ЯСИА12+ СахаМедиа

Сюжеты

Главное Политика Экономика Общество Территория Инвестник Происшествия Культура Спорт Природа Жизнь Подробно Не факт
14 декабря 2015, 10:30

Таатта Харбалааҕар эдэр кэрэспэдьиэннэр сүлүөттэрэ үрдүк тэрээһинээхтик ыытылынна


Аны ый аҥарынан, тохсунньу 6 күнүгэр, саха норуодунай суруйааччыта, «Кэскил» («Бэлэм буол») хаһыакка 30-ча сыл литература салаатын салайбыт ытык-мааны Николай Егорович Мординов-Амма Аччыгыйа төрөөбүтэ 110 сылын бэлиэтиэхпит.

Бу кэрэ-бэлиэ күнү көрсө «Кэскил» оҕо бэчээтин кыһата уонна Таатта улууһун Харбалаах орто оскуолата, иккиэн Амма Аччыгыйын аатын сүгэр тэрилтэлэр, бииргэ кыттыһан, Амма Аччыгыйыгар аналлаах эдэр кэрэспэдьиэннэр илин эҥэрдээҕи сүлүөттэрин үрдүк таһымнаахтык тэрийэн ыыттыбыт.

Сүлүөт ахсынньы 4-5 күннэригэр суруйааччы төрөөбүт дойдутугар – Таатта Харбалааҕар – буолан ааста.

Сүлүөт чэрчитинэн дуобакка, литературнай биктэриинэҕэ, айар үлэҕэ, “Онус “Тоҕо?” сыаҥка күрэҕэр күрэхтэһиилэр, лотерея, маастар-кылаастар буоллулар.

***

Амма Аччыгыйын айар үлэтигэр, олоҕор анаммыт литературнай биктэриинэ 15 түһүмэхтэн турара. Ол курдук, эдкордар «Тоҕус төгүл «Тоҕо?» кэпсээннэригэр ханнык “тоҕо” сыыһа эбии киирбитин, Амма Аччыгыйа Эллэйи, Ойуунускайы уо.д.а. суруйааччылары кытта алтыһыыларын быһаардылар, айымньылар геройдарын, ааттарын, ким оҕото ким буоларын, персонажтары, “Сааскы кэмҥэ” баар өс хоһооннору, таабырыннары таайдылар.

photoByWidth&id=52030&width=1000

Кыайыылааҕынан саамай элбэх сөптөөх хоруйу биэрбит Баайаҕа XI кылааһын үөрэнээччитэ Альбина Христофорова буолла. Киниттэн кыранан хаалан, Мичийэ Кириллина (Харбалаах) иккистээтэ. Үһүскэ Уус-Таатта булугас өйдөөх уола Коля Жирков таҕыста. Биһирэбил бирииһи сытыы-хотуу, бэрт сэргэх Айта Яковлева ылла (Дьохсоҕон).

***

Айар үлэ күрэҕэр барыта 45 үлэ киирдэ. Ону барытын дьүүллүүр сүбэ икки күн устатаааҕан, ырытан баран, Амма Аччыгыйдыы эттэххэ, тыыппалаахтарын бэлиэтээтэ.

«Оҕом – мин Харысхалым» диэн психологическай кэпсээнинэн Уус-Таатта оскуолатын Х кылааһын үөрэнээччитэ Виктория Постниковабастаата.Баайаҕаттан Айыы Сиэнэ Чурукова куобах туһунан «Бэлэхчээн» кэпсээнинэн иккистээтэ. Үһүс --Айыына Михайлова“Кинигэтин кэпсээнэ” (Ытык Күөл 1 №-дээх оскуолата). Хомоой тылын-өһүн иһин Ангелена Винокурова (Харбалаах) биһирэннэ.

Куонкуруска киирбит үлэлэртэн бастыҥнара «Кэскил» хаһыакка бэчээттэниэхтэрэ.

***

Амма Аччыгыйа оҕону толкуйдатар “Тоҕус төгүл “Тоҕо?” диэн кэпсээннэрин оҕо эрэ барыта аахпыт буолуохтаах.

Эдкордар онно эбии “Онус “Тоҕо?” диэни толкуйдаан, сыаҥка көрдөрдүлэр. Бу күрэхтэһиигэ 13 пост кытынна.

photoByWidth&id=52029&width=1000

Чурапчы Мугудайыттан “Дьүкээбил” (салайааччы А.Ф.Ноговицына) бастакы миэстэ буолла. Бирииһэ -- МФУ. Харбалаах иккис хамаандата (ЕС.Егасова, В.П.Трофимова) иккистээн, улахан лазернай принтеринэн наҕараадаланна. Игидэйдэр “Ситим+Юнкор” постара (Г.С.Попова, Р.Н.Кузьмина) үһүстээтэ уонна принтери бэлэх тутта.

Уолаттарга “Бастыҥ оруол” ааты Чымнаайы оскуолатын VII кылааһын бастыҥ үөрэнээччитэ Сергей Прокопьев ылла. Кини атаах, мааны уолу бэркэ оонньоото.

Кыргыттарга “Бастыҥ оруол” -- Маша Захарова (Дэбдиргэ, Таатта).

Көрөөччүлэр биһирэбиллэрэ Алла Пугачева “Арлекино” ырыатыгар пародиялаан, сирэйин-хараҕын араастаан туттан-хаптан, дьону быара суох күллэрбит Маша Слепцоваҕа (Мугудай) ананна.

Биһирэбил бириистэргэ Мугудай “оҕонньоро” Егор Толстоухов уонна Харбалаах “атыыһыта” Аня Кулачикова тигистилэр.

***

Харбалаах ыалдьытымсах дьонун уонна сүлүөккэ кытта кэлбит оҕолору сэргэхситээри, иллэҥ кэммитигэр “Бааттаах илии” диэн ааттаах үөрүүлээх-көтүүлээх, араас көрүдьүөстээх лотереяны оонньоппуппут. Сүрүн бирииһи -- микроволновай оһоҕу – Саарын Ермолаев (Игидэй) сүүйэн, үөрүүтэ үксээтэ.

***

Николай Егорович Мординов-Амма Аччыгыйа дуобаты олус сөбүлүүрэ, үчүгэйдик оонньуура. “Бэлэм буолга” үлэлии сылдьан, иллэҥ кэм тосхойдоҕуна, өрүү дуобаттыыра. Бэйэтэ эбэтэр утарылаһааччыта үчүгэй кэмбинээссийэни оҥордоҕуна, ис дууһатыттан үөрэрэ ...

Дуобат турнирыгар 9 хамаанда күөн көрүстэ. Хас биирдии хамаанда түөрт киһилээх: үс оҕо уонна кинилэри бэлэмнээбит тренер эбэтэр бэрэстэбиитэл. Кыра, орто уонна улахан кылаас оҕолоро 64 харахтаах дуобакка илин-кэлин түһүстүлэр. Ону таһынан Н.Е. Мординов-Амма Аччыгыйа сиэн быраата, дуобакка ССРС спордун маастара, “Урожай” ДСО Бочуоттаах үлэһитэ, Саха АССР үс төгүллээх чемпиона Георгий Трофимович Мординов күрэхтэһиигэ үчүгэй көрдөрүүлэммит 12 оҕоҕо сеанс биэрэн, барыларын кыайталаата. Турнирга Россия, Саха сирин чемпионнара, призердара, аан дойду чемпионатын кыттыылаахтара бааллар. Ол курдук, РФ спордун маастарыгар кандидат, Ярославльга Россия чемпионатын кыттыылааҕа Сарыал Литвинцев, Россия икки төгүллээх боруонса призера, Болгарияҕа ыытыллыбыт аан дойду күрэхтэһиитин кыттыылааҕа, I спортивнай разрядтаах Юлия Устинова, СР чемпионатын кыттыылааҕа Василина Макарова уо.д.а. күүстээх оонньооччулар кытыннылар.

photoByWidth&id=52031&width=1000

Н.Е. Мординов-Амма Аччыгыйа төрөөбүтэ 110 сылыгар анаммыт 9 туурдаах турнир кыайыылааҕынан 22 очукуоламмыт Амма улууһун Амма-Наахара орто оскуолатын хамаандата буолла. Иккис бириистээх миэстэҕэ 15,5 очукуону сурунан, Таатта улууһун Н.Е. Мординов-Амма Аччыгыйа аатынан Харбалаах уопсай орто үөрэхтээһин оскуолатын I хамаандата таҕыста. Үһүскэ 14,5 очукуолаах Дэбдиргэ орто оскуолатын хамаандата тигистэ.

***

Амма Аччыгыйын быраата, профессор, СГУ ректора Авксентий Мординов этэн турар: “Кэскиллээх омук кэрэхсэнэр дьонун кэриэстиир” -- диэн. Оттон биһиги “Кэскил” хаһыаттаах уонна кэскиллээх ыччаппыт ити курдук кэрэхсэнэр киһилэрин Амма Аччыгыйы кэриэстээн, сүлүөккэ көхтөөхтүк кытыннылар.

При частичном или полном использовании материалов гиперссылка на сайт ysia.ru обязательна.
Категория: Территория Просмотров: 714 Источник: ЯСИА Автор: Ася Архипова Изображение: Василий Пак Подписаться на обновления

Комментарии

Вы не можете оставить комментарий, пока не войдете на сайт. Вход / Регистрация

Авторизация на сайте через социальные сети

ЯСИА, Якутия, Саха Сирэ