Тэрилтэ 14 үлэһиттээх. Нэһилиэнньэни үүтүнэн хааччыйарга туһуламмыт комплекска билигин 182 ынах сүөһүлээхтэр. Үлэһиттэр хамнастара ортотунан 18‒20 тыһыынча солкуобай. Хамнастарын кэмигэр аахсан иһэллэр.
Күн бүгүн тэрилтэни сайыннарарга бары күүс ууруллар. Кыстыкка анаан 900 тонна от бэлэмнэниллиэхтээх. Хаһаайыстыбаҕа анаммыт ходуһа сир ууга баран турарынан сибээстээн, оту биирдиилээн тэрээһиннээх хаһаайыстыбалартан, бааһынайдартан, кэтэх сүөһүлээх ыаллартан атыылаһарга былааннаналлар. Сүөһү эбии аһылыгар анаан бурдугу Аллараа Бэстээхтэн Руслан Федотовы, Дьокуускайтан «Сайсары» ААУо кытта кэпсэтиһэн атыылаһаллар.
Чүүйэҕэ Алтайтан аҕалыллыбыт «красноперстый» диэн истиэп кыһыл боруода ынахтара иккис сылларын этэҥҥэ кыстаатылар. Күтэр Саахтаахха комплекска тиийэн ыанньыксыттары кытта көрсөн кэпсэттибит.
Биригэдьииринэн Наталья Слободчикова, ыанньыксыттарынан Саргы Петрова, Саргы Стручкова үлэлииллэр. Наталья бэйэтэ эмиэ оператордыыр, ынах ыыр аппараты холбуур, көрөр-истэр. Бостуук ‒ Анатолий Степанов. Биһиги тиийэрбитигэр ыаммыт бары биир, хараҥа кыһыллыҥы дьүһүннээх ынахтары Чүүйэ эбэҕэ мэччирэҥҥэ киллэрэн эрэрэ.
Биир ыамҥа икки эрээтинэн 16 аппаракка ынахтар ыанан тахсаллар. Ыанньыксыттар уочаратынан кэккэлэспит ынахтарга синньилэрин сууйан-сотон баран аппараты кэтэрдэллэр. Хас биирдии аппаракка ынах төһө үүтү биэрбитин көрдөрөр, үүт ынах синньигэр бүппүтүн биллэрэр датчиктардаах. Ыаммыт үүт тута турбанан атын хоско баар улахан емкостарга барар.
Комплекс тэриллиэҕиттэн үлэлиир Наталья Слободчикова үлэ-хамнас туһунан сиһилии маннык кэпсиир:
‒ Билигин күҥҥэ иккитэ 80 ынах ыанар. Биир ынах ыамҥа 8‒9 л үүтү биэрэр. Күҥҥэ ыамҥа 200, оттон күҥҥэ 500‒600 л кэриҥэ үүтү ыыбыт. Былааны толордорбут диэн үлэлиибит. Үүт сыата ‒ 3,7, ортоһуор көрдөрүү. Сыатынан буолбакка сүрүннээн үүтү элбэҕи биэрэр боруоданан аатырар.
Соҕурууттан биһиэхэ кэлэллэригэр саҥа төрүүр тиҥэһэ сүөһүлэр кэлбиттэрэ, билигин иккис эрэ сылларын кыстаатылар, онон сааһырдахтарына үүттэрэ элбиэҕэ диэн былааннанабыт. Ыамҥа 13 л үүтү биэриэхтээх. Ынахтар боруодаларыттан биһиги ынахтарбытыгар тэҥнээтэххэ, аһылыктарыгар хаппырыыстар. Эбии аһылыгар бурдугу эҥин сиэппэккэ хааллахха тута үүттэрэ түһэр, ол оннугар тахсара ыарахаттардаах. Майгыларынан биһиги ынахтарбытыттан олох атыттар, кытаанахтар диэххэ сөп. Ыарыйдахтарына тулуһа сатыыллар, онон климаты тулуйдулар.
Ынахтар Саха сирин күнүгэр-дьылыгар дьэ үөрэнэн эрэллэр быһыылаах. Ветеринардар субу-субу кэлэн көрөн-истэн бараллар. Бастаан кэлэн баран тымныйан ыалдьыбыт, өлбүт да түгэннэрэ баара. Гаас киллэрилиннэҕинэ, усулуобуйабыт тупсуо этэ.
Билигин да ынахтар төрүү тураллар. Быйылгы дьылга бары үчүгэйдик сиэмэлэннилэр, дуогабарынан осеменаторы наймыласпыппыт. Төрөөһүн балаҕан ыйыттан, алтынньыттан төрөөһүн үчүгэйдик саҕаланыаҕа, оттон сүрүннээн тохсунньу, олунньу ыйдарга күүтэбит. Ынах төрүүрүн көрө-истэ сылдьабыт эрээри, көмөлөһө сатаабаппыт. Оннук гымматахха найылананхаалыахтарын сөп. Истиэпкэ үөскээбит сүөһүлэр буолан бэйэлэрэ этэҥҥэ төрүүллэр, оҕомсохтор. Үчүгэйдик көрдөххө-иһиттэххэ көдьүүһү аҕалар ынахтар диэн бэлиэтиибит.
Сайын төрөөбүт 10 ньирэйи бэйэбитигэр туруоран Айаал Дмитриев аһатар, бэҕэһээ өссө биир ынах төрөөтө, билигин оҕотун кытта анал хоско турар. Итиэннэ эрдэ төрөөбүт 15 ньирэйи Табаҕаҕа Бидилики сайылыкка дуогабардаһан көрдөрөбүт, астарын-үөллэрин хааччыйабыт. Бэйэбитигэр турар ньирэйдэргэ күҥҥэ 60 л үүтү биэрэбит. Арыый улааттахтарына комбикормтан хааһы оҥорон биэриэхпит.
Үлэһиттэр боруода ынахтары энчирэппэккэ хаалларга дьулуһаллар. Былырыын кыһын тымныы буолан тэрээһиннээх, бааһынай хаһаайыстыбаларга атыылыырга күһэллибиттэр. Быйыл күһүн гаас ситимэ холбонноҕуна сүөһүнү хотону толору туруорар былааннаахтар.
Комплекс турар сиригэр Күтэр Саахтаахха дьон үлэлииригэр-хамсыырыгар олорор дьиэ-уот суоҕа мэһэйдэри үөскэтэр. «Үтүө дьыала» хамсааһынынан уонна «Росагролизинг» тэрилтэни кытта кэпсэтиһэн түөртүү квартиралаах икки уопсай дьиэ тутуутун саҕалыыр былааннаахтар. Онон хаһаайыстыба атаҕар турдаҕына, улууска үүт-ас элбииригэр төһүү буолар кыахтаах.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети