1 ыстатыйа. Бу Сокуон сүрүннүүр эйгэтэ 1. Бу Сокуон Саха Өрөспүүбүлүкэтин усулуобуйатыгар тыа хаһаайыстыбатын тэрээһинин уратыларын учуоттаан туран, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр судаарыстыбаннай аграрнай бэлиитикэни олоххо киллэрэргэ быраап төрүттэрин чопчулаан, Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр үөскүүр сыһыаннары сүрүннүүр. 2. Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай аграрнай бэлиитикэтэ Россия Федерациятын судаарыстыбаннай аграрнай бэлиитикэтин быстыспат сорҕотунан, итиэннэ тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр, нэһилиэнньэни аһынан-үөлүнэн хааччыйарга, тыа сиригэр сири-уоту бигэтик сайыннарарга Саха Өрөспүүбүлүкэтин социальнай-экономическай бэлиитикэтин сүрүн хайысхатынан буолар. 3. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыа хаһаайыстыбатын тэрээһинин уратыларынан буолаллар: 1) “Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын туһунан” 2006 сыл ахсынньы 29 күнүнээҕи 264-ФС №-дээх Федеральнай сокуон 7 ыстатыйатын 1 чааһын 2 12 пуунугар сөп түбэһиннэрэн оҥорон таһаарарга табыгаһа суох сиргэ-уокка тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын оҥорон таһаарыы; 2) Россия Федерациятын норуоттара, ол иһигэр хотугу төрүт олохтоох аҕыйах ахсааннаах омуктар, үгэс буолбут олохторун уонна үгэс буолбут култуураларын чөл хаалларыы; 3) ирбэт тоҥ уонна үүнээйи ситэригэр кылгас кэм усулуобуйатыгар сири оҥоруунан дьарыктаныы; 4) сүөһүнү, сылгыны, хотугу дьиэ табатын үгэс быһыытынан иитии, промышленнай булт уонна балыктааһын; 5) тыа сирин үксэ уонна тыа хаһаайыстыбатыгар туһанарга аналлаах сир-уот ойдом сытар уонна мөлтөх суоллаах-иистээх буолан, энергетика тиһигинэн уонна транспорт сырыытынан мөлтөхтүк хааччыллыыта; 6) тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын оҥорон таһаарыы дьыл кэминэн хааччахтанара Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын сиригэр дьыл кэминэн сүрүннэнэр транспорт сырыытын кытта сөп түбэспэтэ. 2 ыстатыйа. Сокуоҥҥа туһаныллар сүрүн өйдөбүллэр 1. Сокуоҥҥа туһаныллар сүрүн өйдөбүллэр Россия Федерациятын уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин сокуоннарынан, итиэннэ бу сокуон 15 ыстатыйатыгар сөп түбэһиннэрэн Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарыы тиһигин орто болдьоххо тэрийиинэн быһаарыллаллар. 2. Сокуон сүрүн сыалын, ол иһигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыа хаһаайыстыбатын сайыннарарга судаарыстыба өйөбүлүн оҥоруу хайысхатын, соругун уонна усулуобуйатын быһаарарга, Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатыгар үлэлиир субъектар уонна объектар быһаарыллаллар. 3 3. Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатыгар үлэ-хамнас субъектарынан буолаллар: 1) “Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын туһунан” 2006 сыл ахсынньы 29 күнүнээҕи 264-ФС №-дээх Федеральнай сокуон 3 ыстатыйатыгар сөп түбэһиннэрэн тыа хаһаайыстыбатын табаарын оҥорон таһаарааччыларынан билиниллэр уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин сиригэр-уотугар тыа хаһаайыстыбатын табаарын оҥорон таһаарааччылар (салгыы – тыа хаһаайыстыбатын табаарын оҥорон таһаарааччылар); 2) тыа хаһаайыстыбатын үлэһиттэрэ - экономика үлэтин-хамнаһын көрүҥнэринэн сүрүн оҥорон таһаарыыга сыһыаннаах үүнээйини үүннэрэргэ, сүөһүнү иитэргэ, хотугу үгэс буолбут салааларга сөп түбэһэр идэлэргэ тыа хаһаайыстыбатын табаарын оҥорон таһаарарга наймыыга үлэлээччилэр; 3) бу Сокуон 18 ыстатыйатын 4 чааһыгар сөп түбэһиннэрэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин муниципальнай тэриллиилэрин таһымыгар үлэлиир тыа хаһаайыстыбатыгар уонна сиргэ сыһыаннаах специалистар; 4) бу Сокуон 13 ыстатыйатыгар сөп түбэһиннэрэн тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын соҕотуопкалыыр, таҥастыыр уонна батарар биир кэлим тиһик кыттааччылара; 5) бу Сокуон 15 ыстатыйатыгар ыйыллыбыт үлэ-хамнас көрүҥнэринэн тыа хаһаайыстыбатын тэрээһинин технологиятын хааччыйар тэрилтэлэр; 6) бу сокуон 16 ыстатыйатыгар ыйыллыбыт үлэ-хамнас көрүҥнэринэн тыа хаһаайыстыбатын ресурсанан хааччыйар юридическай сирэйдэр; 7) бу сокуон 17, 18 уонна 19 ыстатыйаларыгар сөп түбэһиннэрэн тыа хаһаайыстыбатын науканан, каадырынан уонна иһитиннэриинэн хааччыйыы тэрээһиннэрин олоххо киллэрэр юридическай сирэйдэр; 8) тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр стратегическай былаан докумуоннарын эппиэттээх толорооччуларынан буолар Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай былааһын толорор уорганнара; 4 9) түөлбэлэр уонна куорат уокуруктарын састаабыгар киирэр тыа сирин нэһилиэнньэлээх пууннарыгар тыа хаһаайыстыбатыгар оҥорон таһаарыыны сайыннарыы, тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын, сырьетун уонна аһын-үөлүн ырыынагын кэҥэтэргэ усулуобуйаны тэрийии чэрчитинэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин муниципальнай оройуоннарын уонна куорат уокуруктарын олохтоох бэйэни салайыныы уорганнара; 10) тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарыытын сайдыытыгар көмөлөһөр үлэ чэрчитинэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин куорат уонна тыа сирин түөлбэлэрин олохтоох бэйэни салайыныы уорганнара; 11) тыа хаһаайыстыбатын табаарын оҥорон таһаарааччылар араас категорияларын түмэр ассоциациялар уонна сойуустар. 4. Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын өйүүргэ судаарыстыба көмөлөһөр дьаһалларын тыырар туһуттан, тыа хаһаайыстыбатын табаарын оҥорон таһаарааччыларынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын үлэтин маннык субьектарын бэлиэтиибит: 1) тыа хаһаайыстыбатын тирэх тэрилтэлэрэ – түөлбэлэргэ уонна куорат уокуруктарын састаабыгар киирэр тыа сирин нэһилиэнньэлээх пууннарыгар тиһиги олохтуур хаһаайыстыбаларынан буолар биирдиилээн урбаанньыттар (бааһынай (фермер) хаһаайыстыбаларын баһылыктарын киллэрэн туран) уонна юридическай сирэйдэр (бааһынай (фермер) хаһаайыстыбаларын киллэрэн туран); 2) саҥа саҕалыыр фермердэр – биирдиилээн урбаанньыт быһыытынан үс бүтэһик сыл устата урбаанынан дьарыктамматах бааһынай (фермер) хаһаайыстыбаларын баһылыктара уонна (эбэтэр) бас билэр бааһынай (фермер) хаһаайыстыбаларыттан ураты коммерческай тэрилтэ учредителинэн (кыттааччытынан) буолбат бааһынай (фермер) хаһаайыстыбаларын баһылыктара; 5 3) гражданнар кэтэх хаһаайыстыбалара – “Кэтэх хаһаайыстыба туһунан” 2003 сыл от ыйын 07 күнүнээҕи 112-ФС №-дээх федеральнай сокуоҥҥа сөп түбэһиннэрэн үлэлиир гражданнар. 5. Тыа хаһаайыстыбатын тирэх тэрилтэлэрин реестрэ уонна онно киллэрии киритиэрийэ агропромышленнай комплекс уонна хотугу үгэс буолбут салаалар эйгэлэригэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин боломуочуйалаах толорор уорганнарынан оҥоһуллар. 6. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр гражданнар кэтэх хаһаайыстыбанан дьарыктарын уратыта Саха Өрөспүүбүлүкэтин чопчу сокуонунан сүрүннэнэр. 7. Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр стратегическай былаан докумуоннарын эппиэттээх толорооччуларынан буолар Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай былааһын толорор уорганнарыгар сүрүн уорганынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай былааһын үрдүкү толорор уорганын дьаһалынан быһаарыллар агропромышленнай комплекс уонна хотугу үгэс буолбут салаалар эйгэлэригэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин боломуочуйалаах толорор уоргана буолар. 8. Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатыгар үлэ-хамнас объектарынан буолаллар: 1) тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарар объектара – тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарыытыгар туһаныллар, тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын соҕотуопкалыырга, таҥастыырга уонна харайарга, ас-үөл бородууктатын оҥорон таһаарарга туһаныллар дьиэлэр уонна тутуулар; 2) тыа хаһаайыстыбатын инфраструктуратын объектара – мелиорация тиһигэ, тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарар объектарыгар 6 холбонор инженернэй ситимнэр (ититэр, газовай уонна уот ситимнэрэ, уу турбата), тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарар объектарыгар уонна тыа хаһаайыстыбатыгар туһаныллар сирдэргэ диэри массыына суола уонна кыһыҥҥы суол; 3) тыа хаһаайыстыбатын сүөһүтэ уонна дьиэ көтөрө; 4) тыа хаһаайыстыбатыгар аналлаах сирдэр уонна нэһилиэнньэлээх пууннарга тыа хаһаайыстыбатыгар туһаныллар зоналар; 5) сир араас категорияларыгар таба мэччийэр сирэ; 6) бултуур сир; 7) балыгы бултуур учаастактар; 8) балыгы ууһатар учаастактар; 9) тыа хаһаайыстыбатын олохтоох оҥорон таһаарыы бородууксуйата – Саха Өрөспүүбүлүкэтин сиригэр-уотугар тыа хаһаайыстыбатын табаарын оҥорон таһаарааччыларынан оҥоһуллубут тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйата; 10) хотугу үгэс буолбут салаа булдун бородууксуйата – Саха Өрөспүүбүлүкэтин сиригэр-уотугар бултаммыт уонна балыктаммыт бородууксуйа; 11) тыа хаһаайыстыбатын олохтоох оҥорон таһаарыыттан уонна хотугу үгэс буолбут салаа булдун бородууксуйатыттан оҥоһуллар ас-үөл бородууксуйата, түүлээх уонна тирии оҥоһуктар, промышленнай табаар уонна сырье араас көрүҥнэрэ; 12) тыа хаһаайыстыбатын сүөһүтүн уонна дьиэ көтөрүн аһылыга, ол иһигэр от, сиилэс, сенаж, концентрированнай аһылык. 9. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыа хаһаайыстыбатын тэрээһинин уратыларын быһаарар инниттэн тэрээһиннэрин уонна салалталарын бэрээдэгэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин кэккэ сокуоннарынан быһаарыллар тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарар объектарыттан маннык объектар чорботуллаллар: 7 1) сайыҥҥы фермалар (сайылыктар); 2) сылгы иитэр базалар; 3) таба иитэр базалар. 3 ыстатыйа. Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай аграрнай бэлиитикэтин сыала, бириинсиптэрэ уонна сүрүн хайысхалара 1. Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай аграрнай бэлиитикэтин сыала, бириинсиптэрэ уонна сүрүн хайысхалара “Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын туһунан” 2006 сыл ахсынньы 29 күнүнээҕи 264-ФС №-дээх Федеральнай сокуонунан олохтоммут судаарыстыбаннай аграрнай бэлиитикэ сыалыгар-соругар, бириинсиптэригэр уонна сүрүн хайысхаларыгар сөп түбэһэллэр. 2. Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай аграрнай бэлиитикэтин эбии сыалынан-соругунан буолар: 1) Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыа хаһаайыстыбатын тэрийии уратыларын учуоттаан, тыа хаһаайыстыбатын үлэтин-хамнаһын эбии дьаһалларынан өйөөһүн; 2) тыа сирин инфраструктуратын сайыннарыы уонна тыа хаһаайыстыбатын тупсарыы нөҥүө Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын сирин нэһилиэнньэтин олорор уонна үлэлиир усулуобуйаларын тупсарыы; 3) Саха Өрөспүүбүлүкэтин нэһилиэнньэтин тыа хаһаайыстыбатын олохтоох бородууксуйатынан хааччыйар таһымы үрдэтии. 4 ыстатыйа. Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын стратегическай былаана 1. Саха Өрөспүүбүлүкэтин социальнай-экономическай сайдыытын стратегиятын чэрчитинэн оҥоһуллар Саха Өрөспүүбүлүкэтин стратегическай 8 былаанын докумуонугар Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай аграрнай бэлиитикэтин сыаллара, бириинсиптэрэ уонна хайысхалара, тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын сыалын-соругун ситиһии көрдөрүүлэрэ киирэллэр. 2. Уһун болдьохтоох уонна (эбэтэр) орто болдьохтоох түһүмэххэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин социальнай-экономическай сайдыытын билгэлээһин чэрчитинэн оҥоһуллар Саха Өрөспүүбүлүкэтин стратегическай былаанын докумуонугар Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын сайдыытын ситиһии таһымын, уһун болдьохтоох уонна (эбэтэр) орто болдьохтоох түһүмэххэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын сайдыытын ис усулуобуйаларын уонна характеристикаларын барыйааннарын быһаарыы, Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын сайдыытын көрдөрүүлэрин уонна харгыстарын быһаарыы уонна тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын тус көрдөрүүлэрэ ыйыллаллар. 3. Былааны уонна программалары оҥоруу чэрчитинэн тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин стратегическай былаанын докумуоннарынан буолаллар: 1) Саха Өрөспүүбүлүкэтин социальнай-экономическай сайдыытын стратегиятын олоххо киллэрии тэрээһиннэрин былааныгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын сайдыытын түһүмэҕэ; 2) тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр, бас билиини салайыыга сир ресурсаларын салайыы түһүмэҕэ, тыа сирин территорияларын уонна инфраструктуратын бигэтик сайыннарыыга Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай программалара; 3) Саха Өрөспүүбүлүкэтин сирин-уотун былааннааһын схематыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарар объектарын тутуу схематын түһүмэҕэ. 9 4. Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр стратегическай былаан докумуоннарын оҥорорго, олоххо киллэрэргэ уонна мониторинныырга эппиэтинэстээҕинэн агропромышленнай комплекска уонна хотугу үгэс буолбут салааларга боломуочуйалаах Саха Өрөспүүбүлүкэтин толорор былааһын уорганнара буолаллар. 5. Толорор былаас федеральнай уорганнарын уонна олор территориятааҕы уорганнарын, тыа хаһаайыстыбатын эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин стратегическай былааннааһын чааһыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай былааһын толорор уорганнарын кытта ситимнээх үлэни олохтуур иһин эппиэтинэстээҕинэн агропромышленнай комплекска уонна хотугу үгэс буолбут салааларга боломуочуйалаах Саха Өрөспүүбүлүкэтин толорор былааһын уорганнара буолаллар. 6. Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай программатыгар бу сокуон 6 ыстатыйатыгар ыйыллыбыт бириинсиптэргэ уонна сүрүн хайысхаларга, итиэннэ бу сокуон 7 ыстатыйатыгар ыйыллыбыт сыалга-сорукка уонна усулуобуйаларга сөп түбэһиннэрэн тыа хаһаайыстыбатын сайыннарарга оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлүн кээмэйэ уонна көрүҥэ быһаарыллар. 7. Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай программатын тус сыаллаах индикатордара олохтоноллор: 1) орто болдьохтоох уонна уһун болдьохтоох түһүмэххэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин социальнай-экономическай сайдыытын билгэлээһин кээмэйдэрин учуоттаан; 2) Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнигэр туһаайан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана сыл аайы оҥорор Анал этиитин олоххо 10 киллэрэр дьаһаллар чэрчилэринэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин нуормалыыр аакталарынан тыа хаһаайыстыбатын эйгэтигэр олохтонор сорудахтары учуоттаан; 3) тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын судаарыстыба өттүттэн өйүүр сыалы-соругу туруорарга олохтонор көрдөрүүлэр түмүктэрин учуоттаан. 8. Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай программатынан олохтоммут көрдөрүүлэр манныкка сөп түбэһиннэрэн уларыйаллар: 1) Россия Федерациятын уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин сокуоннарыгар уларытыылар киирдэхтэринэ; 2) туһааннаах үп сылыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай бюджетын туһунан Саха Өрөспүүбүлүкэтин сокуонугар тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын судаарыстыбаннай өйөбүлүн көрдөрүүлэрэ уларыйдаҕына; 3) Саха Өрөспүүбүлүкэтин социальнай-экономическай сайдыытын орто болдьохтоох уонна уһун болдьохтоох түһүмэхтэргэ билгэлэрин көрдөрүүлэрэ уларыйдаҕына; 4) Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнигэр туһаайан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана сыл аайы оҥорор Анал этиитин олоххо киллэрэр дьаһаллар чэрчилэринэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин нуормалыыр аакталарынан тыа хаһаайыстыбатын эйгэтигэр олохтонор сорудахтарга олоҕуран. 9. Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр судаарыстыбаннай программаны олоххо киллэрии хаамыытын туһунан сыллааҕы отчуот Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай былааһын толорор уорганнарын үлэлэрин-хамнастарын түмүктэрин туһунан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханын сыл аайы оҥоһуллар отчуотугар киллэриллэр, ол иһигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнэ туруорбут боппуруостарыгар эмиэ. 11 10. Муниципальнай тэриллиилэр таһымнарыгар тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр стратегическай былаан докумуоннарынан тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын муниципальнай программалара (хос программалара) буолаллар. 11. Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын муниципальнай программаларын (хос программаларын) оҥорорго уонна олоххо киллэрэргэ, олор кээмэйдэрин учуоттуурга уонна ырытарга методическай сүбэлэри агропромышленнай эйгэҕэ боломуочуйалаах Саха Өрөспүүбүлүкэтин толорор уоргана бигэргэтэр. 12. Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай программатын кэриҥнэрин чэрчитинэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин кэлим уонна бырайыактаммыт программалара олоххо киллэриллэллэр, ол иһигэр тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын уонна тыа сирин бигэтик сайыннарыы программатын тэрээһиннэрин Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай бюджетыттан уонна федеральнай бюджеттан кыттыгас үбүлээһин. 13. Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин кэлим уонна бырайыактаммыт программаларын оҥоруу, олоххо киллэрии уонна көдьүүһүн сыаналааһын бэрээдэгэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын уурааҕынан бигэргэнэр. 5 ыстатыйа. Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай программатын үбүнэн хааччыйыы 1. Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай программатын үбүнэн хааччыйыы 12 источнигынан араас таһымнаах бюджет сириэстибэлэрэ, тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын өйүүргэ угуллар Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатыгар үлэлиир субъектар бэйэлэрэ бас билэр уонна тастан тардыбыт сириэстибэлэрэ буолаллар. 2. Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай бюджетыттан тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар бэриллэр судаарыстыба өйөбүлэ бу сокуоҥҥа ыйыллыбыт хайысхалар чэрчилэринэн Россия Федерациятын уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин сокуоннарыгар сөп түбэһиннэрэн уонна туһааннаах кэмҥэ тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай программатын кэриҥнэригэр олоҕуран ыытыллар. 3. Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын федеральнай бюджет сириэстибэтин суотугар кыттыгас үбүлээһин Россия Федерациятын Бырабыыталыстыбата олохтообут усулуобуйаларыгар сөп түбэһиннэрэн оҥоһуллар. 4. Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай программатын Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай бюджетыттан үбүлээһин кээмэйин быһаарарга маннык көрдөрүүлэр чопчу уонна барыллаан хамсааһыннара учуоттанар: 1) Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын баалабай бородууксуйатын кээмэйэ; 2) тыа хаһаайыстыбатыгар туһаныллар энергия ресурсаларын, сырьену уонна промышленнай бородууксуйаны оҥорон таһаарааччылар сыаналарын индексэ; 3) тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай программатын тус сыаллаах 13 индикатордарын толоруу таһыма, ол иһигэр тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарыытын көрдөрүүлэрэ; 4) тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын соҕотуопкатын мэктиэлэммит сыанатын таһыма. 5. Туһааннаах үп түһүмэҕэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай бюджетын туһунан Саха Өрөспүүбүлүкэтин cокуона күүһүгэр киирбит күнүттэн биир ый иһигэр кэмҥэ тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай программатын үбүлүүргэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын уурааҕынан тыа хаһаайыстыбатын сайыннарарга судаарыстыбаннай өйөбүлү оҥоруу бэрээдэгэ (быраабылата) оҥоһуллар. 6. Тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын оҥорон таһаарарга ыытыллар ороскуоту үбүлээһин тыа хаһаайыстыбатын үлэтин толорорго аналлаах технологическай болдьохтору учуоттаан оҥоһуллар. 7. Тыа хаһаайыстыбатын үлэтин-хамнаһын өйүүргэ аналлаах кэккэ судаарыстыбаннай боломуочуйалар Саха Өрөспүүбүлүкэтин сокуонугар олоҕуран Саха Өрөспүүбүлүкэтин олохтоох бэйэни салайыныы уорганнарыгар бэриллэллэр. 8. Саха Өрөспүүбүлүкэтин олохтоох бэйэни салайыныы уорганнара тыа хаһаайыстыбатын үлэтин-хамнаһын өйүүргэ кэккэ судаарыстыбаннай боломуочуйаларын олоххо киллэрэр бырааптара уонна эбээһинэстэрэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин туһааннаах сокуоннарынан олохтонор. 6 ыстатыйа. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлүн бириинсиптэрэ уонна сүрүн хайысхалара 14 1. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлүн бириинсиптэринэн буолаллар: 1) тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлүн көрүҥнэрин уонна усулуобуйаларын туһунан иһитиннэрии өйдөнүмтүө уонна тоҕоостоох буолуохтаах; 2) тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлэ көстөр түмүктээх буолуохтаах; 3) тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлэ чопчу аадырыстаах буолуохтаах; 4) судаарыстыба өйөбүлүн бас билии көрүҥүттэн тутулуга суох тыа хаһаайыстыбатыгар үлэлиир бары субъектар тэҥҥэ ылыахтаахтар; 5) тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлүнэн туһанар юридическай уонна физическай сирэйдэр, ол иһигэр биирдиилээн урбаанньыттар, оҥоһуллар көмөнү көдьүүстээхтик уонна тус аналынан туһаналларын иһин эппиэтинэһи сүгүөхтээхтэр; 6) судаарыстыба өйөбүлүнэн туһанааччылар көмө оҥоһуллар усулуобуйатын, сыалын-соругун уонна бэрээдэгин тутуһалларыгар судаарыстыба өттүттэн хонтуруол олохтонуохтаах; 7) тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлэ көрүҥнэринэн уонна кээмэйдэринэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин айылҕа-климат зоналарга уонна экономическай үлэ-хамнас хайысхаларыгар тыырыллыахтаах. 2. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлүн сүрүн хайысхаларынан буолаллар: 1) сүөһүнү иитиигэ уонна үүнээйини үүннэриигэ тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын табаарынай оҥорон таһаарыыта, ол иһигэр тирэх тыа хаһаайыстыбатын тэрилтэлэрин уонна саҥа саҕалыыр фермердэри тумус тутан өйөөһүн; 15 2) гражданнар кэтэх хаһаайыстыбаларын тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатынан бэйэлэрэ хааччыныылара; 3) сүөһү аһылыгын оҥорон таһаарыы; 4) хотугу үгэс буолбут салаалар; 5) тыа хаһаайыстыбатыгар анаан дьиэ сүөһүтүн үксэтии; 6) тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын соҕотуопкалааһын, таҥастааһын уонна батарыы; 7) тыа хаһаайыстыбатын тэрээһинин технологиянан хааччыйыы; 8) тыа хаһаайыстыбатын материальнай-техническэй уонна ресурсанан хааччыйыы; 9) тыа хаһаайыстыбатын наука өттүттэн хааччыйыы; 10) тыа хаһаайыстыбатын каадырынан хааччыйыы; 11) бааһына кырыс буора үүнүүнү биэрэр кыаҕын үрдэтии, тыа хаһаайыстыбатыгар уруккуттан туһаныллар сир-уот иэнин чөлүгэр түһэрии; 12) нэһилиэнньэлээх пууннарга тыа хаһаайыстыбатыгар туһанарга аналлаах сирдэри уонна тыа хаһаайыстыбатыгар туһаныллар зоналары көдьүүстээхтик туһаныы уонна чааһынай бас билиигэ биэрии; 13) тыа сирин инфраструктуратын сайыннарыы. 7 ыстатыйа. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлүн сыала-соруга уонна усулуобуйалара 1. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлүн биэрии сыала-соруга хас биирдии хайысхаҕа уонна ылааччыга олохтонор уонна тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай программатын тус сыаллаах индикатордарыгар сөп түбэһиннэрэн судаарыстыба өйөбүлүн оҥорор туһунан сөбүлэһиигэ судаарыстыба көмөтүн туһаныы түмүк көрдөрүүлэрэ ыйыллаллар (салгыы – түмүк көрдөрүүлэр). 16 2. Түмүк көрдөрүүлэри агропромышленнай комплекс уонна хотугу үгэс буолбут салаа эйгэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин боломуочуйалаах толорор уорганнара олохтууллар. 3. Түмүк көрдөрүүлэр маннык ирдэбиллэргэ сөп түбэһиэхтээхтэр: 1) хас үп сылын аайы тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлүнэн туһанар тыа хаһаайыстыбатын субъектарыгар уонна хас биирдии өйөбүл көрүҥнэригэр түмүгэ кээмэйдэнэр көрдөрүүлэри олохтооһун; 2) бу сокуон сыалын-соругун чэрчитинэн буолуохтаах; 3) кээмэйдэнэр түмүк көрдөрүүнү ситиһии бэрэбиэркэлэниэхтээх. 4. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлүн сүрүн усулуобуйаларынан буолаллар: 1) сөбүлэһиинэн олохтоммут түмүк көрдөрүүлэри ситиһэргэ тыа хаһаайыстыбатын туһаныллар үлэ объектара, итиэннэ атын да актыыптар баар буолуохтаахтар; 2) бу Сокуон 19 ыстатыйатын 7 чааһынан быһаарыллар бэрээдэгинэн тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарар объектарын тутарга (уларытан тутарга) Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарар объектарын олохтооһун схематын ирдэбиллэрин тутуһуу; 3) бу Сокуон 15 ыстатыйатын 4 чааһынан быһаарыллар бэрээдэгинэн Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр Орто болдьоххо тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарыытын тиһигэр сөп түбэһиннэрэн тыа хаһаайыстыбатын тэрээһинин технологиятын тутуһуу; 4) судаарыстыба өйөбүлүнэн туһанааччылар агропромышленнай комплекс уонна хотугу үгэс буолбут салаалар эйгэлэригэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин боломуочуйалаах толорор уорганнарыгар олохтоммут киэбинэн уонна болдьоххо отчуот туттарыы, ол иһигэр бу Сокуон 19 17 ыстатыйатын 5 чааһынан быһаарыллар бэрээдэгинэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин Тыатын хаһаайыстыбатын биир кэлим иһитиннэрэр-ырытар тиһик чэрчитинэн. 5. Сөбүлэһиинэн олохтоммут көрдөрүүлэри ситиһэргэ көмөлөһөр, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлүн хайысхаларынан тыырыллыбыт тыа хаһаайыстыбатын объектарын, итиэннэ атын да актыыптар кэрискэлэрэ агропромышленнай комплекс уонна хотугу үгэс буолбут салаалар эйгэлэригэр боломуочуйалаах Саха Өрөспүүбүлүкэтин толорор уорганнарынан олохтоноллор. 8 ыстатыйа. Сүөһүнү иитии сүрүн салааларыгар судаарыстыба өйөбүлэ 1. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр ынах сүөһүнү, сылгыны, сибиинньэни, дьиэ көтөрүн иитии тыа хаһаайыстыбатын сүрүн салааларынан буолаллар. 2. Саха Өрөспүүбүлүкэтин усулуобуйатыгар сүөһүнү иитии сүрүн уратылара: 1) Россия Федерациятын норуоттарын сүөһүнү уонна сылгыны иитиигэ үгэстэрэ; 2) тыа хаһаайыстыбатын сүөһүтэ мөлтөх бородууксуйаны биэрэр төрүөтүнэн ирбэт тоҥ усулуобуйатыгар оттуур уонна мэччирэҥ сирдэр мөлтөх үүнүүлээхтэрэ буолар; 3) сүөһүнү, сибиинньэни, дьиэ көтөрүн иитэргэ элбэх эбии ороскуоту ирдиир уһун кыстык кэмэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үгүс нэһилиэнньэлээх пууннара инженернэй өттүнэн хааччыллыыларын таһыма намыһах; 18 4) Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыа сирэ үксэ энергетическэй тиһигинэн уонна транспорынан мөлтөх хааччыллыылааҕын быһыытынан сүөһүнү иитэргэ ороскуоттанар энергетическэй уонна материальнай- техническэй ресурсалар үрдүк сыаналаахтар; 5) сайыҥҥы кэмҥэ ынах сүөһүнү сайыҥҥы фермаларга (сайылыктарга) иитии; 6) кыһыҥҥы кэмҥэ сылгыны сылгы базаларыгар иитии; 7) саха ураты боруодалаах ынаҕын уонна сылгытын иитии. 3. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр сүөһүнү иитии кэккэ уратылара Саха Өрөспүүбүлүкэтин сокуоннарынан быһаарыллаллар, ол иһигэр: 1) сайыҥҥы фермалары (сайылыктары) тэрийии уонна үлэлэтии бэрээдэгэ; 2) саха сүөһүтүн генофондун чөл хаалларыы уонна туһаныы; 3) сылгыны үөрдээн иитии үлэтэ уонна тэрээһинин бэрээдэгэ. 4. Сүөһүнү иитии сүрүн салааларыгар судаарыстыба өйөбүлэ маннык хайысхаларга оҥоһуллар: 1) Саха Өрөспүүбүлүкэтин нэһилиэнньэтин олохтоох оҥорон таһаарыы бородууксуйатынан, ол иһигэр гражданнар кэтэх хаһаайыстыбаларын бородууксуйатынан, хааччыйыы таһымын үрдэтиигэ; 2) Саха Өрөспүүбүлүкэтин усулуобуйатыгар сүөһүнү иитии уратыларыттан үөскүүр оҥорон таһаарар уонна инвестиционнай ороскуот сорҕотун толуйууга; 3) саха сүөһүтүн боруодатын, сылгы саха, мэгэдьэк уонна приленскэй боруодатын чөл хаалларыыга, харыстааһыҥҥа уонна сайыннарыыга. 19 5. Сүөһүнү иитии сүрүн салааларыгар судаарыстыба өйөбүлүн оҥоруу бэрээдэгэ (быраабылата) Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын уурааҕынан бигэргэнэр. 9 ыстатыйа. Сүөһү аһылыгын оҥорон таһаарыыга судаарыстыба өйөбүлэ 1. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр оҥоһуллар сүөһү аһылыгын сүрүн көрүҥнэринэн сүөһү аһылыгын бааһынаҕа уонна ходуһаҕа ыһан, үүннэрэн уонна айылҕа биэрбитинэн бэлэмнээһин, концентрированнай аһылыгы бэлэмнээһин буолар. 2. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр сүөһү аһылыгын бэлэмнээһин сүрүн уратылара: 1) сүөһү аһылыгын култуурата ситэригэр табыгаһа суох кылгас кэм уонна ирбэт тоҥ усулуобуйатыгар оттуур ходуһалар уонна бааһыналар намыһах үүнүүлээхтэр; 2) үгүс ходуһаҕа транспорт сылдьарыгар суол суох; 3) сүөһүнү уонна сылгыны мэччирэҥҥэ ыытан иитэр инниттэн ходуһалары уонна бааһыналары күрүөлээһин үрдүк ороскуота; 4) концентрированнай сүөһү аһылыгын бэлэмнииргэ уонна туһанааччыларга тиэрдэргэ энергетическэй уонна материальнай-техническэй ресурса үрдүк сыаната. 3. Сүөһү аһылыгын оҥорон таһаарыыга судаарыстыба өйөбүлүн сүрүн хайысхаларынан буолаллар: 1) Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр сүөһүнү иитэргэ сөп буолар дороххой уонна сүмэлээх аһылыгы бэлэмнээһин тэрээһинэ; 2) Саха Өрөспүүбүлүкэтин усулуобуйатыгар сүөһү аһылыгын бэлэмнээһин уратыларын аахсан, оҥорон таһаарар уонна инвестиционнай ороскуот сорҕотун толуйуу. 20 4. Сүөһү аһылыгын бэлэмнээһини сайыннарарга судаарыстыба өйөбүлүн оҥоруу бэрээдэгэ (быраабылата) Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын уурааҕынан бигэргэнэр. 10 ыстатыйа. Үүнээйини үүннэрии сүрүн салааларыгар судаарыстыба өйөбүлэ 1. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр хортуоппуй, оҕуруот аһа, туорахтаах култуура үүнээйини үүннэрии сүрүн салааларынан буолаллар. 2. Саха Өрөспүүбүлүкэтин усулуобуйатыгар үүнээйини үүннэрии сүрүн уратылара: 1) үүнээйи ситэригэр табыгаһа суох кылгас кэм уонна ирбэт тоҥ усулуобуйатыгар мөлтөх үүнүүнү ылыы; 2) уһун кыһыҥҥы кэм устата үүнээйи бородууксуйатын харайыы үрдүк ороскуота; 3) Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр үүнээйини үүннэрии энергетическэй тиһигинэн уонна транспорынан мөлтөхтүк хааччыллыытын түмүгэр энергетическэй уонна материальнай-техническэй ресурсалар үрдүк сыаналара. 3. Үүнээйини үүннэрии сүрүн салааларыгар судаарыстыба өйөбүлүн сүрүн хайысхаларынан буолаллар: 1) Саха Өрөспүүбүлүкэтин усулуобуйатыгар үүнээйини үүннэрии уратыларыттан үөскүүр оҥорон таһаарар уонна инвестиционнай ороскуот сорҕотун толуйуу; 2) Саха Өрөспүүбүлүкэтин нэһилиэнньэтин олохтоох үүнээйилэринэн хааччыйыы таһымын үрдэтии. 21 4. Үүнээйини үүннэрии сүрүн салааларыгар судаарыстыба өйөбүлүн оҥоруу бэрээдэгэ (быраабылата) Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын уурааҕынан бигэргэнэр. 11 ыстатыйа. Хотугу үгэс буолбут салааларга судаарыстыба өйөбүлэ 1. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр хотугу үгэс буолбут салааларынан хотугу дьиэ табатын иитии, промышленнай бултааһын уонна балыктааһын буолаллар. 2. Хотугу үгэс буолбут салаалар эйгэлэригэр быраап сыһыаннара Саха Өрөспүүбүлүкэтин кэккэ сокуоннарынан сүрүннэнэллэр. 3. Хотугу үгэс буолбут салааларга судаарыстыба өйөбүлүн сүрүн хайысхаларынан буолаллар: 1) хотугу төрүт олохтоох аҕыйах ахсааннаах омуктар үгэс буолбут олохторун уонна култуураларын чөл хаалларыы; 2) Саха Өрөспүүбүлүкэтин нэһилиэнньэтэ таба уонна балык бородууксуйатынан хааччыллар таһымын үрдэтии; 3) Саха Өрөспүүбүлүкэтин чэпчэки промышленноһын Саха сиригэр оҥоһуллубут түүлээх уонна тирии сырьетунан хааччыйыы; 4) Саха Өрөспүүбүлүкэтин кэккэ сокуоннарынан сүрүннэнэр хотугу үгэс буолбут салаалар уратыларыттан үөскүүр оҥорон таһаарар уонна инвестиционнай ороскуоттар сорҕолорун толуйуу. 4. Хотугу үгэс буолбут салааларга оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлүн бэрээдэгэ (быраабылата) Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын уурааҕынан бигэргэнэр. 22 12 ыстатыйа. Тыа хаһаайыстыбатыгар аналлаах харамайы иитэргэ судаарыстыба өйөбүлэ 1. Тыа хаһаайыстыбатыгар аналлаах харамайы иитии Саха Өрөспүүбүлүкэтин биологическай ресурсатын оҥорон таһаарар кыаҕын көдьүүстээхтик туһанарга туһаайыллар. 2. Саха Өрөспүүбүлүкэтин усулуобуйатыгар тыа хаһаайыстыбатыгар аналлаах харамайы иитии кэскиллээх көрүҥнэринэн табаарынай балыгы ууһатыы (табаарынай аквакултуура) уонна килиэккэҕэ кыылы иитии буолар. 3. Табаарынай балыгы ууһатарга быраап сыһыаннара “Балыгы ууһатыы (табаарынай аквакултуура) туһунан уонна Россия Федерациятын кэккэ сокуон аакталарыгар уларытыылары киллэрэр туһунан” 2013 сыл от ыйын 02 күнүнээҕи 148-ФС №-дээх Федеральнай сокуонунан сүрүннэнэр. 4. Табаарынай балыгы ууһатарга (табаарынай аквакултуура) уонна килиэккэҕэ кыылы иитэргэ судаарыстыба өйөбүлүн сүрүн хайысхаларынан буолаллар: 1) Саха Өрөспүүбүлүкэтин нэһилиэнньэтин табаарынай балыгы ууһатыы бородууксуйатынан хааччыйыы; 2) Саха Өрөспүүбүлүкэтин уу объектарын (күөллэрин) балык саппааһынан байытыы; 3) Саха Өрөспүүбүлүкэтин чэпчэки промышленноһын Саха сиригэр оҥоһуллубут түүлээх сырьетунан хааччыйыы. 5. Тыа хаһаайыстыбатыгар аналлаах харамайы иитэргэ оҥоһуллар судаарыстыба өйөбүлүн бэрээдэгэ (быраабылата) Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын уурааҕынан бигэргэнэр. 23 13 ыстатыйа. Тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын соҕотуопкатын, таҥастааһын уонна батарыы биир кэлим тиһигэ 1. Тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын соҕотуопкатын, таҥастааһын уонна батарыы биир кэлим тиһигэ маннык соруктары олоххо киллэрэргэ туһуланар: 1) тыа хаһаайыстыбатын табаарын оҥорон таһаарааччылартан тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын мэктиэлэммит сыананан соҕотуопкалаан тыа хаһаайыстыбатыгар табаарынай оҥорон таһаарыыны өйөөһүн; 2) Саха Өрөспүүбүлүкэтин нэһилиэнньэтин олохтоох тыа хаһаайыстыбатын табаарынан уонна аһынан-үөлүнэн хааччыйыы таһымын үрдэтии; 3) Саха Өрөспүүбүлүкэтин чэпчэки промышленноһын Саха сиригэр оҥоһуллубут түүлээх уонна тирии сырьетунан хааччыйыы. 2. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын соҕотуопкатын, таҥастааһын уонна батарыы биир кэлим тиһигин сүрүн кыттааччыларынан буолаллар: 1) тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын туттарааччылар – боломуочуйалаах соҕотуопкалыыр тэрилтэлэргэ бултаабыт уонна оҥорон таһаарбыт тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйаларын туттарар тыа хаһаайыстыбатын табаарын оҥорон таһаарааччылар; 2) таҥастыыр тэрилтэлэр – тыа хаһаайыстыбатын уонна хотугу үгэс буолбут салааларга олохтоох оҥорон таһаарыы бородууксуйатыттан промышленнай табаар уонна сырье араас көрүҥнэрин – аһы-үөлү, түүлээх уонна тирии оҥоһуктары оҥорон таһаарыынан дьарыктанар юридическай 24 сирэйдэр (судаарыстыбаннай (муниципальнай) тэрилтэлэртэн ураты), биирдиилээн урбаанньыттар; 3) боломуочуйалаах соҕотуопкалыыр тэрилтэлэр – Саха Өрөспүүбүлүкэтин боломуочуйалаах толорор уорганнарынан, итиэннэ олохтоох бэйэни салайыныы уорганнарынан агропромышленнай комплекска уонна хотугу үгэс буолбут салааларга тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын соҕотуопкалыырга анаммыт таҥастыыр тэрилтэлэр; 4) батарар уонна тыа хаһаайыстыбатын хааччыйар кэпэрэтиип ньыматынан тэриллибит тыа хаһаайыстыбатын потребительскай ырыынактара; 5) Саха Өрөспүүбүлүкэтин сиригэр-уотугар оҥоһуллар ас-үөл бородууксуйатын хаачыстыбатын хонтуруоллуур юридическай сирэйдэр. 3. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр боломуочуйалаах соҕотуопкалыыр тэрилтэлэр үлэлэрин-хамнастарын сүрүн хайысхаларынан буолаллар: 1) олохтоох сүөһүттэн ылыллар үүт уонна эт бородууксуйатын оҥорон таһаарыы; 2) олохтоох үүнээйи бородууксуйатын таҥастааһын; 3) хотугу дьиэ табатын бэлэм бородууксуйатын уонна сырьетун оҥорон таһаарыы, ол иһигэр таба этин, муоһун (панта), түүлээх уонна тирии сырьетын, хаанын; 4) балыгы уонна балык бородууксуйатын оҥорон таһаарыы; 5) Саха Өрөспүүбүлүкэтин сиригэр-уотугар бултаммыт уонна оҥоһуллубут сырьеттан тирии уонна түүлээх оҥоһуктары оҥоруу; 6) айылҕаҕа дьаалатынан үүнэр отону уонна үүнээйини таҥастааһын. 4. Тыа хаһаайыстыбатын уонна булдун бородууксуйатын соҕотуопкатын мэктиэлэммит сыанатын сыл аайы тыа хаһаайыстыбатын уонна булдун бородууксуйатын туттарааччылары кытта сөбүлэһиннэрэн, тыа 25 хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын соҕотуопкатын мэктиэлэммит сыанатын оҥоруу методикатын тутуһан, боломуочуйалаах соҕотуопкалыыр тэрилтэ олохтуур. 5. Тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын соҕотуопкатын мэктиэлэммит сыанатын оҥоруу методиката, соҕотуопка мэктиэлэммит сыанатын таһымын олохтооһуҥҥа киллэриллэр маннык көрдөрүүлэри учуоттаан туран, агропромышленнай комплекс уонна хотугу үгэс буолбут салаалар эйгэлэригэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин боломуочуйалаах толорор уорганнарынан бигэргэнэр: 1) тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын соҕотуопкалааһын, таҥастааһын, харайыы уонна батарыы бэйэҕэ турар тутулун атыылаһыллар бородууксуйа биир единицэтигэр суоттаан; 2) бэлэм бородууксуйаны оҥорон таһаарарга тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын туһаныы балаансата; 3) боломуочуйалаах соҕотуопкалыыр тэрилтэлэр бородууксуйаларын сыаната тэҥ суолталаах потребительскай табаардар орто сыаналарын таһымыгар уонна хамсааһыныгар сөп түбэһиитэ; 4) бу Сокуон 13 ыстатыйатын 6 чааһыгар сөп түбэһиннэрэн боломуочуйалаах соҕотуопкалыыр тэрилтэлэр ылар өйөбүллэрин кээмэйэ. 6. Бу сокуон 13 ыстатыйатын 3 чааһыгар ыйыллыбыт үлэ көрүҥнэринэн боломуочуйалаах соҕотуопкалыыр тэрилтэлэргэ судаарыстыба өйөбүлэ: 1) бу сокуон 13 ыстатыйатын 4 уонна 5 чаастарынан олохтоммут бэрээдэгинэн тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын соҕотуопкалааһын мэктиэлэммит сыанатын олохтооһун уонна толуйуу; 2) Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр транспорт сырыытыгар уонна дьыл кэминэн хааччахтаныытын түмүгэр тыа хаһаайыстыбатын уонна булт бородууксуйатын таҥастыырга, харайарга, тиэрдэргэ уонна б<
12+
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети