Олох араас түгэнигэр сиэри-туому хайдах тутуһары 4 кыра сүбэ кинигэлэриттэн билиэххит, оттон Эдьиий үбүлүөйдээх бүлүүһэтэ үтүө санааны үксэтиэ, арчылаах күлүүһүнньүгэ алаһа дьиэҕитин араҥаччылыа, алгыстаах харысхала ис туруккутун күүһүрдүө!
Саха туос ураһатын сүдү тутуутун тилэри киэбинэн тилиннэриигэ норуот ытыктыыр, сүгүрүйэр тимир ууһа Мандар Уус үйэ аҥаарын тухары сыраласпыт сэдэх үлэтэ - «Моҕол ураһа» саҥа альбом Үрүҥ Тунах ыһыахтарын көрсө таҕыста. Бу кинигэҕэ саха дьикти оһуорун-мандарын, туоһу тигии кистэлэҥнэрин арыйыаххыт уонна сахалыы өй-санаа ураты өйдөбүллэрин, дириҥ философиятын кытта билсиэххит.
«Якутия удивительная и загадочная» элбэх хаартыскалардаах фотоальбом Сахабыт сирин ытык кэрэ сирдэрин, таайыллыбатах дьиктилэрин, тыйыс айылҕатын, сир баайын, үүнээйитин, хамсыыр харамайын эгэлгэтин арыйар. Манна Олоҥхо дойдутугар төрүт олохтоох норуоттар культураларын, көлүөнэттэн көлүөнэҕэ бэриллэр үтүө үгэстэрин билиэххит. Бу альбом Сахабыт сирин олохтоохторугар уонна ыалдьыттарыгар күндү бэлэх буолуоҕа!
Хас эмэ үйэлэр тухары кэрэ кыыс сүрэҕи долгутар нарын-намчы сэбэрэтин хоһооҥҥо хоһуйдулар ини, ырыаҕа ыпсардылар ини. Литература сылыгар анаан «Иэйии кэрэ куолара» диэн дьүһүйүү-кинигэни «Бичик» кинигэ кыһата уонна «Айыы Куо» муода театра оҥорон таһаардылар. Бу ураты бырайыакка сахабыт кыыһын кэрэ көстүүтүн хоһоон, ырыа уонна хаартыска көмөтүнэн хоһуйбуттарын сэргээн, кэрэхсээн! Бу кинигэҕэ киирбит хас биирдии ырыаны «Айыы Куо» кэрэ кыргыттарын хаартыскалара таһаарыы силигин ситэрэн биэрдилэр.
Виктор Маршинцев, Виталий Гадиятов «Самоцветы Якутии» диэн саҥа кинигэлэригэр Сахабыт сирин баайын, алмаас, аметист, гранат, топаз, чароит, агат, хайа курустаалын о.д.а. айылҕа күндү таастара тарҕаммыт сирдэрин, ханна, хайдах хостоноллорун сырдаттылар. Онон, сир баайын интэриэһиргээччилэргэ күлүмүрдэс күндү таастар, кэрэ аҥаардар уйан сүрэхтэрин абылыыр киэргэллэр хаартыскалара кинигэ дириҥ ис хоһоонун өссө байытан биэрдилэр.
Чурапчы улууһун айылҕаттан айдарыылаах, дьикти дьоҕурдаах ойууннарын, удаҕаннарын, отоһуттарын туһунан «Айдарыылаахтар» диэн ураты кинигэ таҕыста. Олох араас түгэнигэр кыһалҕаҕа ылларбыттар доруобуйаларын көннөрө, ыраастана, сүбэлэтэ көмө көрдөөн үөһэттэн айдарыылаах дьоҥҥо тиийэллэр. Кинилэр махталлара, олохторугар буолбут түгэни суруйуулара айдарыылаахтар айылҕаттан бэриллибит талааннарын, дьикти дьоҕурдарын араас өртүттэн арыйар.
Билиҥҥи саха оҕото үксэ сайылык диэн тугун билбэт. Ол иһин суруйааччы Уйбаан Бахсылыырап «Сайылыгым барахсан» кинигэтигэр сайылыкка туох баарын, кимнээх олороллорун кэпсиир. Кыра оҕолорго судургу, өйдөнүмтүө тылларынан суруллубут хоһооннор оҕоҕо айылҕа кэрэтин, тулалыыр эйгэтин быһаара үөрэнэллэригэр көмөлөөх буолуо. Кинигэ дьэрэкээн ойуулара оҕолору сибэккилээх хонууга, дьэдьэннээх алааска, сөрүүн уулаах сөтүөлүүр чүөмпэҕэ сиэтэн киллэриэхтэрэ.
Саргылаана Сандаар «Күн күлүгэ» бастакы кинигэтигэр ураты буочардаах хоһоонноро киирдилэр. Эдэркээн ааптар хоһоонноругар киһи уонна олох кэм-кэрдии хабааныгар суолталарын көрдөрөр, көҥүл, таптал, соҕотохсуйуу туһунан санааларын тус бэйэни анаарыы, олоххо сөптөөх суолу солонуу киэбинэн тиэрдэр.
Фронтовик-суруйааччы Тимофей Сметанин төрөөбүтэ 100 сылын көрсө, Улуу Кыайыы 70 сыллаах үбүлүөйүнэн уонна Россияҕа Литература сылынан сибээстээн «Айымньылар» халыҥ кинигэ түмүллэн таҕыста. Манна Аҕа дойдуну көмүскүүр Улуу сэриигэ сылдьыбыт суруйааччы кэпсээннэрэ, сэһэннэрэ, хоһоонноро, поэмалара, «Лоокуут уонна ньургуһун» лирическэй драма, маны таһынан, кини туһунан чугас дьонун, бииргэ үөрэммит үөлээннээхтэрин ахтыылара киирдилэр.
«Саха народнай суруйааччылара» сериянан Михаил Тимофеев айымньыларын бастакы томугар эрдэтээҕи хоһоонноро уонна поэмалара түмүлүннүлэр. Поэт айылҕалыын алтыһан улааппыт буолан, хоһоонноругар хаар сырдыга сыдьаайар, аар тайҕа суугуна, алаас отун сипсиэрэ иһиллэр, айылҕа тиллэр-уһуктар. Ол барыта кини лирикатын ураты уйаҕас, нарын тыынныыр, истиҥ иэйиилиир.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети