Атырдьах ыйын 25 күнүгэр төрөөбүт Күүкэйигэр нэһилиэктэр баһылыктара, тыа хаһаайыстыбатын управлениетын специалистара, хаһаайыстыбалар салайааччылара, улуус баһылыга А.В. Григорьев, оройуон сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ М.А. Максимов, улуус дьаһалтатын эппиэттээх үлэһиттэрэ, «Стерх» региональнай страховкалыыр компания генеральнай директора, Ил Түмэҥҥэ бэйэбит депутаппыт С.М. Березин уонна РФ тыа хаһаайыстыбатын үлэһиттэрин профсоюзтарын Саха сиринээҕи салаатын бэрэссэдээтэлэ Б.О. Николаев кыттыылаах улуус тыатын хаһаайыстыбатын билиҥҥи туругун, инники сайдыытын боппуруостарынан улахан мунньаҕы салайан ыытта.
Мунньах иннинэ Күүкэй нэһилиэгин тыатын хаһаайыстыбатын тутууларын, атын социальнай объектарын көрүү-истии буолла. Сүөһү иитиитинэн утумнаахтык дьарыктанар, күн бүгүн 40 ыанар ынахтаах Авдей Федоров 60 м усталаах, 100 төбөҕө аналлаах буруус маһынан туттубут хотоно чааһынай киһи холугар диэтэххэ, дьэ, дьоһуннаах тутуу эбит. Хотон ситэ илик да буоллар, 4 мөл. солк. кэриҥэ ороскуоттанна диэн буолла. Оттон Д.П. Федоров бэрэссэдээтэллээх «Күүкэй» тыа хаһаайыстыбатын кооператива эмиэ 100 төбөҕө аналлаах каркаснай хотону тута сылдьар эбит. Итинтэн даҕаны күүкэйдэр сүөһү иитиитинэн олохтоохтук ылсыбыттара өтө көстөр.
Улуус 23 нэһилиэгиттэн барыта 70-ча киһи кыттыылаах мунньаҕы аһарыгар Александр Константинович бастаан Россия билиҥҥи балаһыанньатыгар тохтоото. Кини дойду салалтатын чугас эргимтэтигэр үлэлиирин быһыытынан, баар балаһыанньаны сурах хоту буолбакка, дьиҥ баарынан билэрэ чуолкай. Александр Константинович Россия экономическай балаһыанньата олус уустугун туһунан аһаҕастык этэр.
Ол үрдүнэн дойду, өрөспүүбүлүкэбит салалталара тыа сиригэр улахан болҕомтолорун уураллар, көмөлөһөллөр. Оттон үлэ-хамнас түмүгэ барыта эһигиттэн бэйэҕититтэн тутулуктаах. Саха дьонун сүөһүбүт, сылгыбыт эрэ быыһыаҕа. Бэйэбитин бэйэбит хааччынар курдук дьаһаныахтаахпыт. Александр Константинович этиитин түмүгэр быйыл сайын күммүт-дьылбыт «Оттоомохтооҥ» диэбиттии, улахан ардаҕа суох, уһуннук турда. Сөп буолла диэн тохтоон хаалбакка, хаһаанардыы оттуохха. Сунтаар улууһа, дьиҥинэн, ис кыаҕа олус улахан. Сирбитинэн-уоппутунан олус дэлэгэйдик олоробут. Сири оҥостон, племенной, зооветеринарнай үлэни, сиэмэлээһини сөптөөхтүк күүскэ ыытан, төһө баҕарар сүөһүнү иитэр кыахтааппыт. Саха сиригэр дьиҥинэн туох баҕарар үүнэр кыахтаах. Ол биир туоһутунан Элгээйиттэн төрүттээх Иван Александров Намҥа12 тонна оҕурсууну, 8 тонна помидору үүннэрбитин холобурдаата. Александр Константинович олохторун тыа сирин сайдыытыгар анаабыт И.Н. Петровтан, Н.И. Корниловаттан, П.С. Акимовтан эдэрдэр холобурда ылыҥ диэтэ.
Салгыы улууспут баһылыга А.В. Григорьев тыа хаһаайыстыбатыгар лаппа үчүгэй көрдөрүүлэрдээх Күүкэй нэһилиэгин көрдөрөөрү эһигини манна мустубут диэн бэйэтин этиитин саҕалаата. Инникитин түргэнник ситэр салаанан - сибиинньэ, куурусса, о.д.а. иитиитинэн дьарыктаныахпытын наада диэтэ. Оттон батарыы боппуруоһугар били, этэргэ дылы, «Сам бог велел» диэбит курдук - ыаллыы Мииринэй, Ленскэй курдук кыахтаах оройуоннар бааллар.
Оттон тыа хаһаайыстыбатын управлениетын начальнига И.В. Тихонов бэрт элбэх сыыппаралардаах отчуотун истэн баран, Александр Константинович быһаччы «бэрт үчүгэй тыллаах-өстөөх начальник кэлбит» диэн сыана быста уонна элбэҕи токоолоһо барбата. Үлэни-хамнаһы аныгыскы сырыыбар ыйытыам диэтэ быһыылаах.
Мунньах сүнньүнэн кэпсэтиигэ Аллыҥа нэһилиэгин баһылыга Н.В. Саввинов нэһилиэгин олоҕун-дьаһаҕын кэпсээтэ. Бородууксуйаны астааһыҥҥа «Татыйыына» фирмалыын бииргэ үлэлиир саҥа улахан былааннаахтарын эттэ. Оттон Күндэйэ баһылыга И.В. Константинов нэһилиэктэр переработкаларын сыахтарын аһара холбуу сатаамыахха сөп этэ диэтэ. «Күүкэй» кооператив бэрэссэдээтэлэ Данил Федоров элбэх үүтү, эти ылыахпыт диир буоллахха, сиргэ сыһыаны тосту уларытыахха, Россия таһымыгар да туруорсан туран, күһүҥҥү өттөөһүнү күүскэ ыытыахха диэн эттэ. «Кириэстээх» ТХПК бэрэстэбиитэлэ А.С. Трифонова кооператив икки отделениелаах, үсүһүнэн Бүлүүчээн холбоһоору сылдьар диир. Августина Семеновна быйыл сайын икки төгүллээн чаайынай луоска саҕа кээмэйдээх тобурах түһэн, улахан хоромньуну оҥорбутугар, «Стерх» страховой компания 680 тыһ. солк. төлөөбүтүгэр махтанна. Сунтаар цеолитыттан сүөһүгэ анаан оҥоһулубут араас эбилик олус туһалааҕын бэлиэтээтэ.
Быйыл саҥа саҕалыыр фермер диэн 1,5 мөл. солк. суумалаах граны ылбыт Дмитрий Николаев үлэтин-хамнаһын билиһиннэрдэ. Итиннэ даҕатан Сунтаар нэһилиэгин дьаһалтатын тыа хаһаайыстыбатыгар специалиһа А.С. Кириллина быйыл улуус киинигэр тыа хаһаайыстыбатын салаатыгар барыта 8 мөл. солк. суумалаах араас граннары ылбыттарын эттэ. Эдэр фермердэргэ бизнес былааннарын көмүскүүргэ хайаан да көмөлөһөр наадатын ыйда. Кини баһылык Э.Е. Филипповтыын эдэр фермердэрин кытта тэҥҥэ сылдьыһан бачча сууманы көмүскээн ылбыттар. Кырдьык, кистэл буолбатах, тыа сирин боростуой үлэһит дьоно билиҥҥи ииччэх-бааччах араас дьыаланы куолуну билбэттэрэ бааламмат. Кинилэргэ бары өттүнэн көмөлөһөр наадатын туһунан бу мунньахха хаста да этилиннэ.
Түмүккэ Түбэй Дьаархан баһылыга Е.И. Григорьев сүөһүнү страховкалааһын туһунан ыйыталаста. Онно «Стерх» РСК салайааччыта, Ил Түмэн тыа хаһаайыстыбатыгар сис комитетын чилиэнэ Семен Березин тустаах эппиэти биэрдэ. Семен Максимович салгыы бэйэтин этиитигэр 74 араас федеральнай субсидия кэлэриттэн, билбэппититтэн сороҕун эрэ туһанабыт диэтэ. Онон тыа хаһаайыстыбатын управлениетыгар үөрэтэр-өйдөтөр консультациялыыр пуун аһыллара наада диэн этии сөптөөх да буолсу.
Оттон от ыйынааҕы үүт харчытын сорҕото ханна тиийдэ диэн «Элгээйи» эт-үүт комбинатын директора П.С. Акимов ыйытыытыгар, субу сотору толору тиийиэҕэ диэн буолла.
Мунньаҕы түмүктүүрүгэр Александр Акимов улууспутугар тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар, кыралаан да буоллар, хамсааһын баран эрэр диэтэ. Сүөһү ахсаанын отой аҕыйатымаҥ, отунан хааччыныҥ. Сиргитин харыстааҥ, сотору кытайдар кэлиэхтэрэ, сирэ суох хаалыаххыт диэн дьиксиннэриилээх сэрэтиини оҥорор. Мунньах түмүгүнэн 9 пууннаах боротокуол ылыллара быһаарылынна.
Онтон үс көс эргимтэлээх, тоҕус тумуллаах, аҕыс арыылаах күн түһэн сөтүөлүүр Күүкэй Эбэ биир кэрэ көстүүлээх кытылыгар самаан сайын түмүк итии-куйаас күннэрин баттаһа, остуол хотойорунан араас астаах сандалы тула олорон, сүөгэй үрүҥнээх итии чэйи иһэ-иһэ ирэ-хоро кэпсэтии буолла. Быыһыгар улуустааҕы спорт отделын начальнигын эбээһинэһин толорооччу С.А. Павлов уонна Сунтаардааҕы спортивнай оскуола директора А.Н. Михайлов тэрийиилэринэн улуус нэһилиэктэриттэн кэлбит бөҕөлөр, күүстээхтэр хапсаҕайга, мас тардыһыытыгар күүстэрин холостулар. Бастыҥнар бэртээхэй бириистэринэн бэлиэтэнэн үөрдүлэр-көттүлэр.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети