Сахалар былыр былыргыттан сайылыкка тахсыыны тулуйбакка-тэһийбэккэ күүтэллэрэ. Буолумуна даҕаны! Никсик сииктээх хотонтон күөх сирэмҥэ тахсан көҥүл сылдьыы, ыраас чэбдик салгынынан дуоһуйа тыыныы ураты кэрэ, ураты дьикти. Киэҥ нэлэмэн алаас быарыгар түөрт сабыс саҥа дьиэ кэчигирээбит. Онтон аллараа өртүлэригэр киһи титиик диэҕин тыла да тахсыбат кыраһыабай сарайдара дьэндэспиттэр. „Ама бу ынах ыанар сирдэрэ дуо?“ - диэн кэлбит эрэ киһи барыта саҥа аллайар. Стеклопакет түннүктээх, аныгы матырыйаалынан кырыыһата бүрүллүбүт.
- Манна 80-с сыллардаахха эмиэ элбэх сүөһү сайылыыра. Ону сөргүтэн уонна ынах сүөһүбүтүн элбэтэр сыаллаах-соруктаах бу сайылыгы тутан киллэрдибит. Тоҕо диэтэргит бу аллараа өртүгэр 500 гектардаах бааһына сирдээхпит. Аны күһүн бурдук хомулуннаҕына, мэччирэҥ бүттэҕинэ бааһынаны аһан кэбиһиэхпит. Тутууга прорабынан Егор Егорович Оконешников үлэлээтэ. Кэлии суолун Николай Николаевич Алексеев оҥордо. Сайылык тутуутун 2013 сыллаахтан саҕалаабыппыт. Уот киириитэ кыайтарбакка тутуу уһаата. Барытын бэйэбит күүспүтүнэн тутан киллэрдибит. Уопсайа 4 мөл. солк. тутуу ыытылынна. Титиик иэнэ - 135 кв. м. Маны сэргэ үүт тутар уонна ыанньыксыттар сынньанар дьиэлэрэ бааллар, - диэн кэпсиир хаһаайыстыба салайааччыта Василий Тимофеев.
Василий Васильевич биир ураты хаачыстыбата - ол үлэһит дьонун туһугар, кинилэр үлэлиир усулуобуйаларын тэрийиигэ болҕомтотун уурара буолар. Ол да иһин бу хаһаайыстыба үлэтэ таһаарыылаах дии саныыбын. Билигин 120 ынах турар кыстык хотоно тутулла турар. Үп-харчы кэмигэр угуллан истэҕинэ, хотон алтынньы ыйга туһаҕа киллэриллиэхтээх.
- Хотону „Туймаада“ үп-харчы агропромышленнай хампаанньатын нөҥүө тута сылдьабыт. Республикаҕа уопсайа түөрт улууска тутулла тураллар. Бу объектар Россия Бырабыыталыстыбатын 624 № -дээх уурааҕынан олоххо киллэриллэллэр. Күн бүгүн Россия Бырабыыталыстыбата уонна Тыатын хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ олус табыгастаах усулуобуйаны оҥордулар. Ол эбэтэр 400-тэн итэҕэһэ суох сүөһүлээх буоллаҕына, хаһаайыстыба тутуу ороскуотун толугун ылыан сөп. Бу хайысхаҕа биһиги күүскэ үлэлэһэ сылдьабыт. Күн бүгүҥҥү сорукпут - табаарынай бородууксуйаҕа көһөр кэм кэллэ. Саха киһитэ хаһан баҕарар бэйэтэ оҥорбут бородууксуйатынан үптээх-харчылаах буолар. Ону умнуо суохтаахпыт. Билигин оҥоһулла сылдьар тыа хаһаайстыбатын сокуонун баһыйар үгүс өртө үүтү, эти атыылаһан ылан батарар усулуобуйатын оҥорон дьон остуолугар тиэрдиигэ туһаайыллар, - диэн этэр СР тыа хаһаайыстыбатын уонна аска-үөлгэ политикатын миниистирэ Александр Артемьев.
Сайылык үөрүүлээх аһыллыыта бары сиэри-туому тутуһан ыытылынна. Сайылык олбуоругар киирэр аалай лиэнтэ быһылынна, саҥа тутуулар арчыланнылар, аал уот оттуллан алгыс тыла этилиннэ, тойук туойулунна, бэртээхэй концерт буолла. Эҕэрдэ тылларын, баҕа санааларын СР Бырабыытылыстыбатын бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы П.Н. Алексеев, СР тыатын хаһаайыстыбатын уонна аска-үөлгэ политикатын миниистирэ А.Е. Артемьев, улуус аҕа баһылыга Н.А. Архипов этэн туран бастыҥ үлэһиттэргэ наҕараадаларын туттардылар. СР тыатын хаһаайыстыбатын Бочуотунай грамотатынан уонна түөскэ анньыллар үрүҥ көмүс знагынан хаһаайыстыба салайааччыта В.В. Тимофеев, „Саха сирин тыатын хаһаайыстыбатын бэтэрээнэ“ бочуоттаах знагынан 39 сыл устата сүөһү көрүүтүгэр үлэлээбит үлэ уонна тыыл бэтэрээнэ У.Е. Неустроева, 41 сыл устата ыанньыксыттаабыт тыыл уонна үлэ бэтэрээнэ М.И. Белолюбская наҕараадаланнылар. Үөрүүлээх чаас мустубут дьон үлэ дьонун айхаллыыр оһуохайынан түмүктэннэ.
- Бу сайылыкка 3 ыанньыксыт буолан үлэлиэхпит. Эһиил түөрт буолуохпут. Билигин ынах ыыр станоктар, оборудованиелар таҥылла тураллар. Кыһыл муннуктаахпыт, асчыт хоһо баар. Уопсайа 100 ынах киирэр титиигэ буолар. Онон эһиилгиттэн биирдии ыанньыксыт 25-тии ынахтаныахтаахпыт. Иккилии станоктаах буолабыт. Биир ыанньыксыт иккилии ынаҕынан киллэрэн ыан курдары таһааран иһиэхтээх. Олорор дьиэлэрбит таһыгар душ, туалет баар. Мэччирэҥнээх иҥин буолуо диэн үөрэбит, бу күннэргэ көһөн кэлиэхпит, - диэн үөрэн-көтөн туран ферма старшайынан үлэлиэхтээх, осеменатор А.И. Устинова санаатын үллэһиннэ.
Үлэ киһитэ үөрэрэ үчүгэй. Кини үөрэ-көтө үлэлиир буоллаҕына үлэ таһаарыылаах буолар. Ону Строд аатынан хаһаайыстыба салалтата таба өйдөөн бу бэртээхэй сайылыгы үлэҕэ киллэрдэҕэ. Манна аҕыйах хонугунан үүт ыыр аппарат тигинээн, бостуук сайдыыр саҥата иһиллэн үрүҥ илгэни дэлэтиигэ күүстээх үлэ саҕаланыа, чуумпуран турбут алаас уһуктуо.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети