ЯСИА12+ СахаМедиа

Сюжеты

Главное Политика Экономика Общество Территория Инвестник Происшествия Культура Спорт Природа Жизнь Подробно Не факт
22 июля 2015, 11:16

Хаарбах дьиэттэн дьону көһөрүү: Бытаарыы тоҕо таҕыста?


«Олорор дьиэ-уот, коммунальнай хаһаайыстыба фондатын реформалааһын» диэн РФ сокуонугар олоҕуран хаарбах дьиэттэн дьону көһөрүүгэ анаан өрөспүүбүлүкэтээҕи тус сыаллаах бырагыраама оҥоһуллубута. Бу бырагырааманы олоххо киллэрэр сыалтан федеральнай бүддьүөттэн үп тыырыллара ситиһиллэн, билигин хаарбах дьиэлэр оннуларыгар саҥа дьиэлэри тутуу күүскэ барар.

Былаан быһыытынан өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 490,2 тыһ. кв. м иэннээх дьиэ көтүрүллүөхтээх. Ол оннугар 569,3 тыһ. кв. м иэннээх саҥа дьиэ тутуллан үлэҕэ киллэриллиэхтээх.

Бырагыраама түөрт түһүмэхтээх. Бүгүҥҥү күҥҥэ 2013 сыллааҕы түһүмэх түмүктэнэн, быйыл 2014 сыллааҕы былаан олоххо киириэхтээх. Хомойуох иһин, 2013 сыллааҕы түһүмэх былаана үп-харчы баарын үрдүнэн кыайан туолбата. 98,2 тыһ. кв. м иэннээх хаарбах дьиэ көтүрүллүөхтээҕиттэн 29,4 тыһ. кв. м кыаллыбата (747 саҥа кыбартыыра үлэҕэ киириитэ тардылынна). Туохтан сылтаан маннык балаһыанньа тахсыбытын СӨ архитектураҕа уонна тутуу комплексын министрин I солбуйааччы Павел Аргуновтан ыйыталастым.  

Сүрүн төрүөт туохханый? 

Дьокуускай куоракка 471 кыбартыыра бырагыраама үбүнэн кыайан атыылаһыллыбакка хойутааһын тахсыбыт. Тутар хампаанньалартан сөптөөх иэҥҥэ эппиэттиир кыбартыыралары булбакка уонна тутааччылар өр сөбүлэҥнэрин биэрбэккэ биир сылы сүтэрдилэр. Билигин тутааччылары кытары дуогабардаһан, боппуруос быһаарыллыах курдук. Дьиҥэр, куонкурус биллэрэн, биир-икки хампаанньа бырагыраамаҕа аналлаах саҥа дьиэни анаан-минээн туппута эбитэ буоллар, арааһа, бытаарыы тахсыа суоҕа этэ. Инники өттүгэр маннык салҕанан бардаҕына, 2015 сыллааҕы түһүмэх былааныгар эмиэ хойутааһын тахсара чуолкай.

Нерюнгрига 60 кыбартыыралардаах икки таас дьиэни тутуу бытаара сылдьан баран, боппуруос син быһаарыллыбыт. Бастакы дьиэни быйыл муус устарга, иккиһи от ыйыгар үлэҕэ киллэрбиттэр. Бытаарыы тоҕо таҕыста? Тутааччыны кытта дуогабары сөбө суох усулуобуйаҕа түһэрсибиттэр. Бэдэрээтчит дьиэлэр тутуллуохтаах суумаларыттан аванс быһыытынан 30 %-нын эрэ ылбыт, уоннааҕы 70 %-нын үлэҕэ киллэрдэҕинэ эрэ аахсарын курдук дуогабардаспыт. Ити түмүгэр үптэрэ тиийбэккэ, уһатан-кэҥэтэн баран, бүтэһик туочуканы туруорбуттар.

Үөһээ Халыма улууһун Зырянка бөһүөлэгэр 44 кыбартыыралаах таас дьиэ киирбэккэ турар. Зырянка Дьокуускайтан 4200 км ыраах сытар. Ол дойдуга тутуу матырыйаалын тиэрдэргэ элбэх үп-харчы наада. Тутуу матырыйаала, этэргэ дылы, сылы быhа айаннаан тиийэрэ биллэр.

Томпо улууһун Хаандыга бөһүөлэгэр 30 кыбартыыралаах дьиэни тутуу бытаара сылдьан баран, быйыл от ыйын 1 күнүгэр үлэҕэ киирдэ. Объегы Нерюнгри дьиэлэрин туппут «Алькор-7» ХЭТ үлэҕэ киллэрдэ. Нерюнгрига тутуллуохтаах дьиэлэргэ кыһалҕа үөскээбитинэн уонна ыраахтан ууна сылдьан үлэлээбитин түмүгэр бытаарыы тахсыбыт.

Ленскэйгэ 24 кыбартыыралаах дьиэ тутуллуохтаах учаастагын (мантан 12 кыбартыыра 2013 с. түhүмэҕинэн атыылаhыллыбыта) өр кэмҥэ кыайан булбакка хойутааһыны таһаардылар. Маны быһаарыыга биир сылларын сүтэрэн, тутуу дуогабарын хойутаан түһэрсибиттэр.

Муомаҕа 8 кыбартыыралаах дьиэни тутуу куонкуруһугар индивидуальнай предприниматель кыайан, аванс ылан баран устунан сүтэн хаалбыт. Ону эккирэтиигэ сылларын сүтэрэн, билигин саҥа бэдэрээтчити булан, үлэ дьэ саҕаланан эрэр.

Уус-Алдан Бороҕон сэлиэнньэтигэр 27 уонна 15 кыбартыыралардаах икки дьиэ бырайыагар олорор дьиэ коммунальнай хаһаайыстыба биэрбит маҥнайгы техническэй усулуобуйалара уларыйан, тутуу бытаарда. Хочуолунай кыайыа суох диэн буолбутугар, эбии ититэр пуун тутуутугар үп көстүбэтэх. Олохтоох дьаһалта сөптөөх үбү булан, Москваттан ититэр пууну атыылаһан аҕалан, таҥан туруорбут. Коммунальнай хаһаайыстыба үлэһиттэрэ оттук сезонун баттаһа пууну үлэлэппэтэхтэриттэн хойутааһын тахсыбыт.

Ньурбаҕа 16 кыбартыыралаах дьиэни тутуохтаах «Сайдыы» тэрилтэ моҥкурууттуур балаһыанньаҕа киирбит. Бу саас СӨ Архитектураҕа уонна тутуу министиэристибэтэ кредитордары кытта мунньах ыытан, балаһыанньа арыый көнөн билигин тутуу бара турар. Дьиэ сотору үлэҕэ киириэҕэ диэн эрэннэрэллэр.

Кэбээйи улууһун Сангаарыгар 18 кыбартыыра үлэҕэ киллэриллибэккэ турар, мантан 4 кыбартыыра 2013 с. түhүмэҕинэн атыылаhыллыбыта. Тутуу аукционун хойутатан бытаарыы тахсыбыт. 

 2014 сыллаах түһүмэх

2014 сыллааҕы түһүмэх саҕаланан быйыл түмүктэниэхтээх. Барыта 2136 саҥа кыбартыыра үлэҕэ киириэхтээх. Хаарбах дьиэттэн 5380 киһи көһөрүллүөхтээх. Нерюнгрига тутуу аукционун хойут биллэрэн, үлэ саҥа саҕаламмыт. Онон сыл бүтэһигэр былааннарын толороллоро биллибэт.

Дьокуускай куоракка Лермонтов уулуссатыгар («Чаплин» маҕаһыын онно) туталла турар дьиэҕэ үлэ хаамыыта бытаан.

Бүлүү улууһугар тутуу аукционун эрдэ ыыппыттар эрээри, тутуу тэрилтэтэ сууттаһан, бытаарыы таҕыста. Манна биир сылтан ордук кэми сүтэрэн, тутууну саҥа саҕалаатылар.

Горнай улууһун Бэрдьигэстээҕэр «Элитинвестрой» тэрилтэ дуогабар түһэрсэн баран, өр тутууну ыыппатаҕын иһин хантараагы көтүрдүлэр. Тутуу куонкуруһун хаттаан биллэрдилэр. Мэҥэ-Хаҥалас улууһун Аллараа Бэстээҕэр икки дьиэни тутуу эмиэ бытаарар кэриҥнээх. Тустаах министиэристибэҕэ хойутатыы таһаарыллыа суоҕа диэн эрэннэрэллэр.

При частичном или полном использовании материалов гиперссылка на сайт ysia.ru обязательна.
Категория: Общество Просмотров: 926 Источник: ЯСИА Автор: Александр Тарасов Подписаться на обновления

Комментарии

Вы не можете оставить комментарий, пока не войдете на сайт. Вход / Регистрация

Авторизация на сайте через социальные сети

ЯСИА, Якутия, Саха Сирэ