ЯСИА12+ СахаМедиа

Сюжеты

Главное Политика Экономика Общество Территория Инвестник Происшествия Культура Спорт Природа Жизнь Подробно Не факт
6 августа 2015, 15:01

Арыгы саха ытык аатынан ааттанара табыллыбат


Дойдуга уларыта тутуу саҕана, 90-с сылларга, саха норуота өбүгэ төрүт үгэстэрин сөргүтүүтэ, туох кистэлэ кэлиэй, арыгылааһын саамай үүнэ-тэһиинэ суох барбыт кэмин кытта түбэспитэ. Ол да иһин буолуо, бу кэмҥэ сахалыы ааттаах арыгы үксээбитэ. “Эллэй” пиибэ, “Сайсары” уонна “Байанай” буокка – бу оччотооҥҥу кэмҥэ күөрэйбит арыгылар.

Бүгүн биһиги ытык дьоммут, сирбит-уоппут ааттарынан итирдэр утахтары таһаарыыны бопсуу туһунан ырытыахпыт. Бу үлэни үүннүү-тэһиннии сылдьар “Арктика” автономнай тэрилтэ норуот айымньытын салаатын исписэлииһэ, “Итэҕэл” түмэр сүбэтин түһэ Александр Саввиновы - Баһылай уола Алгыстаах Өлөксөөнү уонна “Якутия” ҮАПК генеральнай дириэктэрин бастакы солбуйааччы Туйаара Алексееваны кытта көрсөн, бу тиэмэҕэ санааларын этэллэригэр көрдөстүм.

Баһылай уола Алгыстаах Өлөксөөн санаатын маннык түһүмэхтэргэ арааран билиһиннэриим.

Арыгыга аат биэриигэ ким үлэлэһэрий?

Өрөспүүбүлүкэҕэ тэриллибит Мандар пуондатын биир сүрүн соруга -- саха итэҕэлин оһуора-мандара хайдах хайысхалаахтык сайдарын көрүү-истии, харыстааһын. Ол инниттэн "Якутия" ҮАПК арыгы аатыгар үлэтин сүрүннүүргэ сүбэлиир-амалыыр сэбиэти тэрийбиппит. Бу түмсүү састаабыгар итэҕэлгэ үлэлиир хайысхалаах дьон киирбиттэрэ. Киһи үөрүөҕэ, икки сыллааҕыта, биһиги саамай туруорсар кэммитигэр, "Якутия" ҮАПК салалтатыгар сахалыы өйдөөх-санаалаах дьон кэлбиттэрэ. Бу кэм устата кинилэри кытта бииргэ үлэлээһин хайысхатын торумнаатыбыт.

Сайсары” уонна “Байанай” – ытык ааттар

Арыгы саха ытык аатынан ааттанара олох сыыһа. “Сайсары”, "Тыгын", "Байанай" буолбакка, "Дархан" диэн ааттаннын. Киһини буолбакка, былаастаах дуоһунаһы итинник ааттыыллар. Эбэтэр "Полюс холода" диэн арыгы, аата да этэринии, Тымныы полюһун -- Саха сирин сирэйдиирэ биллэр дии. Ити аат арыгыга барсар. Бэлэх гынан Саха сириттэн илтиннэр. Ол эрээри, итиннэ эбии "Өймөкөөн" диэн тыл кыбытыллыбыта буоллар, биһиги сөбүлүөхпүт суоҕа этэ. Өймөкөөн -- Саха сирин биир ытык сирэ. Онон сир-дойду аатын арыгыга биэрэр букатын табыллыбат!

Саха оһуора, ойуута арыгы этикиэккэтигэр туттуллуо суохтаах

Арыгы этикиэккэтигэр саха оһуора туттуллуо суохтаах. Холобура, "Махтал" диэн арыгыга чаппараах ойууламмыта баар. Бу тугуй? Арыгы кутан биэрбит киһиэхэ махтанабын дуо? Чаппараах -- ийэ уонна аҕа ууһун өйдөбүлэ. Арыгыга хайдах маннык өйдөбүл туттулуохтааҕый? Ыйыталаһан билбитим, "Махтал" ресторан сакаастаабыт фирменнэй арыгыта эбит. Онон рестораннар, кафелар мантан инньэ сакаастаабыт арыгы этикиэккэлэрин дизайна Мандар пуондатын сүбэлиир-амалыыр киинин нөҥүө ааһыаҕа.

 

Аны "Якутия" ҮАПК дириэктэрин бастакы солбуйааччы Туйаара Алексеева санаатын түһүмэхтэргэ арааран билсиэҕиҥ.

Якутскай” уонна “Уссурийскай”: туох атыннаахтарый?

Икки сыллааҕыта "Якутия" ҮАПК генеральнай дириэктэринэн Павел Степанов ананыытыгар тэҥҥэ үлэлии кэлбиппит. Үлэбит сүрүн соругунан маркетинг стратегиятын -- оҥорон таһаарар бородууксуйакөрүҥүн уларытыы буолбута. Маныаха дьон санаатын үөрэтэн көрбүппүт. Кэпсэтии сүрүннээн "Кэскил" диэн сахалыы ааттаах бальзамтан саҕыллыбыта. Дьон: "Тоҕо биһиги арыгыны кэскилбитин кытта сибээстиибитий?" -- диэн сөптөөх ыйытыыны туруорбута. Онон бу күһүҥҥүттэн 2001 сыллаахтан оҥорон таһаарар "Кэскил" диэн бальзамы аатын уларытан, "Якутскай" диэн ааттыырга сүбэлэспиппит. "Рижскай", "Уссурийскай" бальзам көрүҥнэрэ бааллар. Онон "Якутский бальзам" буоллаҕына, атын регионнартан уратылааҕа чахчы. Биһиги бородууксуйабыт састааба 100% бэйэбитигэр - Саха сиригэр үүммүт от. Бу Саха сирин утахтарын атын регионнарга таһааран атыылыырга үлэлэһэ сылдьарбытын кытта ыкса сибээстээх. Ол курдук, бородууксуйабыт Хабаровскайга, Иркутскайга атыыланарын ситистибит. Былырыын Кытайы кытта экспортнай контракт түһэрсибиппит. Онон буоккабытын онно таһаарар буоллубут.

Кэскил”, “Сайсары”, “Байанай” атыыттан уһуллуохтара

Сахалыы ааттаах арыгыны 1990 сыллартан саҕалаан оҥорон барбыттар. Урут “Якутия” ҮАПК "Русская водка", "Столичная", "Московская" арыгылары кутар этэ. Онтон суверенитет ылыллан, биһиги бэйэбит бородууксуйабытын таһаарар, сахалыы аатынан элбэх арыгы тахсыбыта. Ол иһигэр “Якутский алмаз” диэн баара, "Сайсары" арыгыны билиҥҥэ диэри кутабыт. Сорох водка аатын уларыппыппыт.

Дьоммут-сэргэбит туруорсуутун ылынан "Кэскил" диэн ааты тохтоторго быһаарынныбыт. Атын итирдэр утахтар сахалыы ааттарын эмиэ уларытарга сананныбыт. Маныаха "Мандар" итэҕэл пуондатын чилиэннэрэ биһигини кытта үлэлэһэр күүс-көмө буолар санаалаахтара төһүү буолла. Ол курдук, мандардар анал сэбиэт тэринэн биһиги оҥорон таһаарар бородууксуйабыт этикиэккэлэрин, дизайннарын көрөн, сүбэлээн биэрэллэр. Ону ылынан биһиги тэрилтэбит бородууксуйатын аатын барытын уларытар соруктаахпыт. Ол курдук, "Кэскил" -- "Якутский бальзамҥа" уларытыллыаҕа. “Сайсары” “Байанай” диэн арыгылар атыыттан уһуллуохтара. Атын арыгылар ааттарын эмиэ сүбэлэһэн уларытыахпыт.

Сүрүн болҕомтону - арыгы этикиэккэтигэр

"Эрчим" диэн бальзамы 1991 сылтан таһаарабыт. Онно саха оһуора туттуллубута. Урукку дизайн этикиэккэлэригэр сахалыы оһуор эмиэ үгүс. Онно "Мандар" пуонда сэбиэтин кытта эмиэ сүбэлэһиэхпит.

Урут "Якутия" ҮАПК бородууксуйата киһи аатынан ааттаммат этэ. Саха дьахтара ааттаах этикеккэлээх винолары интэриэстээх тэрилтэлэр Москваҕа куттаран аҕалан, манна атыылыыллар эбит. Онон ити биһиги тэрилтэбит бородууксуйалара буолбатах.

Урукку дизайннаах этикиэккэлэри бүтэрэн баран, бары хонтуруоллуур уорганнарга рецептурабытын, сертификациябытын көмүскээтэхпитинэ эрэ ааппытын уларытар кыахтаахпыт. Ол курдук, "Кэскил" бальзам аатын алтынньыттан уларытар буоллахпытына, атын бородууксуйаларбыт ааттарын кэлэр сылтан уларытыахпыт.

Дьэ, онон арыгыга сахалыы аат бэриллиитигэр улахан үлэ саҕаланан эрэр.

При частичном или полном использовании материалов гиперссылка на сайт ysia.ru обязательна.
Категория: Общество Просмотров: 895 Источник: Газета "Саха Сирэ" Автор: Елена Потоцкая Подписаться на обновления

Комментарии

Вы не можете оставить комментарий, пока не войдете на сайт. Вход / Регистрация

Авторизация на сайте через социальные сети

ЯСИА, Якутия, Саха Сирэ