Биир оннук киһинэн, билигин Саха Өрөспүүбүлүкэтин «Лесресурс» ГАУ Сунтаардааҕы филиалын баһаарынай-химическэй станциятын начальнигын Виктор Алексеевич Гуляевы ааттыахха сөп дии саныыбын.
Виктор Гуляев 1992 сыллаахха Двиногорскайдааҕы ойуур техникумун бүтэриэҕиттэн, харыс да сири халбарыйбакка төрөөбүт улууһун ойуурун харыстааһыҥҥа үйэ чиэппэрин кэриҥэ кэмҥэ үлэлии сылдьар. Онон Виктор 2,5 сыл босхо үөрэммит «иэһин» государствоҕа чиэстээхтик толоро сылдьар.
Уруккуну-хойуккуну аһара ахта-саныы барбакка, Виктор Алексеевич билиҥҥи үлэтиттэн билсэ түһүөххэ. 2008 сылга ойуур хаһаайыстыбатыгар сыһыаннаах «Лесресурс» ГАУ улуустааҕы филиала тэриллибитигэр, ойуур хаһаайыстыбатын үлэтигэр баай уопуттаах, дириҥ билиилээх-көрүүлээх үлэһити саҥа тэрилтэҕэ ылбыттара. Бу тэрилтэ атаҕар туруутугар Виктор Гуляев элбэх сыратын, билиитин-көрүүтүн биэрэн кэллэ. Уруттуу түһэн эттэххэ, кини билигин, улахан омуна суох, бу тэрилтэ биир бас-көс, туллар тутаах үлэһитэ.
Билигин Виктор Алексеевич СӨ «Якутлесресурс» ГАУ Сунтаардааҕы филиалын баһаарынай-химическэй станциятын начальнига. Виктор Алексеевичтан үлэтин-хамнаһын туһунан бэйэтин кэпсээниттэн билсиэххэ.
– Эһиги сүрүн үлэҕит диэн тугуй, станцияҕар төһө үлэһиттээххиний?
– Биһиги сүрүн үлэбитинэн ойуур баһаарын утары сэрэтэр-өйдөтөр үлэни ыытыы. Улуус нэһилиэнньэлээх пууннарын тула минерализованнай ханаабалары (мин.полоса) оҥоруу, ыраах үрэхтэргэ өттөөһүнү ыытыы. Онтон да атын ойуурга сыһыаннаах араас үлэлэр. Бастайааннай үлэһит үспүт. Сайыҥҥы өттүгэр баһаар сезонун саҕана быстах үлэһиппит элбиир. 15-18 буолабыт. Биһиэхэ Мииринэй оройуонун эмиэ сыһыарбыттара.
– Ити «араас үлэлэр» диэн холобур тугу этэҕиний?
– Мас кэрдээччилэргэ оттук да, тутуу да маһыгар дэлээнэлэри быһан биэрэбит. Оттон ол быһыллыбыт дэлээнэ төһө сөпкө туттуллубутун лесничество хонтуруолллуур уонна тутар.
–Айылҕабыт барахсаныбыйыл ойуур баһаара олус аймаабатах курдук. Итиннэ тугу этиэҥ этэй?
– Сайын саҕаланыаҕыттан биһиги улууспутугар син-биир 4 баһаар бэлиэтэммитэ. Күккүрэҕэ уот линията эргэрэн, баҕана сууллан уот тура сылдьыбытын түргэнник умуруорбуппут. Ыгыаттаҕа эмиэ тура сылдьыбыта. Икки баһаар Сүлдьүкээргэ, онтон биирэ эмиэ уот линията быстыытыттан. Онно сылдьан биир куһаҕан көстүүнү көрбүппүт. Линия быстыбытыгар уокка оҕустаран биир тайах уонна эһэ сүүсчэ миэтэрэ сир иһигэр чугас-чугас уокка оҕустаран өлбүт этилэр. Эмиэ дьикти түбэсиһии эбит этэ. Баһаар арыый аҕыйаабыт биричиинэтинэн биһиги дьон-сэргэ ойуурга сылдьарыгар сэрэҕин күүһүрдүбүтүн чорботон бэлиэтиибит уонна биллэн турар, айылҕаттан улахан тутулуктаах буоллаҕа.
– Виктор Алексеевич, эн үлэҥ син-биир айылҕаны харыстааһыны кытта ыкса ситимнээх буоллаҕа. Салгыы ханнык дьаһаллары ылан, айылҕабытын чөл туруктаах оҥоруохпутун сөп дии саныыгыный?
– Билигин улуус да үрдүнэн электрическэй ититиниигэ киирии элбээн, дьон ойуурга оттукка мастыыра лаппа аҕыйаата. Ол ойуур, айылҕа алдьаныыта аҕыйааһыныгар кыра да буоллар оруоллаах. Саатар ыраах баар сирдэргэ бириэмэтин таба тутан өттөөһүнү күүскэ ыытыахха. Сир-дойду олус сэтирдэ. Ол түмүгэр от да аанньа үүммэт, кыыл-сүөл да аһа мөлтүүр. Ойуур баһаарын төрүөтэ онно эмиэ баар. Кылаабынайа- айылҕаны харыстаан туран, сири-уоту оҥостуохха.
– Виктор Алексеевич, чэ, үлэ туһунан кэпсэтиини түмүктүөххэ. Эн үлэҕинэн үксэ даҕаны ойуур «дьиэлээх» киһи буолуоҥ диэн сэрэйэ саныыбын, ордук сайыҥҥы итии-буһуу күннэргэ. Дьиэ кэргэниҥ туһунан билиһиннэрэ түһүөҥ дуо?
– Кэргэмминиин Мариялыын 2 уол, 1 кыыс оҕолоохпут. Улахан уол Дьокуус-кайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын академиятын, оттон кыыс ХИФУ медицинскэй институтун студеннара. Кыра уол иккис кылаас үҥрэнээччитэ. Билиҥҥитэ ити курдук.
Виктор Гуляев бэйэтин туһунан ити курдук бэрт сэмэйдик кэпсии түһэр. Чэ буоллун. Ол эрээри, бу Виктор Алексеевич үлэтигэр олус бэриниилээҕин, билиитэ-көрүүтэ киэҥин, толоругаһын, наада буоллаҕына кытаанаҕын, дьиппиэнин да туһунан урукку да, билиҥҥи да салайааччылара бэлиэтииллэр. Көрдөххө бытаан, көһүүн да курдук, элбэх саҥата суох эрээри, чахчы, дьыала киһитэ диэн, арааһа, ити Виктор курдук үлэһит киһини этэн эрдэхтэрэ. Били, улахан хараабыл чуумпутук уонна наҕыллык устар дииллэрин курдук. Ойуурга киирдэҕинэ, кини курдук түргэн хаамыылаах-сиимиилээх, барыга-бары сатабыллаах киһини буларыҥ уустук дииллэр. Эҥинэ бэйэлээх «эр-бэхтэрин үрдүгэр сэттэтэ эргийбит» эдэр уолаттар ойуурга киирдэхтэринэ сотору буолаат, Виктордарын көхсүн эрэ көрөн хаалаллар эбит.
Дьэ, ити В.А. Гуляев курдук туруу үлэһиттэрдээх да буолан, В.И. Яковлев директордаах «Якутлес-ресурс» ГАУ Сунтаардааҕы филиала билигин биир идэлээхтэрин ортотугар өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр-көстөр үчүгэй үлэлээх, баай, бөҕө материальнай базалаах тэрилтэ буола үүннэ, сайынна. Онно Виктор Гуляев кырата суох кылаата баара чуолкай.
Ойуур үлэһиттэрин күнүнэн ойуур, айылҕа харыстабылын эйгэтигэр сыһыаннаах бары үлэһиттэри эҕэрдэлиибит. Эппиэттээх, сыралаах үлэҕитигэр ситиһиилэри баҕарабыт.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети