Нөөрүктээйи нэһилиэгин Далбар хотуна кабачогу сөбүлээн үүннэрэр

Аныгы үйэҕэ пластик матырыйаалтан оҥоһуллубут иһит арааһа баар. Арай туһаттан таҕыста да, бөххө быраҕыллан айылҕаны киртитэр. Оттон дьиҥэр, пластик матырыйаалтан оҥоһуллубут бытыылкалар тэлгэһэ иһин, дьиэ, оҕуруот тастарын киэргэлигэр олус наадалаахтар эбит диэн Мэҥэ-Хаҥалас улууһун Нөөрүктээйи нэһилиэгин олохтоохторугар Имма, Василий Костромыкиннарга ыалдьыттыы сылдьан илэ харахпытынан көрөн, итэҕэйдибит.


Нам Хатырыгыттан төрүттээх Имма Иннокентьевна пластик бытыылкалартан күн арааһын барытын: кыыллары-сүөллэри, сибэккилэри, үөннэри-көйүүрдэри дьэрэкээн дьүһүннээн оҥорор эбит. Сибиинньэ оҕолоро, баҕа, тигээйилэр, хомурдуостар, осел, лотос сибэккилэр кэлбит киһи сүргэтин көтөҕөллөр, дьоллоох оҕо саас хатыламмат эйгэтигэр ыҥыраллар.
‒ Ити барыта Интернет көмөтүнэн, ‒ диэн хаһаайка сэмэйдик этэр. Ол эрээри чахчы баҕалаах, сүрэхтээх, айар куттаах уонна олоҕу таптыыр дьоҕурдаах киһи эрэ Интернеккэ көрбүтүн үтүктэн олоххо киллэрэр кыахтаах.
Уопуттаах хаһаайка ийэтин батан бэртээхэй оҕуруотчут эбит. Кини 1991 сыллаахтан 15 суотай иэннээх тэлгэһэтигэр оҕуруот аһын өлгөмнүк үүннэрэр. Имма Иннокентьевна кабачогу сөбүлээн олордор, уон устууканы олортоххуна, хас биирдиититтэн ортотунан биэстии аһы ылаҕын уонна кыһыны быһа сиэххин сөп, кабачок үчүгэйэ диэн хараллыыта судургу буолар диэн этэр.
Быйыл хаһаайка олордубут тыквата 27 киилэни «үктээбит». Тыкваны кини барыанньалыыр, пюре оҥорор, иһигэр эттээн, туустаан-тумалаан духовкаҕа буһарар. Помидору 10 көрүҥүн, 70 угу олордубут, отторо силигилээннэр, 2 миэтэрэҕэ тиийэ уһаабыттар. Моркуобу сайын ортотуттан сиэбиттэр, ону сэргэ оҕурсу, укуруоп, күөх луук, эриэппэ луук, чеснок, биэрэс, баклажан, клубника үүннэрбит. Астарын сороҕор кэнсиэрбэлиир эбэтэр сибиэһэйдии тоҥорон, уһун кыһыны быһа битэмииннээх аһынан дьиэ кэргэнин күндүлүүр эбит.

Сибэккитин көрүҥүн ааҕан да сиппэккин, ону сэргэ үүнээйилээх талахтары, яблоняны олордубут, хаһан астаналларын кэтэһэр. Сорох оҕуруот астарыгар анал күрүө-хаһаа диэҥҥэ наадыйбат, эргэ малы туһаҕа таһааран, иккис тыыннаан, эргэ тэлиэгэҕэ, холодильника, оннооҕор быраҕыллыахтаах мотоцикл кэлээскэтигэр кытта бытыгыраччы олордубутун көрөн сөхтүбүт.
Сатабыллаах хаһаайка оҕуруотун аһын рассадатын бэйэтэ үүннэрэрин кэпсээтэ:
‒ Рассаданы олунньуттан саҕалаан түннүкпэр үүннэрэбин. Билигин кыраһыынынан оттуллар кэриэй оһохторо баар буоланнар, ыам ыйын саҕаланыыта астарбын теплицаҕа таһаарталыыбын. Ону сэргэ поликарбонат матырыйаалтан итиини тутар теплицалар баар буоланнар абырыыллар.

Костромыкиннар сибиинньэ, куурусса, кролик иитэллэр, 4 ыанар ынахтаахтар, 4 ньирэйдээхтэр, борооскулардаахтар, быйыл өссө тулаайах кулунчугу көрөллөр-истэллэр, дьиэ иһигэр улиткалаахтар, аквариумҥа балыктардаахтар эбит.
‒ 4 оҕолоохпун, 3 сиэннээхпин. Дьиэ кыылларын иитии уонна оҕуруотунан дьарыктаныы оҕолорго олус туһалаах. Кинилэр тус эбээһинэстээх буолаллар, кыра эрдэхтэриттэн көрөргө-харайарга үөрүйэх үөскүүр, ону таһынан оскуолаҕа араас бырайыактары, дакылааттары суруйалларыгар туһаналлар, кэтээн көрөр дьоҕурдара сайдар эбит. Кыыһым тыква улаатарын кэтээн көрбүтэ, онно мин бэйэм эмиэ бу үүнээйи туһунан олус элбэҕи билбитим-көрбүтүм.
Айар дьоҕурдаах, сүрэхтээх, сэргэх кэпсээннээх хаһаайка ааҕааччыларга туохтан да иҥнибэккэ барытыгар ылсан иһэллэригэр сүбэлээтэ. Нөөрүктээйи нэһилиэгин биир бастыҥ Далбар хотунугар, «Быйаҥнаах тэлгэһэ» ситиһиилээх кыттыылааҕар эһиил даҕаны ыалдьыттыы кэлиэхпит дэстибит.