова моделларынан тигиллибиттэр.
Түмүгэр Байаҕантай нэһилиэгин ыччата кыайда, кинилэр кубогы ыллылар. Иккис миэстэни Хаандыга бөһүөлэгин ыччата, үсүһү - Мэҥэ Алдан ыччата ыллылар. Барыларыгар харчынан сертификаттары туттардылар. П. Новгородов харчынан сертификаттары Илларионова Саргылаанаҕа (Байаҕантай), Аширмаметов Руслаҥҥа, Толстяков Дьулустааҥҥа (иккиэн хаандыгалар), Захарова Аграфенаҕа (Ыҥаа нэһилиэгэ), Колодезникова Марияҕа (Мэҥэ Алдан), Алексеева Матренаҕа (Саһыл нэһилиэгэ) туттарылыннылар. Жюри быһаарыытынан, Николай Халанников (Хаандыга) "Ыччат мистер", Саһыл нэһилиэгиттэн Христина Долгонова "Ыччат мисс" ааттары сүктүлэр. Хаандыга баһылыга Михаил Алексеев харчынан сертификаттары бөһүөлэк актыбыыстарыгар Диана Крыловаҕа, Анна Федотоваҕа, Наталья Пермяковаҕа, Николай Халанниковка туттарда.
Байаҕантай ыччата улахан актыыбынаһын көрдөрдө. Кинилэр ыалдьыттарга элбэх музыкальнай нүөмэрдэри бэлэхтээтилэр.