СӨ доруобуйа харыстабылын миниистирэ Александр Васильевич Гороховтан «куойка-миэстэ» диэн өйдөбүлү төһө сөпкө өйдүүрбүтүн уонна итиниэхэ сыһыаннаах туох уларыйыылар буолуохтарын сөбүн ыйыталастым.
– Биһиэхэ доруобуйа харыстабыла «дууһанан ааҕыынан» («подушевой принцип») уонна «страховой түгэнинэн» («страховой случай») үбүлэнэр.
Урут үбүлээһин куойка ахсаанынан оҥоһуллар этэ. Ол эбэтэр хас киһи киирэн тахсыбытын аахпакка эрэ, 5, 20, 100 куойкаҕа (туоллун да, туолбатын) үп-харчы биэрэн кэбиһэрбит. Ол гынан баран, ити механизм хаалбыта ыраатта.
Ол оннугар билигин поликлиника үлэтигэр «дууһанан ааҕыыны», оттон стационарга ыарыһахтары эмтээн таһаарыыны көрөбүт. Оттон куойка ахсаанын статистическай эрэ көрдөрүүтүн тута сылдьабыт. Итини дьон сыыһа өйдөөн, куойканы аҕыйатыы дуу, балыыһаны сабыы дуу курдук саныыллар. Оннук буолбатах.
Билигин статистическай көрдөрүүлэрбитин медицинскэй көмө кээмэйигэр сөп түбэһиннэрэргэ үлэни ыытабыт. Статистическай үлэ туохха нааданый диэн ыйытыаххыт. Тоҕо диэтэххэ, биһиги судаарыстыбаннай отчуоппутун РФ Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтигэр, Росстатка туттарабыт. Онно хас куойкалаахпытын көрдөрөбүт. Манна сыһыаран эттэххэ, куойка миэстэлэри оптимизациялыыр, аҕыйатар туһунан бирикээстэр балыыһалар сабыллалларын дуу, аҕыйыылларын дуу быһаарбаттар.
Статистика орто көрдөрүүтэ ылыллыахтаах. Статистика отчуотугар биир куойка төһө көдьүүстээхтик туһаныллара ыйыллар. Медиктэр статистикалара үбүлээһиҥҥэ, үлэһиттэр ахсааннарыгар, үп кээмэйигэр дьайбат.
Үбүлээһин итинник ньыматыгар көспүппүт дьоҥҥо-сэргэҕэ биллибэккэ ааста. 100 куойкалаахпыт, ол үлэлиэхтээх, аҕыйаатаҕына үппүт-харчыбыт кыччыыр диэн сыыһа санаан куттаналлар. Оннук буолбатах.
Биһиэхэ билигин 150-тан тахса учаастактааҕы балыыһа баар. Кинилэр бары ити бирикээскэ таарыллар кыахтара суох. Статистика көрдөрүүлэригэр олоҕуран, биһиги биир да балыыһаны саппаппыт. Ол гынан баран, бу бирикээскэ сыһыана суох биричиинэлэринэн биир эмэ балыыһа сабыллыахтааҕын туһунан боппуруос турдаҕына даҕаны, чопчу нэһилиэккэ тиийэн, олохтоохтору кытары кэпсэтэн, улуус дьаһалтатын, улуус депутаттарын кытары дьүүллэһиэхтээхпит. Кинилэр сөбүлэҥнэрэ суох ханнык да быһаарыы ылыллыбат. Өссө биирдэ чопчулаан этэбин: оптимизациялааһын туһунан бирикээстэр биир да балыыһаны саппаттар. Тоҕо диэтэххэ, биһиги статистическай өттүн көрөбүт – үбүлээһин, штат ахсаана кыччаабат, балыыһа эмтээбитин курдук дьонун эмтии олоруо.
Саха сирин өрүтэ сокуоҥҥа уларытыылары киллэрэргэ туруорсубута, сокуоҥҥа көҕүлээһиннэри киллэрбитэ, ол түмүгэр биир да балыыһаны саппатахпыт. Биһиэхэ балыыһа куойкалара көдьүүстээхтик үлэлииллэрин дакаастаан, көрдөрүүлэрбитин тупсара сатыыбыт. Үөһэ эппиппин хатылаатахха, балыыһа хас киһини эмтээн таһаарбытынан харчыны ылар. Ол кырата суох суума. Быйыл 29, эһиил 30-тан тахса, 2017 сылга 33 млрд солкуобай үбүлээһин көрүллүбүтэ.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети