Олоҕу кытта тэҥҥэ хаамсан

Ааспыт нэдиэлэҕэ киин куоракка Сэрии кыттыылааҕын сылын түмүктүүр үөрүүлээх мунньах буолла. Манна өрөспүүбүлүкэ салалтата, Ил Түмэн депутаттара, уопсастыбаннас уонна бары улуустартан кэлбит бэтэрээннэр делегациялара кытынннылар.

СӨ Бэтэрээннэрин сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Будимир Слепцов бэлиэтээбитинэн, Улуу Кыайыы 70 сылын көрсө 2014 сыл балаҕан ыйын 3 күнүттэн 2015 сыл балаҕан ыйын 3 күнүгэр диэри Сэрии кыттыылааҕын сыла Россия үрдүнэн Саха сиригэр эрэ биллэриллэн ыытылынна. Сэрии кыттыылааҕын сылыгар араас социальнай хайысхалаах үлэ ыытыллынна. Бу туһунан мин өрөспүүбүлүкэ араас улуустарыттан сыл суолталаах тэрээһинин түмүктэнэр киэһэтигэр кытта кэлбит бэтэрээннэри кытта көрсөн кэпсэттим.

Ксения ВЛАСЬЕВА, Үөһээ-Бүлүү улууһун Ороһу нэһилиэгин олохтооҕо:

-- Алта сэрии, тыыл, үлэ бэтэрээннэрэ улууспутуттан делегаттарынан талыллан кэллибит. “Туймаада саллаата” комплексы бэркэ биһирээтим. Итинник комплекстары улуустарга эмиэ туталлара буоллар. Ороһуга “Күбэйэ” диэн кырдьаҕастар түмсүүлэрин тэрийэн, сүүрбэччэ сыл үлэлээн кэллим. Улуу Кыайыы сылын ыһыаҕын олус бэркэ тэрийэн ыыттыбыт. Үөһээ Бүлүү улууһун уопсастыбаннай түмсүүлэрин ыһыаҕын эмиэ “күбэйэлэр” Ороһуга тэрийэн ыыппыппыт.

Григорий ВАСИЛЬЕВ, тыыл бэтэрээнэ, Горнай улууһун Бэрдьигэстээх сэл. олохтооҕо:

-- 40-ча сыл тырахтарыыстаабытым. 85 саастаахпын. Улууспутуттан алтыа буолан кэллибит. Сэрии тулаайаҕын быһыытынан улуус делегациятын састаабыгар киллэрдилэр. “Көмүлүөк” кырдьаҕастар кулуупстарыгар сылдьабын. Ыллыыбын, оһуохайдыыбын. Бу тэрээһиҥҥэ, улуустартан кэлбит делегаттар быыстарыгар, баҕар, бииргэ аармыйаҕа бииргэ сулууспалаабыт табаарыстарым бааллара буолуо диэн көрдүүбүн.

Мария КОНДАКОВА, тыыл бэтэрээнэ, Өймөкөөн улууһун олохтооҕо:

-- Мин Тымныы полюһуттан делегат быһыытынан кыттыыны ылбыппар көмөлөспүт улуустааҕы социальнай управление салайааччыта Прасковья Аммосоваҕа, улуустааҕы бэтэрээннэр сэбиэттэрин бэрэссэдээтэлигэр Светлана Закусилоҕа, ОДьКХ министиэристибэтигэр үлэлиир "Төрүт нэһилиэгэ" МТ куратора Георгий Осиповка барҕа махталбын тиэрдэбин. Улуу Кыайыы 70 сылыгар диэри төһөлөөх элбэх кырдьаҕас киһи тиийиэн, үйэтэ уһуон баҕарбыта буолуой? Онон өлүөр сылдьан бу үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ кыттыым -- сирдээҕи дьолум!

Николай ДЬЯКОНОВ, тыыл бэтэрээнэ, Анаабыр улууһун олохтооҕо:

-- 2006 сылтан алта киһилээх “Арыылаах” балыгы бултуур община салайааччытабын. Биир аймах ууһабыт. 15-16 саастаахпыттан балыкка үлэлиибин. 83 саастаахпын. Бу сааспар диэри бэйэм дьарыктаах сылдьарым үчүгэй баҕайы. Саас, сайын тыаҕа сылдьабын, дьонум илимнэрин оҥорон биэрэбин, ханна балык баар сирин ыйабын.

Елена СОФРОНОВА, тыыл бэтэрээнэ, Таатта улууһун олохтооҕо:

-- Сааһым тухары сэбиэскэй-партийнай үлэҕэ үлэлээбитим. Ол курдук, райкомҥа отдел сэбиэдиссэйинэн, сельскэй сэбиэт бэрэссэдээтэлинэн, райсовет исполкомун сэкирэтээринэн үлэлээбитим. 86 сааспар сылдьабын. Билигин “Таатта” хаһыат уопсастыбаннай кэрэспэндьиэнэбин. Улууспут биэс нэһилиэгиттэн сэттэ актыыбынай бэтэрээн делегат быһыытынан кэллибит. Ол курдук, бэтэрээн сэбиэтин салайааччыта, аҕалар сүбэлэрин түһэ, улуус историятын үөрэтээччи, быһата, уопсастыбаннай үлэ диэн муннукка ытаабыт дьон талыллан, бу маннык улахан чиэскэ тигистибит.

Светлана БЕРКИНА, Тааттааҕы бэтэрээннэр сэбиэттэрин салайааччыта:

-- Бэтэрээн сылыгар 4,5 мөл. солк. хомуйан, анал Фонда тэрийдибит. Улуус тэрилтэлэрин үлэһиттэрэ икки күннээх хамнастарын биэрбиттэрэ. Киирбит үп суотугар “Албан аат” музейын тэрийдибит, болуосаппытын реконструкциялаан саҥартыбыт. Биир дьоһуннаах үлэбит – икки томнаах сэрии кыттыылаахтарын, тыыл үлэһиттэрин туһунан “Кыайыы кынаттаах Албан аат --тыыннаах” диэн дириҥ ис хоһоонноох кинигэ таһаардыбыт. Бастакы кинигэ сэрии кыттыылаахтарыгар, иккис – тыыл бэтэрээннэригэр ананна. Аны сэрии оҕолорун туһунан үһүс томмутун таһаараары сылдьабыт. Алтынньыга бэчээттэниэҕэ. Инньэ гынан улуус хас биирдии нэһилиэгин бэтэрээнин барытын бу кинигэлэргэ үйэтиттибит.

Ирина НИКИФОРОВА, Горнай улууһун Бэрдьигэстээх олохтооҕо:

-- Горнай улууһун бэтэрээннэрин сэбиэтин бэрэссэдээлин солбуйааччытабын. Улууспутугар 145 тыыл бэтэрээнэ олорор. Онтон 7 бэтэрээни Сэрии кыттыылааҕын сыла сабыллыытыгар анаан бырааһынньыктата аҕаллыбыт.

Бэтэрээннэрбит барахсаттар бу тэрээһиҥҥэ кыттыахтарын баҕараллара сүрдээх: “Аны кыайан сылдьыбат туруктанарым буолуо, баһаалыста, бүтэһикпин эһигини кытта барсан кэлиим”, -- диэн көрдөһөөччү үгүс этэ. Ол дьоммут баҕатын толоро сатаатыбыт. Манна кэлбит дьон 80-85 саастаахтар.

Петр БЕТЮНСКАЙ, тыыл бэтэрээнэ, Булуҥ улууһун олохтооҕо:

-- Улууспуттан соҕотох делегаппын. Төһө да 85 сааспар сырыттарбын, соҕотоҕун айанныы сылдьабын. Тиксиигэ олоробун. Икки хостоох дьиэлээхпин. Оҕолорум иккиэн бэйэбиттэн ыраахтар: биир кыыһым Уус-Алдаҥҥа, иккиһим – Дьокуускайга олороллор. Бэйэлэригэр ыҥыра сатыыллар да, буолуммаппын. Дойдубар айахпар балыктанабын, айылҕаҕа сылдьан дьэгдьийэбин. Онон дойдубар дьарыктаах буолан, күн солото суох сылдьабын.

... Ити курдук, кырдьаҕас дьон барахсаттар, тыыл бэтэрээннэрэ, Сэрии кыттыылааҕын сылын түмүктүүр киэһэҕэ бэркэ санаалара көтөҕүллэн сырыттылар. Аҕыс уоннарын лаппа ааспыт кырдьаҕастар диэн киһи көрбөт.