Балаҕан ыйын 16 күнүгэр Тойбохой сэлиэнньэтигэр кыраайы үөрэтээччи, энтузиаст-учуутал, патриот Г.Е. Бессонов төрөөбүтэ 100 сылын туолар үбүлүөйдээх тэрээһинэ ыытыллан ааста. Манна Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин министрэ Ф.В. Габышева, «АЛРОСА» АХ бэрэстэбиитэллэрэ Б.С.Егоров, С.Г.Киров, итиэннэ «Анаабыр Алмаастара» бэрэстэбиитэлэ А.В. Постников, Сунтаар улууһун баһылыга А.В. Григорьев, үөрэҕирии управлениетын салайааччыта Г.М.Еремеев ыалдьыттаатылар.
Бу тэрээһин чэрчитинэн Г.Е. Бессонов аатынан Тойбохой орто оскуолатын үөрэнээччилэригэр аһаҕас уруоктар ыытылыннылар. Г.Е. Бессонов үөрэнээччилэрэ, кинилиин алтыспыт, бииргэ үлэлэспит доҕотторо кэлэн оҕолору кытта ирэ-хоро кэпсэттилэр. Оҕолор үбүлүөй күн сүрдээхтик бэлэмнэммиттэрэ өтө көстөр. Ыллаан-үҥкүүлээн, үбүлүөй тэрээһиннэригэр көхтөөх кыттыыны ыллылар.
Маны тэҥэ, бу күн музей-дьиэ аһыллыыта буолла. Г.Е. Бессонов уонна К.А. Константинова дьиэ кэргэнэ төрөөн-ууһан олорбут дьиэлэрэ музей буолбута Георгий Евдокимович оҕолоругар, нэһилиэк олохтоохторугар улахан суолталаах бэлиэ тэрээһин буолла. Хаһаайыттар миэбэллэрэ, Георгий Евдокимович үлэлээбит тэриллэрэ барыта бу дьиэҕэ хаалан музей сүрүн экспоната буолан тураллар.
Сунтаар улууһуттан төрүттээх ырыаһыттар, мелодистар, компо-зитордар ааттарын ааттатаары, Г.Е. Бессонов музейыгар «Музыка саалата» диэн саҥа хос арылынна. Манна С.А.Зверев – Кыыл Уола үлэтин туһунан хаартыскалаах чахчылар стендэҕэ тахсан тураллар. Бу саалаҕа Сунтаар биллэр вокалистара, композитордара эмиэ ахтыллаллар. Итиэннэ Бессоновтар дьиэ кэргэннэригэр музыка улахан суолталааҕын туһунан туоһулуур Г.Е.Бессонов уонна К.А.Константи-нова оҕолоро үҥкүүлүү, ыллыы турар хаартыскалара дьон дьүүлүгэр тахсан тураллар. Маны таһынан, бу саалаҕа Сунтаар улууһун биллэр музыкааннарын ырыаларын истэргэ, компакт-диискэлэр уонна музыкальнай проигрыватель бааллар. Онон, манна хас биирдии ыалдьыт Сунтаар музыкааннарын туһунан көрөр, ааҕар эрэ буолбакка, илэ бэйэлэрин көмүс куоластарын истиэхтэрин сөп.
Салҕыы үөрэх үлэһиттэригэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин министиэристибэтин аатыттан «Саха Өрөспүүбүлүкэтин учууталларын учууталлара» диэн бочуоттаах бэлиэннэн наҕараадаланнылар: Г.Е. Бессонов аатынан Тойбохой орто оскуолатын саха тылыгар уонна литературатыгар учуутала Т.Т. Жиркова, итиэннэ оскуола куруһуогун салайааччыта Л.Д. Саввинова. Маны тэӨэ, «Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин бочуоттаах бэтэрээнэ» бэлиэнэн нуучча тылын уонна литературатын учуутала А.И. Степанова наҕараадаланна. Өрөс-пүүбүлүкэҕэ үөрэхтээһин сайдарыгар бэйэлэрин кылааттарын киллэр-биттэрин иһин Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин министиэрис-тибэтин Бочуотунай грамотанан Тойбохой орто оскуолатын норуоттар култуураларын учуутала Е.В.Васильева, саха тылын уонна лите-ратуратын учуутала Т.Г. Михайлова, Тойбохой оҕо саадын иитээччитэ Т.Ф. Пермякова ыллылар. Итиэннэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин министиэристибэтин Махтал суругунан педагогическай үлэ бэтэрээннэрэ: Е.Я. Иванов, А.Н. Федоров, А.Е.Данилов, Т.Н.Жирков, Н.И.Данилова, А.А.Мохова, М.А. Григорьева, К.С.Тихонова, А.А. Васильева, М.Н.Иванова, Г.Г.Иванова наҕараадаланнылар.
Маны таһынан, РФ үөрэҕирии уонна наука министиэристибэтин Бочуотунай грамотатын С.Г. Кривошапкин аатынан Тойбохойдооҕу Оҕо дьиэтин музыкаҕа учууталала И.С.Иванов ылла, итиэннэ өрөспүүбүлүкэ социальнай-экономическай сайдыытыгар ситиһиилээх үлэтин иһин Саха Өрөспүүбүлүкэтин бырабыыталыстыбатын грамотатынан уонна кыһыл көмүс чаһынан Г.Е.Бессонов аатынан Тойбохойдооҕу историко-краеведческай комплекс эбии үөрэхтээһинин педагога М.И.Васильева наҕараадаланна.
Ити курдук бу үөрүүлээх тэрээһин кими да болҕомтото суох хаал-ларбата. Ыалдьыттар музейга сэмэй бэлэхтэрин туттардылар, эҕэрдэ тылларын, ахтыыларын кэпсээтилэр, махталларын тириэртилэр. Түмүгэр, Г.Е. Бессонов курдук үлэһит, патриот, энтузиаст ыччат элбиирин туһугар үлэлиэххэ наада диэн сүрүн санаа дьон өйүгэр-санаатыгар хаалла.
Клара Степановна Тихонова, Г.Е.Бессонов аатынан Тойбохой орто оскуолатын музыкаҕа учуутала, «Күөрэгэй» ансаамбыл салайааччыта:
- Бу музыка саалатын матырыйаалын тус бэйэм хомуйбутум. Кэлин хаһан эмит оҕолорго көрдөрөн үөрэтиэм диэн. Сунтаар улууһа элбэх биллэр ырыаһыттардаах, мелодистардаах. Ол иһин бу маннык салаа тэриллибитэ олус үөрүүлээх буолар. Холобура, Егор Егоров туһунан элбэх киһи билбэт дии саныыбын. Кини Сергей Зверевка суругунан көмөлөспөтөҕө эбитэ буоллар, Кыыл Уолун ырыаларын, нуоталарын билиэ суох этибит.
Георгий Георгиевич Бессонов, Г.Е. Бессонов уола:
- Иитиллибит, улааппыт дьиэбит музей-дьиэ буолбутугар долгуйан туран махталбытын тириэрдэбит. Бу дьиэҕэ 1967 сыллаахха күһүн баччаларга көһөн кэлбиппит. Биһиги дьоммут манна олорон хайдах үлэлээн ааспыттарын көрдөрө сатаатыбыт. Инникитин даҕаны дьоммут хайдах олорбуттарын көрдөрөөрү дьиэ экспонаттарын ситэрэн биэрэ туруохпут.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети