ЯСИА12+ СахаМедиа

Сюжеты

Главное Политика Экономика Общество Территория Инвестник Происшествия Культура Спорт Природа Жизнь Подробно Не факт
10 ноября 2015, 10:14

Халыма сылгытыгар ураты болҕомто ууруллуохтаах


Ааспыт нэдиэлэҕэ Сыбаатайга улуустааҕы Тыа хаһаайыстыбатын управлениетын сүрүн специалиһа М.А.Шарина кыттыылаах бу салаа үлэһиттэрин уопсай мунньаҕа буолан ааста. Сүрүн боппуруоһунан “СӨ тыатын хаһаайыстыбатын сайыннарыы туһунан” сокуон барылын дьүүллэһии буолла, ону кытта биирдиилээн боппуруостар көрүлүннүлэр.

Мунньахха кэлбит дьон сокуон барылын биһирээбиттэрин биллэрдилэр эрээри аҕыйаҕа суох этиилэри киллэрдилэр:

- ол курдук үүт киилэтигэр төлөнөр харчыта ороскуокка эппиэттээбэтинэн маныаха үрдэтиллэрэ наадатын ыйдылар.

- Сокуоҥҥа Сахабыт сирэ-уота улуустарынан араастаһара учуоттаныахтаах этэ, чуолаан уу ылар сирдэргэ оттооһун сылын аайы кыһалҕалаахтык ыытыллара өйдөнөр. Онон элбэх уулаах сирдэри уҥуордаан оттонорунан, уматыкка көрсүллэр ороскуоту уйунарга көмө баара буоллар диэн этии киирдэ.

- Салгыы сылгы иитиитинэн дьарыктанар урбаанньыт А.В.Тырылгин бу тыа хаһаайыстыбатын сүрүн докумуонугар Халыма боруода сылгыта диэн чопчу ыйыллыбатаҕын тоһоҕолоон туран, Алаһыай өрүс намталыгар иитиллэр сылгыга ураты болҕомто ууруллан, туспа учуоттанара наада диэтэ. Холобур, киин улуустартан хоту кыһыммыт уһун, биһиги диэки намтал сир буолан тибиитэ элбэх, хаара ордук халыҥ, ол иһин сылгы кыстыгы туорууругар ордук ыараханын ыйда. Ону кытта сокуон барылыгар төрүт дьарыкка бултааһын, балыктааһын уонна таба иитиитэ эрэ киирбит эбит буоллахтарына, былыр-былыргыттан илдьэ кэлбит өбүгэлэрбит дьарыктара: сылгы, ынах иитиитэ тоҕо төрүт дьарыкка киирсибэтий диэн ыйытта. Бу өйдөбүлү чопчулууру туруоруста.

- Тыа хаһаайыстыбатын тиэхиникэтин атыылаһыыга ороскуоту уйунуу бырагырааматыгар хоту улууска ордук туттар буран уонна уу мотуорун курдук тиэхиникэлэри эбии киллэрэргэ этии киирдэ.

- Уһун кыһыннаах уонна тыйыс усулуобуйалаах улуус буоларбытынан, биэ төбөтүн ахсааныгар (30 төбөттөн үөһээ) субсидияны көрүү наадата ыйылынна.

Сокуон барылын дьүүллэһии кэнниттэн арааһынай боппуруостарга киирдилэр. Манна улуустааҕы управлениеттан кэлбит Мария Александровна бу күһүн улууска тэриллибит Тыа хаһаайыстыбатын үлэһиттэрин идэлээх сойуустарын бэрэссэдээтэлэ буоларынан, дьону киирэргэ ыҥырда. Кырдьык да ылан көрдөххө, бары салаалар идэлээх сойуустаахтар, кинилэр үлэлэрин, бырааптарын көмүскүүр тэрилтэлээхтэр. Оттон тыа хаһаайыстыбата чааһынай бас билиигэ барбытын кэнниттэн биирдиилээн дьон интэриэстэрин көмүскэтэр кыахтара суох.

Билигин РФ АПК-ын үлэһиттэрин идэлээх сойуустарын Саха сиринээҕи салаата улуус аайы отделениелары тэрийиигэ күүскэ ылсан эрэр. Тэриллибит сирдэргэ төһөнөн чилиэнэ элбэх буолар да, соччонон үп киириитэ, онтон сиэттэрэн үлэһиккэ туһааннаах көмө оҥоһуллуута ситиһиллэр.

Төһө да атын салаа үлэһиттэрин курдук хамнастамматаллар, киллэстибит дохуоттарыттан сойууска 1% угуохтарын сөп диэн ыйылынна. Идэлээх сойууска киирии биир үтүө өрүтүнэн, үлэһит туругун чэбдигирдэ профилакторийга барарыгар 80%-нын өрөспүүбүлүкэтээҕи сойуус, 20%-нын эрэ үлэһит бэйэтэ уйунар. Биллэн турар, ким да кими да күһэйбэт. Ким баҕалаах бэйэтэ толкуйдаан киирэр. Оттон күн бүгүн улуустааҕы сойууска "Амтан" ТХПК-тан — 8, управление үлэһиттэриттэн — 11 киһи уонна Ойуһардаахтан 1 бааһынай хаһаайыстыба салайааччыта киирбит. "Нэһилиэк аайы өйдөтүү суруктар ыытыллыбыттара, суол турдаҕына бэйэбит тиийэн нэһилиэнньэни кытта көрсүү саҕана эбии өйдөтүөхпүт, билиһиннэриэхпит", — диэтэ Мария Шарина. 

При частичном или полном использовании материалов гиперссылка на сайт ysia.ru обязательна.
Категория: Территория Просмотров: 681 Источник: ЯСИА Автор: Анфиса Белоногова Подписаться на обновления

Комментарии

Вы не можете оставить комментарий, пока не войдете на сайт. Вход / Регистрация

Авторизация на сайте через социальные сети

ЯСИА, Якутия, Саха Сирэ