-- Арааһа, спонсорыҥэлбэх быһыылаах. Хантан үптэнэн сылдьаҕыный?
-- Оо, арай, кырдьык оннук буоллун! Хомойуох иһин, бэйэм кыахпынан буолбакка, үтүө дьон көмөтүнэн эрэ айаным-сырыым ыыра киэҥ. Биир түгэни олус үчүгэйдик өйдүүбүн. 1999 сыллаахха “Голоса-99” Бүтүн Арассыыйатааҕы куонкурус буолбута. Мин кыттыыны ылаары, Москваҕа тиийэн ырыаларым кассетатын хаалларбытым. Онно “Здравствуй, Якутск!” ырыам эмиэ баара. Сотору кэминэн: ”20 бастыҥ ырыаһыт ахсааныгар киирэн, финалга таҕыстыҥ”, -- диэн илдьит кэллэ. Дьүүллүүр сүбэҕэ Иосиф Кобзон, Лариса Долина курдук аатырбыт ырыаһыттар бааллара. Куонкурус түмүгэ Ялтаҕа буолуохтаах этэ. Бу тэрээһинчэрчитинэн үлэлиир “Овация” диэн хампаанньа эрдэттэн кыттыы усунуоһун көрдөөбүтэ. Айаным төлөбүрүн эмиэ бэйэм уйунуохтаах этим. Барыта холбоон 5 тыһ. доллары хомуйар сорук турбута. Хомойуох иһин, үп-харчы көрдөнө сатаан баран, хантан да өйөбүл булбатаҕым. Хайыахпыный, “Россия-1” ханаалга буола турар кэнсиэри ытыы-ытыы көрөөхтөөбүтүм...
15 сыл буолан баран, ити түгэн хатылана сыста. Кэмигэр спонсор булбатаҕым буоллар, Бразилияҕа да барарбыттан көрбүтүнэн матыа этим. Хата, Эргиэн палаататын салайааччы Владимир Членов кэмигэр өйөбүл оҥорор дьону булан, тэрийэн ыыппыта.
-- Арааһа, Үрдүк Айыыларыҥ үөһэттэн арыаллыы сылдьаллара, аанньаларыҥ көмөлөһөллөрө буолуо...
-- Кырдьык, оннук быһыылаах.Кэлиҥҥи кэмҥэ мин итэҕэлгэ сыһыаным олох төрдүттэн уларыйда. Барыта бэйэтин кэмигэр кэлэрэ диэн эмиэ баар эбит ээ. Ол курдук, ырыаҕа уһуйуллуум бэйэтэ эмиэ туспа остуоруйалаах ээ.
-- Итиччэ быктарбычча, кэпсээриий.
-- 1997 сыл этэ. “Дьокуускай – 97” диэн ырыа куонкуруһун биллэрбиттэрэ. Мин онно кыттарга санаммытым. “Здравствуй, Якутск!” диэн ырыаҕа клип устубутум, сонун көстүү буолан, ырыам бастаан тахсыбыта уоннабиир сыл иһигэр хит буолан, аатым биллэн хаалбыта.
-- Ити курдук саха эстрадатыгар "Саина" диэн сулус умайбыта...
-- Ол онно кытта сылдьан ырыаһыт “ис куукунатын өҥөйөн” көрөн баран: ”Бу миэнэ буолбатах эбит” диэн толкуйга кэлбитим. Ол курдук, хас биирдии ырыаҕар тус-туһунан көстүүм, ырыаҕын буларгар-таҥаргар, продюсер көрдүүргэр, быһата, хас хамсаныыҥ харчы буоларын билэн баран: “Наһаа ороскуоттаах дьарык эбит” диэн саллан хаалбытым. Чэ, музыка да учууталынан айахпын ииттэр инибин дии санаан, музыка учууталынан үлэлии барбытым.
Ити курдук үлэлии сылдьан, арай биирдэ муҥурдаахпын эпэрээссийэлэтэр гына ыалдьан хааллым. Интэриэһинэйэ баар, дьон нэдиэлэ буолаат, тахсан иһэллэрэ. Мин эпэрээсийэм табыллыбакка, биир ыйы быһа сыппытым. Онно олох туһунан араас толкуй киирбитэ. Биирдэ өйдөөбүтүм – ыллыахпын олуһун баҕарар эбиппин. Балыыһаттан тахсаат, икки ырыаны суруйтаран кэбиспитим. Ол -- “Тапталы харыстааҥ“ диэн клип уонна “Здравствуй, Якутск!” ырыа. Кэлиҥҥи ырыабынан “Дьокуускай – 97” диэн ахсынньыга ыытыллыбыт куонкуруска кыттан кыайбытым. Бу ырыам миигин үөһэ таһаарбыта. Хомойуох иһин, аат-суол биллиитигэр мин бэлэмим суох эбит этэ. Ол гастролларга сырыттахпына биллибитэ. Гастролга барыым эмиэ төрүөрттээх этэ. Иитэр аҕам инсуллаан хаалбыта, балтым оскуола үөрэнээччитэ, кыыһым 3 эрэ саастаах. Онон харчы наада буолбута. “Ааттаахпын-суоллаахпын дии, харчыта өлөрүүм ээ”, -- дии санаан, Аскалон Павлов, Бүөккэ Бөтүрүөп айар састаабыгар киирсэн, бастакы гастролбар айаннаабытым. Артыыс олоҕор бэрт эрэйинэнкиирбитим. Сценаҕа таҕыстахпына тугу гынарбын, саҥарарбын да билбэт курдук долгуйарым. Арай дьон ырыаларбын сөбүлүүрүн кинилэр миэхэ ытыстарын тыаһыттан билэрим. Ол миэхэ бэйэбэр эрэли уонна санаа күүһүн сахпыта.
-- Эн итэҕэлгэ сыһыаныҥ аҕыйах ахсааннаах норуоттар ырыаларын кытта ыкса сибээстээх дуо?
-- Барыта холбоһон сылдьар. Биирдэ эбэҥки ойууна Сабый Аиза Решетникова музейыгар көрүүлэнэр сеансын ыыппыта. Тоҕо эрэ миигин эмиэ ыҥырбыттара. Ол онно олордохпуна дууһабар туох эрэ дьикти биллибэт сырдык сардаҥалаах күүс кутулла түспүтэ. Ол кэнниттэн сыл буолан баран, мин аҕыйах ахсааннаах норуоттар ырыаларын интэриэһиргээн барбытым. Биирдэ кассетаҕа Петр Старков диэн Муома киһитин ырыаларын истибитим. Бастаан утаа оҕонньор ыллыыр диэн соччо аахайбатаҕым. Онтон сотору буолаат, дүҥүр икки, баян икки доҕуһуоллаах өйдөөбөт тыллардаах ырыаларга дууһабынан тартаран барбытым. Ол, арааһа, өбүгэлэрбин кытта ыкса сибээстээҕэ буолуо. Аҕабынан -- эбэҥкибин.
-- Эдэр ырыаһыттарга туох диэн сүбэлиэҥ этэй, бу эн курдук саха, аҕыйах ахсааннаах норуоттар култуураларын омук сиригэр таһааралларын туһугар тугу гынахтарын сөбүй?
-- Бу мин курдук бэйэлэрин баҕаларынан уонна кыахтарынан тахса сатаабаттарын туһугар судаарыстыбаннай таһымнаах продюсерскай киин наада. Биирдиилээн дойдуга Саха сирин күннэрин ыытыыга эрэ кыттан, ырааппатыҥ чахчы.
Уопсайынан, киһи олоҕор ыарахаттары көрсүөхтээх, ону тулуйарын ааһан, уустук түгэннэри аһарда үөрэниэхтээх, ситиһиилээх буоларга үөрэниэхтээх. Миигин хайгыы-хайгыы иннибэр күөх оту тэлгии-тэлгии, өйүү, имэрийэ сылдьыбыттара буоллар, бу ситиһиим суох буолуо этэ. Киһи уустук балаһыанньаҕа түбэһэн, ыстаал курдук хатарыллар.
...Саинаны кытта сэһэргэһиибитин түмүктээри олорон, кини суруналыыстарга биэрбит пресс-конференциятыгар кэпсээбитин санаан кэллим. Бразилия сүүнэ улахан стадионугар үтүмэн элбэх киһи мустан олордоҕуна, кип-киэҥ сценаттан ыас хараҥа быыһынан сүүһүнэн араас уот сардаҥаларыгар уйдаран, саха кыыһа тахсан: “Туундара... Мин тулам тумара..” – диэн дьиэрэтэн бараатын кытта, итии хааннаах дьон соҕотохто тэҥҥэ хамсанан, бииргэ ыллаһан бараллар. Ыарахаттартан толлубат Саина күннээх итии дойдуга ыраах Сахатын сирин билиһиннэрдэҕэ ити. “Хотунан-соҕуруунан айар суолуҥ аартыга аһыллан истин, Сардаҥалаах Сайыына!” – диэн кыыспытын алҕаатахпыт буоллун.
Олоҕун кэрчиктэрэ:
1971 с. от ыйын 17 күнүгэр Булуҥ улууһун Күһүүрүгэр төрөөбүтэ.
1986 с. – Дьокуускайдааҕы 2 №-дээх оскуола 8-с кылааһын бүтэрбитэ.
1990 с. – Дьокуускайдааҕы 2 №-дээх педучилище музыкаҕа салаатын бүтэрбитэ.
1991 с. – Юрий Платонов Айар мастарыскыайыгар концертмейстеринэн үлэлээбитэ.
2008 с. – бэйэ дьыалатын тэринэн дьоҕус бизнес эйгэтигэр үлэлиир.
Сэмсэ тыл:
Мария НОГОВИЦЫНА, Кэбээйи улууһун Чагда нэһилиэгин олохтооҕо:
-- Саина Бразилияҕа баран кэлбитин соторутааҕыта Интернеттэн ааҕан биллим. Ырыаһыт Арассыыйаны соҕотоҕун тиийэн билиһиннэриитэ хайҕаныан эрэ тустаах. Ити курдук саха эстрадатын ырыаһыттара Саина холобурун батыһан, төрөөбүт дойдуларын аатын аан дойдуга аатырда туралларыгар баҕарабын.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети