МРТ саҥардыллан оҥоһуллубут саҥа дьиэҕэ үлэлиэҕэ (урут таҥас сууйар сир буолан турбута). Суһал көмөҕө наадыйар ыарыһаҕы тиэйэн иһэр массыына түргэн үлүгэрдик сүүрэн тахсарыгар аналлаах эстакада оҥоһуллубут. Отделение иһигэр киллэрээт да, ыарыһаҕы тута аппараакка устарга табыгастаах усулуобуйа тэриллибит. Кырдьыга да, Өрөспүүбүлүкэтээҕи 2 №-дээх балыыһа анала – суһал көмөҕө наадыйар ыарыһахтары быыһааһын, кинилэр доруобуйаларын чөлүгэр түһэрии. Ол да иһин, 72 мөлүйүөн суумалаах аппарааты бу балыыһа быйыл суол саахалыгар эчэйиини аҕыйатыы федеральнай бырагырааматыгар киирэринэн сибээстээн, РФ Доруобуйаҕа уонна социальнай сайдыыга министиэристибэтэ биэрдэ.
Бүтэһик көлүөнэ МРТ-аппараат туһунан биһиэхэ Өрөспүүбүлүкэтээҕи 2 №-дээх балыыһа лучевой отделын сэбиэдиссэйэ, медицинскэй наука кандидата Николай Лугинов маннык кэпсээтэ:
– Philips фирма саҥа Ingenia томограба инновационнай технология уонна МР-сканердар ортолоругар инники күөҥҥэ сылдьар. 2013 с. Чикагоҕа буолбут медицина тиэхиньикэтин бүтүн аан дойдутааҕы быыстапкатыгар үс теслалаах томограф МРТ аппарааттарга биир бастыҥынан билиниллибитэ.
Саха сиригэр 5 МРТ баар. Бары 1,5 теслалаахтар, оттон саҥа аппараат 3 теслалаах, уруккулартан кыамтата 2 төгүл күүстээх. Онон көрдөрөр хаачыстыбата быдан үчүгэй, ыарыыны сыыһата суох, чопчутук уонна түргэнник быһаарар.
– Ханнык ыарыыларга МРТ-га уһуллуохха сөбүй?
– Киин ньиэрбинэй систиэмэтин, искэн, инсульт, сүһүөх ыарыыларын олус үчүгэйдик быһаарар. Искэн дуу, искэн буолбатаҕын тута быһааран, ыарыы саҥа саҕаланан эрдэҕинэ булан ылар кыахтаныахпыт. Ис органнары, ис көҥдөйүн, кыра таас уҥуоҕун, төбө, сис уо.д.а. ыарыыларыгар уһуллуохха сөп. Уопсайынан, урут Саха сиригэр хаһан да оҥоһуллубатах диагностикалар оҥоһуллуохтара.
– Philips Ingenia уруккулартан туох уратылааҕый?
– Бастатан туран, уруккулар сүрүннээн «аналоговай» буоллахтарына, бу аппарат «сыыппаралаах» диэн аатырар. Аппараат биэрбит иһитиннэриитэ барыта катушкаҕа барар, радиочастотнай сигнал үчүгэйдик тиийэр. Ол иһин, ыарыыны быһаарар хаачыстыбата үчүгэй.
Иккиһинэн, киһи этин-сиинин устарыгар ылар уобалаһа улахан. Урукку аппарааттар 40 см ылар буоллахтарына, билигин 55 см тиийэ биирдэ «сотон» ылар.
– Хас эмэ мөлүйүөнүнэн сыаналаах аппараакка үлэлииргэ төһө бэлэмҥитий?
– Отделение үгүс үөрүйэхтээх быраастара саҥа аппараакка үлэлииргэ бэлэмнэр. Уопсайынан, куруук эбии үөрэнэбит. Холобур, мин Германияҕа, Америкаҕа, Австрияҕа, Соҕуруу Кореяҕа үөрэммитим. Оттон Леонид Кларов – Германияҕа, Америкаҕа, Соҕуруу Кореяҕа, Михаил Попов – Чехияҕа үөрэммиттэрэ. Үлэһиттэрбит үгүстэрэ эдэрдэр, ортотунан 28 саастаахтар.
Федеральнай улахан бырагырааманан ылыллыбыт саҥа аппарааты атыылаһан аҕалан биэрэллэригэр анаан кэлэн үөрэппиттэрэ. Суһал көмөнү оҥорор балыыһа буоламмыт, суол саахалыгар эчэйбит, араас быһылааҥҥа түбэспит дьону барыларын биһиги балыыһабытыгар аҕалаллар. Онон ыарахан сыаналаах аппарааппыт, бастатан туран, улахан эчэйиилээх дьону көрөр сыаллаах-соруктаах.
Чопчулаан эттэххэ, билиҥҥитэ балыыһаҕа сытар эрэ ыарыһахтары көрөбүт. Илин Уһук регионнарга маннык аппараат биһиэхэ эрэ баарынан, атын регионнар ыарыһахтара баҕарар буоллахтарына, төлөбүрдээх өҥөҕө уһуллуохтарын сөп. Ол гынан баран, билиҥҥитэ төлөбүрдээх өҥөнү киллэрэр кыаллыбат.
Манна даҕатан эттэххэ, урукку аппарааттарбыт да куһаҕана суохтук үлэлии тураллар. Ыарыһахтарбытын көрбүппүт курдук көрө сылдьабыт. Төлөбүрдээх өҥөнү, дьэ манна туһанабыт.
– Урукку кэпсэтиибитигэр быраас анабыла суох МРТ аппараакка тута уһуллар сыыһатын туһунан кэпсэппиппит. Очччоҕо ким баҕалаах уһуллар буолла дуо?
– Бастаан быраас эрэ анаан ыыппыт буоллаҕына көрөбүт диэн хааччахтааһын баара. Билигин үгүс быраастар МРТ-га уһултара (төлүүр буоллаҕына) ыыталлар. Ыарыһах баҕатын толорботохпутуна, биһиги буруйга-сэмэҕэ тардыллыахпытын сөп. Тоҕо диэтэххэ, харчы төлөөбүт киһи бырааптаах. Хас биирдии киһи доруобуйатын туругун билиэн баҕарар буоллаҕа. Күҥҥэ 20-30-ча киһини устуохпутун сөп.
– Итинник аппарааттарга уһуллуу, чуолаан саҥа МРТ-га, киһи доруобуйатыгар хайдах дьайарый?
– Сорох түгэннэргэ буортулааҕа бэлиэтэнэр. Сүрүннээн, сүрэҕэр кардиостимулятордаах эбэтэр төбөтүгэр туох эрэ «тимирдээх» (сааттан эчэйбит, доруобунньуктаах) киһи аппараакка чугаһыыра да көҥүллэммэт. Кардиостимулятордаах киһи сүрэҕэ тохтоон хаалыан сөп. Ону быраастар билэллэр, оннук ыарыһахтары ыыппаттар. Ону сэргэ, оҕо күүтэр дьахталлар 3 ыйдарын эрэ кэнниттэн көрдөрүнүөхтээхтэр. Тоҕо диэтэххэ, МРТ уотунан тыктарбатаҕын да иһин, киһи органын тканнара наһаа итийиэхтэрин сөп. Чиччик, бытаан сайдыылаах оҕо төрөөн хаалыан сөп. Онон кыра төрүөхтээх дьахталлары МРТ-га устуу аан дойду үрдүнэн бобуллар. Оттон оҕолору 15 саастарыттан көрүөхпүтүн сөп. Кыралар Медицина национальнай киинигэр көрдөрүнэллэр. Аппараат, бастатан туран, тыаһа улахана бэрт, оҕо тулуйан сыппат, куттанар. 1 чаас усталаах чинчийиилэр эмиэ баар буолаллар.
– МРТ түмүгэ төһө түргэнник оҥоһулларый?
– Сарсыныгар ылыахха сөп. Сорохтор УЗИ курдук тоҕо тута биэрбэккит диэччилэр. Аппараат түһэрбитин кэннэ быраас оробуочай станцияҕа олорон, өссө чочуйан таһаарыан наада. Художник курдук бэйэтэ көрөр, анализтыыр, онно элбэх бириэмэтэ барар.
– «УЗИ түмүктэрэ быраас хайдах устарыттан эмиэ тутулуктаах, ыарыыны эмиэ араастык быһаарыахтарын сөп», – диэччилэр. Оттон МРТ-га?
- МРТ-га оннук суох. УЗИ түмүгэ быраас датчигы хайдах туппутуттан эмиэ улахан тутулуктаах буолар. Кини хайдах, төһө сөпкө туппутун кэлин ким да сыаналыыр кыаҕа суох, кини суруйбутунан барар. Оттон МРТ быраастан тутулуга суох. МРТ – чинчийии объективнай, стандартнай ньымата. Ыарыһах түмүгүн дискэҕэ ылла да, ханна баҕарар илдьэ барыан уонна биһиэхэ итэҕэйбэт буоллаҕына, атын клиникаларга, быраастарга көрдөрүөн сөп. Итинэн уратылаах диэххэ сөп.
- Кэнники кэмҥэ МРТ атын тиэхиньикилэри сабырыйан, инники күөҥҥэ таҕыста. Тоҕо?
- Компьютернай томография, рентген уо.д.а. сорох тиэхиньикэлэр электромагнитнай сардаҥалаахтар, радиациялаахтар. Оттон МРТ-га уонна УЗИ-га радиация суох. Ол иһин, МРТ куттала суоҕунан уонна кырдьыктааҕынан аан дойдуга атын тиэхиньикэлэри үтэйэн, инники күөҥҥэ таҕыста. Омуктар сүрүннээн киһи доруобуйатыгар куттала суоҕун сыаналыыллар. Онон, аан дойдуга аатырбыт технологияны биһиги быраастарбыт баһылааһыннара доруобуйа харыстабылын саҥа хаачыстыбалаах таһымҥа таһаарыаҕар эрэлбит улахан.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети