ЯСИА12+ СахаМедиа

Сюжеты

Главное Политика Экономика Общество Территория Инвестник Происшествия Культура Спорт Природа Жизнь Подробно Не факт
17 июля 2015, 10:40

Кыһаллан үөрэппитиҥ өргө диэри умнуллубат


Сотору самаан сайыммыт бүтэн, оскуолаҕа бэлэмнэнии саҕаланыа. Үгэс курдук, үөрэнээччилэр уонна кинилэр төрөппүттэрэ үөрэнэр мал-сал, таҥас-сап көрдөөһүнүгэр түбүгүрүөхтэрэ. Мин эмиэ оскуола аһыллыытын көрсө биир дьикти таһаарыыны илиибэр тутан олоробун. Ол «Дневник школьника Верхневилюйского улуса» диэн ааттаах оскуола оҕотун дневнигэ буолан биэрдэ. Бастаан соһуйбучча: «Тоҕо чопчу Үөһээ Бүлүү үөрэнээччитин дневнигэй?» – дии санаатым. Онтон дневник иһин арыйталаан, синийэн көрөн баран, чахчы бу улуус оскуолатын үөрэнээччитигэр олус наадалаах, туһалаах, сонун хайысхалаах булумньунан сыаналаатым.

Үөһээ Бүлүү улууһун үөрэнээччитин дневнигин толкуйдаан таһаарбыт Степан Иванов маннык кэпсээтэ:

- Арай биирдэ сахалыы тыллаах хаһыаты ааҕа олордум. Онно суруллубутунан, СӨ Ил Дархана  биир рабочай сырыытыгар улуус оскуолатыгар сылдьан, бу улуус народнай суруйааччыларын туһунан үөрэнээччилэртэн ыйыппыт.  Биир да оҕо биир да суруйааччыны кыайан ааттаабатах. Ил Дархан  салгыы: «Хара кыталыгы» аахпыккыт дуо?» - диэн ыйыппыт. «Ээ, аахпыппыт», – диэн билэллэриттэн үөрэн харахтара чаҕылыҥнаһа түспүттэр. Аны айымньыны ханнык суруйааччы суруйбутун ыйыппытыгар ким кэтэҕин тарбанан, ким муннун хастан барбыт... Итинник суруйууну ааҕан баран, бэйэм да бэккиһээтим быһыылаах, арай улуустар үөрэнээччилэригэн анаан, серия курдук  туох эрэ пособие оҥорбут киһи диэн санаа кылам гынан ааспыта.

Ол туһунан санаабын  Үөһээ Бүлүү баһылыга Владимир Поскачины кытары үллэстибитим. Баһылык бырайыакпын көрөн баран, тута сөбүлэспитэ. Улуус үөрэҕин управлениетын начальнига олох бэйэтинэн синийэн бэрэбиэркэлээн эрэ баран, бэчээккэ биэрэри көҥүллээбитэ. Сөп буоллаҕа дии, оскуола оҕотун үөрэтэр, иитэр  пособие биир да алҕаһа, сыысхала суох буолуохтаах буоллаҕа. Инньэ гынан, баһылык уонна үөрэх управлениетын начальнига Александр Семенович өйөбүллэринэн  Үөһээ Бүлүү үөрэнээччитин дневнигин 1000 тыһыынча ахсаанынан таһаартардыбыт.

photoByWidth&id=39929&width=1000

Кырдьык, ардыгар киһи хомойор ээ. оҕолор Россия, омук киинэлэрин, мультиктарын дьоруойдарын, ырыаһыттарын, шоуменнарын биэс тарбах курдук билиэхтэрэ. Оттон бэйэлэрин улуустарын биллиилээх дьонун, историятын ыйыттахха, сиргэ тимириэхтэрин сир кытаанах буолар. Бэл улуустарын баһылыгын билбэт үөрэнээччилэр  баар буолаллар.

 Бу дневник уратыта элбэх. Биир уратытынан хас сирэй аайы сахалыы өс хоһоонноро, өбүгэ номохторо сахалыы уонна нууччалыы тылынан суруллубуттара буолар.  Ону оҕо үөрэнэ, уруһуйдуу, аралдьыйа да олорон, баҕардын-баҕарбатын көрөр, өйүгэр киллэрэр.

Биһиги дневникпит көннөрү дневниктээҕэр халыҥ тастаах, өҥнөөх хаартыскалардаах. Оскуола үөрэнээччитин сиэркилэтэ буолар дневниги оҕо күн аайы илиитигэр тутар-хабар, суруйар, бэлиэтэнэр. Ол сылдьан, кини бу дневнигиттэн  Россия уонна Саха сирин  президеннэрин, былаахтарын,  гербэлэрин, гимнэрин билиэ.  Уулууһун баһылыгын, улууһун историятын үөрэтэрин сэргэ,  үөрэх систиэмэтин салайааччыларын, улуус биллэр судаарыстыбаннай деятеллэрин, киэҥник сураҕырбыт учууталлары, Сэбиэскэй Сойуус  дьоруойдарын,  наука, литература, култуура уонна искусство деятеллэрин дневниккэ киирбит хаартыскаларынан билэр буолуо.

Үөрэнээччи ханнык быраабылаларынан сирдэтиниэхтээҕин, сатыы киһиэхэ суол быраабылатын  эмиэ бу дневнигиттэн билиэ. Дьиэтээҕи үлэтин толороругар Саха сирин үүнээйилэрин, кыылларын-сүөллэрин нууччалыыттан сахалыы тылбаастарын булуо.

Үөһээ Бүлүүлэргэ таһаарбыт дневникпитин көрөн, улуустар баһылыктара интэриэһиргээн эрэллэр. Холобур, Сунтаар, Бүлүү  уонна Уус-Алдан улуустарын баһылыктарын кытары   кэнэҕэски ыччаттарыгар, үөрэнээччилэригэр анаан итинник дневниктэри сакаастаан оҥотторорго сүбэлэстибит. Түмүктээн эттэххэ, кинилэр холобурдарын атын улуустар батыһалларыгар баҕарабыт.

При частичном или полном использовании материалов гиперссылка на сайт ysia.ru обязательна.
Категория: Общество Просмотров: 837 Источник: ЯСИА Автор: Надежда Егорова Подписаться на обновления

Комментарии

Вы не можете оставить комментарий, пока не войдете на сайт. Вход / Регистрация

Авторизация на сайте через социальные сети

ЯСИА, Якутия, Саха Сирэ